"Xa hai quen nos dixo que a tiñamos que tirar para ver se paraba este temporal!", comenta Vanesa Trevín Pita, a directora da intervención arqueolóxica. Polo de contado, os arqueólogos traballan en dous frentes, e un deles está provisionalmente tapado na agarda de que rematen as chuvias. O equipo comezara a intervención polo amplo cono de violación que a mámoa do Santo ten practicado no medio. "Temos un empedrado que delimita unha zona de queimado e aí apareceu, pensamos que in situ, un ídolo placa de xisto, con trazos antropomorfos". A peza, na que se recoñecen as formas do corpo, suxírelle a Vanesa Trevín "unha forma máis feminina que masculina". A aparición destes ídolos placa non é rara nos túmulos megalíticos, "aínda que non tan ben traballadas coma esta". Algunhas están feitas con xisto. Nesa zona baixo o cono de violación tamén apareceu unha placa redonda de xisto, que sería a primeira de varios de achados similares que están sucedendo noutras áreas do túmulo. "Decidimos deixar momentaneamente esa zona pola chuvia, e centrarnos no noreste", explica Trevín. Unha zanxa permitiu localizar "unha serie de pedras chantadas que van delimitando unha zona de queimado", que se completou cun "anel perimetral de pedras máis grandes". O anel perimetral define nas mámoas o límite do monumento.
Foto: Equipo arqueolóxico
Ata o momento, na mámoa non apareceron eses grandes ortostatos de pedra que compuñan, na imaxe tradicional dos túmulos, os dólmenes que se atopan o interior. "Aínda non sabemos se foron espoliados nalgún momento ou se realmente nunca os tiveron". Na intervención participa Santiago Vázquez, un arqueólogo de gran experiencia nas complexas intervencións na arquitectura megalítica galega. "Por bibliografía e pola experiencia de Santiago sabemos que en realidade hai case máis mámoas sen dolmen que mámoas con dolmen", explica Vanesa Trevín. Con todo, aínda fican dias de intervención arqueolóxica e todo pode cambiar. Os arqueólogos tamén están recollendo numeroso material queimado para poder obter datacións radiocarbónicas do monumento. Cos datos existentes, polo momento a datación precisa do monumento dentro das dilatadas marxes do neolítico e calcolítico continúa a ser unha incógnita.
Área de queimado no noreste da mámoa. Foto: Equipo arqueolóxico
Na mámoa do Santo hai algo moi profundo que conecta a parroquia de Doade con este gran túmulo que presidía o territorio desta comunidade por milenios: o seixo. O tosco e telúrico santo que convoca as chuvias moi preto da mámoa está feito do mesmo material que a maior parte da pedra do anel perimetral da mámoa: bloques de seixo. "E atopamos tamén no interior moito seixo picado ou fragmentado", explica Trevín. Varios milenios separan os veciños do Doade actual dos construtores deste gran túmulo. Pero as fermosas pedras acumuladas baixo a mámoa preservaban un vínculo que vai máis alá dos febles fíos da memoria.
O 'santo' de Doade
Serie
Achados arqueolóxicos
As escavacións en san Tirso de Portocelo (Xove) amosan como os antigos castros foron reocupados ao final do Imperio
Novos achados no castro de Viladonga avanzan que no interior das cabanas poderían gardar e sinalar con estelas os restos dos nenos falecidos
Unha intervención arqueolóxica investiga as orixes dun templo altomedieval en Ponteareas
A nova campaña no castro de Montes Claros desvela inxentes traballos na construción do sistema de acceso
As escavacións dunha piscina no balneario de Lugo ofrecen un dos conxuntos de achados máis diversos de época romana
As escavacións dos chozos do Suído revelan que boa parte dos misteriosos chozos foron edificados no século XVIII
A investigación da Roda do Castro (Salcedo, A Pobra do Brollón) confirma a elevada actividade metalúrxica nos castros da terra de Lemos
A escavación dun sartego antropomorfo no xacemento do Preguntoiro (Pantón) confirma a práctica de rituais de fonda raíz familiar na Alta Idade media galega
A escavación no castro de Tralocastro (Ferrol) localiza posibles espazos colectivos ás portas da acrópole
A nova campaña do castro do Sarridal revela a existencia dun posible 'forno comunitario' por debaixo da sauna galaica
Unha escavación no castro de Pereiras exhuma un anómalo edificio de grandes dimensións
A nova campaña no Castelo dos Mouros (Ons) revela a muralla do castro e os niveis máis antigos do xacemento
Os arqueólogos descubren unha rica cultura material no castro da Cividade (Cerdedo-Cotobade)
Estaba colocado nunha das casas do poboado
A escavación do histórico castelo da Pena Corneira desvela un poboado tardorromano e outro do Calcolítico nas proximidades
As intervencións nas rodas de Vilarello (A Pobra do Brollón) e Corro dos Mouros (Lugo) permiten avanzar no coñecemento destas estruturas da Idade do Bronce
Localizan unha aldea e castelo medievais nas proximidades da aldea da Cela (Lobios)
A USC escava en Mondoñedo "unha aldea dentro da aldea" na procura dos inicios da paisaxe agraria actual en época sueva
A nova campaña no castro cedeirés do Sarridal amosa que foi preciso destruír parte do poboado para construír o monumento en plena Idade do Ferro
Un recinto arqueolóxico en Vilar de Barrio permite identificar unha colosal fortificación da Idade do Bronce e un asentamento temporal ligado ao primeiro dominio romano da Limia
Localizan no castro de Elviña indicios dunha destrución intencional
A análise dun intrigante taboeiro de xogo da Idade do Ferro desvela os rituais da prehistoria
Localizan no castro dos Penedos (Salvaterra) un enigmático espazo de posible uso relixioso ao redor de dous grandes penedos
A escavación da mámoa do Santo (Doade, Lalín) permite recuperar un ídolo-placa prehistórico
O Incipit investiga na Pobra do Brollón a actividades das sociedades da Idade do Ferro por fóra dos castros
Os investigadores exhuman un edificio altomedieval de grandes dimensións no Faro de Budiño
A escavación no castro de Montes Claros (A Laracha) revela un peculiar sistema hidráulico
Unha nova investigación conclúe que moitas das representacións de animais dos petróglifos son do tempo dos castros
Localizan unha sorprendente colección de calzado medieval no mosteiro de Santa Cristina de Ribas de Sil
Remata a campaña arqueolóxica no convento pontevedrés de Santa Clara
Novas análises das tumbas do castro de San Lourenzo (Cereixa, A Pobra do Brollón) revelan rituais 'paganizantes' na Galicia da Alta Idade Media
Un proxecto buscará evidencias da vida na Idade do Ferro por fóra das murallas da prehistoria
Os arqueólogos botan man de todas as técnicas posibles para desvelar as orixes dunha misteriosa fortificación en Covelo
As escavacións en Pombeiro revelan unha ermida abandonada en plena Idade Media
Un proxecto arqueolóxico documenta a tráxica destrución dunha aldea do Couto Mixto hai cincocentos anos
As datacións absolutas de Santalla de Bóveda trasladan a construción de boa parte do edificio entre os séculos VII e XI
O incendio de Ribas de Sil desvela unha vista única da Roda do Castro, en Salcedo (A Pobra do Brollón)
Unha escavación no castro de San Millán (Cualedro) procura verificar a existencia da primeira necrópole dun castro galego
A nova campaña no castelo de Portomeiro abre novas incógnitas sobre o recinto civil mellor preservado da Alta Idade Media galega
Carlos Otero explícanos como usa a tecnoloxía para saber o que agocha o castro de Cerqueda sen escavalo
A campaña arqueolóxica en Castro Valente revela a envergadura dunha das maiores fortificacións de Galicia
Os arqueólogos identifican en Vila de Cruces un tipo de fortificación ata agora non documentada en Galicia
A escavación do castelo de Portomeiro revela novos datos sobre a Alta Idade Media galega
O arqueólogo Francisco Alonso Toucido interpreta o gran complexo romano localizado en Proendos (Sober)
