A escavación permite comprender o coidado que a comunidade prehistórica que fundou o xacemento prestaba á porta de entrada. Reunindo o escavado en fases anteriores co actual, o camiño laxento que se introduce no xacemento xa se prolonga máis de dez metros. Ata a campaña actual, a calzada introdúcese na croa, pero hai un gran desnivel entre a calzada e a altura que ten o castro. "Na visita multitudinaria do venres pasado habÃa todo tipo de especulacións nos visitantes sobre como se podÃa salvar ese desnivel!", explica Soto, "pero o certo é que aÃnda non sabemos como conseguirán levar a calzada ata arriba". Escaleiras? Ou é un nivel que ficou moi sepultado polo entullo dos torreóns?
"Estes ártabros traballaban a pedra con sumo coidado", explica Soto. Ao Ãrense aproximado á muralla e os afloramentos do alto do outeiro, decatáronse de que os construtores foran rebaixando a rocha nai para construÃr nela o camiño laxeado que permite acceder ao xacemento. Non só iso, nunha solución nada frecuente na Idade do Ferro, tallaron un dos afloramentos para obter unha forma semircircular á entrada e darlle a forma de torreón. "É un traballo moi coidado", explica Puri Soto.
O tramo de calzada localizado nesta campaña
Non é a única intervención na rocha. Nesta campaña e nas anteriores decatáronse de que os ártabros fixeron un uso extenso destas rochas naturais. "Máis arriba temos tamén a rocha labrada para conformar unha estrutura semicircular, da que aÃnda non temos clara a monumentalidade. Tamén está o foxo cortado na rocha, todas as pÃas practicadas tamén nas laxes e para máis agora aparécenos un pequeno esporón que baixa da rocha e que está cheo de petróglifos de coviñas, algunhas grandes e outras pequenas", explica Soto. A arqueóloga ten identificados varios bastións rodeando ese camiño de acceso, que teñen paralelos noutros castros ártabros con Elviña.
Porén, Puri Soto ten unha intriga ao redor do espazo que están investigando, que é o foxo. Recentemente, o castro de Montes Claros foi obxecto dunha prospección xeofÃsica da man do INCIPIT-CSIC que revelou a existencia de gabias e estruturas exteriores á croa, pero tamén o foxo. "O foxo que rodea a croa está localizado e de feito nos ten valido para conseguir datar o xacemento, xa que nos niveis de amortización habÃa materiais de importación", explica Soto, "pero non sabemos que fai exactamente cando chega a esta área". AÃnda que a campaña actual non permitirá profundizar nesa incógnita, Soto traslada unha problemática pouco coñecida, que é a relación entre os foxos e os sistemas de acceso dos castros.
Unha área de especial concentración simbólica
A arqueóloga considera que as estruturas que se están escavando nesta campaña corresponden ao nivel fundacional do xacemento "ao redor do século IV ou III a.C", explica, "pero cada vez teño máis clara a hipótese de que o xacemento puido ter un uso anterior, e que a famosa ‘pegada do xigante’ que está no anterior (un petróglifo nunha laxe) pode responder a un uso simbólico anterior, ao xeito dun santuario.
Por agora o equipo non fixo unha escavación no interior da croa. Pero só no exterior, ao redor desta porta de acceso, a concentración de materiais é sorprendente. En campañas anteriores aparecera mesmo unha tumba paleocristiá dobre. "Sabemos que as portas funcionan como espazos simbólicos e moitas veces ao carón delas están espazos de asemblea", explica Soto. "A localización desas tumbas pode ter que ver con esa relevancia simbólica.
O castro de Montes Claros é de propiedade municipal e nos últimos anos está a ser obxecto de campañas de escavación, posta en valor e conservación. Entrementres, coa súa fusión entre a rocha natural intervida de xeito intensivo e a monumentalidade das estruturas que aparecen, permite avanzar no coñecemento do mundo dos ártabros.
Serie
Achados arqueolóxicos
A nova campaña no castro de Montes Claros desvela inxentes traballos na construción do sistema de acceso
As escavacións dunha piscina no balneario de Lugo ofrecen un dos conxuntos de achados máis diversos de época romana
As escavacións dos chozos do SuÃdo revelan que boa parte dos misteriosos chozos foron edificados no século XVIII
A investigación da Roda do Castro (Salcedo, A Pobra do Brollón) confirma a elevada actividade metalúrxica nos castros da terra de Lemos
A escavación dun sartego antropomorfo no xacemento do Preguntoiro (Pantón) confirma a práctica de rituais de fonda raÃz familiar na Alta Idade media galega
A escavación no castro de Tralocastro (Ferrol) localiza posibles espazos colectivos ás portas da acrópole
A nova campaña do castro do Sarridal revela a existencia dun posible 'forno comunitario' por debaixo da sauna galaica
Unha escavación no castro de Pereiras exhuma un anómalo edificio de grandes dimensións
A nova campaña no Castelo dos Mouros (Ons) revela a muralla do castro e os niveis máis antigos do xacemento
Os arqueólogos descubren unha rica cultura material no castro da Cividade (Cerdedo-Cotobade)
Estaba colocado nunha das casas do poboado
A escavación do histórico castelo da Pena Corneira desvela un poboado tardorromano e outro do CalcolÃtico nas proximidades
As intervencións nas rodas de Vilarello (A Pobra do Brollón) e Corro dos Mouros (Lugo) permiten avanzar no coñecemento destas estruturas da Idade do Bronce
Localizan unha aldea e castelo medievais nas proximidades da aldea da Cela (Lobios)
A USC escava en Mondoñedo "unha aldea dentro da aldea" na procura dos inicios da paisaxe agraria actual en época sueva
A nova campaña no castro cedeirés do Sarridal amosa que foi preciso destruÃr parte do poboado para construÃr o monumento en plena Idade do Ferro
Un recinto arqueolóxico en Vilar de Barrio permite identificar unha colosal fortificación da Idade do Bronce e un asentamento temporal ligado ao primeiro dominio romano da Limia
Localizan no castro de Elviña indicios dunha destrución intencional
A análise dun intrigante taboeiro de xogo da Idade do Ferro desvela os rituais da prehistoria
Localizan no castro dos Penedos (Salvaterra) un enigmático espazo de posible uso relixioso ao redor de dous grandes penedos
A escavación da mámoa do Santo (Doade, LalÃn) permite recuperar un Ãdolo-placa prehistórico
O Incipit investiga na Pobra do Brollón a actividades das sociedades da Idade do Ferro por fóra dos castros
Os investigadores exhuman un edificio altomedieval de grandes dimensións no Faro de Budiño
A escavación no castro de Montes Claros (A Laracha) revela un peculiar sistema hidráulico
Unha nova investigación conclúe que moitas das representacións de animais dos petróglifos son do tempo dos castros
Localizan unha sorprendente colección de calzado medieval no mosteiro de Santa Cristina de Ribas de Sil
Remata a campaña arqueolóxica no convento pontevedrés de Santa Clara
Novas análises das tumbas do castro de San Lourenzo (Cereixa, A Pobra do Brollón) revelan rituais 'paganizantes' na Galicia da Alta Idade Media
Un proxecto buscará evidencias da vida na Idade do Ferro por fóra das murallas da prehistoria
Os arqueólogos botan man de todas as técnicas posibles para desvelar as orixes dunha misteriosa fortificación en Covelo
As escavacións en Pombeiro revelan unha ermida abandonada en plena Idade Media
Un proxecto arqueolóxico documenta a tráxica destrución dunha aldea do Couto Mixto hai cincocentos anos
As datacións absolutas de Santalla de Bóveda trasladan a construción de boa parte do edificio entre os séculos VII e XI
O incendio de Ribas de Sil desvela unha vista única da Roda do Castro, en Salcedo (A Pobra do Brollón)
Unha escavación no castro de San Millán (Cualedro) procura verificar a existencia da primeira necrópole dun castro galego
A nova campaña no castelo de Portomeiro abre novas incógnitas sobre o recinto civil mellor preservado da Alta Idade Media galega
Carlos Otero explÃcanos como usa a tecnoloxÃa para saber o que agocha o castro de Cerqueda sen escavalo
A campaña arqueolóxica en Castro Valente revela a envergadura dunha das maiores fortificacións de Galicia
Os arqueólogos identifican en Vila de Cruces un tipo de fortificación ata agora non documentada en Galicia
A escavación do castelo de Portomeiro revela novos datos sobre a Alta Idade Media galega
O arqueólogo Francisco Alonso Toucido interpreta o gran complexo romano localizado en Proendos (Sober)