O patrocinio de O Son do Camiño levanta protestas

Ao anuncio público o pasado venres do festival O Son do Camiño na Cidade da Cultura, con presenza e intervención dos responsables públicos do patrocinio principal para a Axencia de Turismo de Galicia seguiulle de xeito case que inmediato, unha cascada de comunicacións críticas, tanto desde o mundo das empresas como desde a acción política. O procedemento administrativo de contrato negociado sen publicidade para á contratación desde patrocinio publicitario cun desembolso de 2.975.000 euros (IVE engadido) para esta acción foi duramente protestado con grosos adxectivos e seriamente ameazado con accións legais.

A primeira e más inmediata reacción veu da man da Asociación Galega de Empresas Musicais (AGEM) que esa mesma tarde lanzou un comunicado no que relataban como xa o pasado 9 de febreiro desde AGEM enviaran unha carta á Consellería de Presidencia solicitando a paralización dun proceso que a asociación entendía non cumpría cos requisitos mínimos de concorrencia e igualdade de oportunidades para ás distintas empresas do sector. No momento en que puideron acceder á Resolución de Adxudicación, cando foi publicada na plataforma web de Contratos Públicos de Galicia o día anterior á presentación do evento, a AGEM considerou que os documentos públicos presentaban "graves irregularidades" e espertaban "fundadas sospeitas de que o contrato foi preparado con accións que permitiran darlle unha aparencia de legalidade". A asociación trasladaba que desde moitas das empresas musicais, asociadas ou non, estaba a se entender que "a exclusividade outorgada de facto pola Xunta de Galicia para a programación neste ano do Xacobeo 2021 a unha UTE de dúas empresas está a xerar graves distorsións no mercado, atentando contra a competencia e poñendo en risco a supervivencia de moitas empresas do noso sector".

Programación vs. Patrocinio
Unha das empresas da UTE que promove o festival, Esmerarte Industria Creativas S.L., é asociada tamén da AGEM. O seu director, Kin Martínez, asegurou a Cultura Galega que foi “un erro” da asociación enviar ese comunicado sen ter previamente contactado coa súa empresa como implicada na situación e asociada. Martínez asegura que hai un erro de base ao considerar que os cartos públicos van destinados á programación cando saen dunha partida dirixida á comunicación e ese é o seu fin. "Esto é un patrocinio público a cambio de retorno publicitario", remarca o empresario que asegura que O Son do camiño non forma parte da programación cultural do Xacobeo, só serve de plataforma de promoción da marca Xacobeo a través do patrocinio dun evento no que a UTE promotora inviste "máis do dobre" da contía do contrato de promoción asinado coa Axencia Galega de Turismo. Segundo afirma Kin, o impacto de retorno publicitario, medible, e que para ser cobrado terá que ser posteriormente xustificado de acordo con esa adxudicación pública, pode valorarse catro días despois da presentación xa "nun millón de euros". Martínez cre que o que hai é que celebrar que eses cartos públicos destinados á publicidade queden no ámbito da música e non vaian para outras posibles accións promocionais do máis variopinto sen cualidade cultural ou de empresas de fóra de Galicia. No relativo á vindeira programación cultural do Xacobeo 2021, Kin Martínez, espera que no relativo ao presuposto destinado a ese fin si se faga por concorrencia competitiva aberto a todas as empresas do sector cultural.

Lea política
Desde os partidos da oposición as voces alzáronse de xeito contundente e con graves e claras acusacións ao executivo autonómico. O grupo de En Marea achou "total ausencia de transparencia" na contratación. Desde o grupo de En Marea lembran que a contratación por procedemento negociado sen publicidade (por exclusividade) é considerada unha vía excepcional tanto na lexislación española como na comunitaria. A formación rexistrou no Parlamento de Galicia dunha pregunta dirixida ao Goberno da Xunta para que dea explicacións por este contrato.

Desde o BNG, a portavoz parlamentaria de Cultura, Olalla Rodil, pediu "que se explique por que se asinou un contrato por valor de case tres millóns de euros sen concorrencia competitiva nin publicidade algunha, e cales son os compromisos que se derivan deste patrocinio arredor do Xacobeo 2021". En concreto, o Bloque solicita a remisión ao Parlamento dos pregos e de toda a documentación correspondente ao patrocinio asinado pola Axencia galega de Turismo, para coñecer as condicións da adxudicación e a que obriga ese patrocinio.

No PSdG-PSOE a portavoz de Cultura do Grupo Socialista, Concepción Burgo, presentou unha batería de iniciativas parlamentarias para esixirlle á Xunta explicacións pola concesión deste contrato "a dedo" para, segundo eles "organizar o festival de música O Son do Camiño". Burgo acusa ao goberno galego de presentar un "burdo subterfuxio para vestir de legalidade o que son prácticas escuras" para garantir a exclusividade das empresas cun contrato sen concurso público nin aberto "por motivos que deben explicar urxentemente". Apunta Burgo que estas "prácticas escuras só atenden á vontade política do PP e provocan serias e preocupantes dúbidas sobre a xestión cultural do próximo Xacobeo".

"Se se pon en risco este proxecto -di Kin Martínez en referencia ao cuestionamento da legalidade do contrato de patrocinio- habería que poñer en risco absolutamente todos os patrocinios que se están dando por todas as institucións". Segundo Kin este é un procedemento administrativo que é utilizado "por todas as empresas deste sector que traballan en Galicia e doutros moitos sectores". O empresario pon como exemplo que "cando un concello decide pagarlle a unha aeroliña para que voe máis desde o seu aeroporto faise a través deste modelo contrato".

A Asociación galega de Empresas Musicais reuníase hoxe mesmo para tratar esta situación. Para Kin Martínez o comunicado inicial de AGEM causou un dano a nivel de imaxe. "Puxo en risco dúas empresas, os seus traballadores e o seu prestixio", di como representante da UTE e lembra que as dúas empresas (Esmerarte Industrias Creativas e Old Navy Port Producións) historicamente "teñen un currículo intachable e se están xogando moitos millóns de euros". Fontes de AGEM adiantaron a este medio que se emitiría un novo comunicado trasladando unha postura de defensa e respecto polas empresas pero incidindo cara á administración na necesidade da maior transparencia no uso dos fondos públicos.