RSS
CRÍTICA
Sintaxe de sombras
» Escritor/a:
Baldo Ramos
» Ed. tresCtres editores,
» Ano: 2005
» Xénero: Poesía
» Coleccion: VARILONGO
» Pax: 75
» ISBN: 84-934335-1-9
É este un libro de poesía para ler, para mergullarse nun universo verbal construído con man artesá. Mais tamén é un caderno de artista e un libro para ter entre as mans, para pasar as follas e experimentar un pracer que vai máis alá do propio texto. A súa aparencia trae á memoria os mellores froitos da edición artesanal.
María Xesús Nogueira.Lugo
A historia da poesía galega das últimas décadas terá que dedicar nalgún momento algunhas páxinas ao seu envoltorio externo, é dicir, a aspectos materiais e plásticos como a capa, a portada, a tipografía ou a ilustración. Trátase de elementos para os que a Teoría da Literatura reservou o termo “paratexto” e que converten a palabra en obxecto, en libro. Grazas a eles, os lectores podemos, nalgunhas ocasións, deixarnos seducir por signos de natureza non verbal e gozar con intensidade dun pracer ao que, malia a proliferación de soportes alternativos, non estamos dispostos a renunciar.
Polas súas particulares características, a poesía semella un xénero especialmente propicio para as edicións coidadas desde o punto de vista material, e así vén corroborándoo a tradición galega, na que resulta doado atopar produtos artesanais (ou de aparencia artesanal), luxosos desde o punto de vista da ilustración ou rupturistas e experimentais. “Con pólvora e magnolias”, de Méndez Ferrín, “Historia do rock and roll”, de Antón Reixa, “Muller pra lonxe”, de Uxío Novoneyra, “Extrema Europa”, de Claudio Rodríguez Fer ou “Futuro: Bolsa de mareo 2004”, da Corporación Semiótica Galega (comentado neste sitio) son algúns exemplos da importancia da plástica na poesía galega recente.
A profesionalización da edición galega, nun lento camiñar cara á normalización cultural, homoxeneizou, como era de agardar, as coleccións de poesía das principais editoras, de xeito que, malia o coidado dalgunha delas, o espazo para a singularidade quedou considerabelmente reducido e, agás excepcións, relegado á edición do autor. Tal proceso foi o prezo inevitábel dunha transformación necesaria no mercado editorial galego.
A aparencia de “Escura e transparente”, de Baldo Ramos, sétimo volume da colección Varilongo da editora TresCtres, trae á memoria os mellores froitos da edición artesanal. Trátase dun volume de factura impecábel, con xenerosas ilustracións a cor feitas polo propio autor que lle confiren un valor engadido.
Escura e transparente é o terceiro poemario galego de Baldo Ramos (Celanova, 1971), logo de “Raizames” (2001) e “A árbore da cegueira” (2000). O libro ábrese cun limiar do tamén poeta, alén de estudoso da literatura, Arcadio López-Casanova, no que presenta (se for necesario) a Baldo Ramos como un escritor “do esencial” que constrúe a súa obra “de vagariño, allea a modas ou a urxencias enganosas”.
É, en efecto, Baldo Ramos un poeta que “medra / na conciencia da súa mudez” e “na esperanza de atopar / aquilo que lle negan as palabras”. Na lapela deste novo libro adianta xa unha reflexión acerca da propia palabra poética que se estende ao longo de todo o texto:
Nace o poeta da verdade máis cruel: a que lle nega o sacrificio da renuncia.
Medra na cerna da derrota, na dura conciencia de aceptar o exilio, esa patria das palabras que habitamos contra o tempo.
Semella a escrita un camiño de retorno.
Metáfora da orixe ou voo contracorrente.
A reflexión sobre a escritura combínase con outros temas de raíz clásica, como a perda, a infancia ou o tempo (“somos tempo / ou memoria do que perdemos), nun conxunto de composicións nas que a voz do poeta estabelece un diálogo coa man do artista, plasmado nun delicado cromatismo no que predomina o claroescuro: “luz cincenta”, “trazo de auga”, “sombras”, “gris de fume”. Trátase dun contraste entre luz e sombra que equilibra o poemario e que queda recollido no título suxestivo dalgún dos textos: “Reescribes sombras”, “Folerpas de cinza” ou “Branco sobre negro”:
Para escribir preciso
este ceo gris
e a nada das cousas.
Por veces este diálogo resólvese mediante estampas; outras, faino con reflexións íntimas que a miúdo cuestionan aspectos existenciais, cando non estéticos; e outras mediante invocacións a un ti sempre presente. En todos os casos, a voz que fala ao longo de todo o poemario emprende un camiño de volta na procura da esencia, da verdade. Velaí a súa confesión:
desando as palabras que me negaron
o acubillo dos pronomes.
non atopo atallos
que me fagan comprender
a impotencia de ter sede e non sabelo,
de afondar na terra erma
cando ben sei que na fenda que abre a tinta desta anguria
só dá froito a soidade.
patria gris
na que habitar a túa ausencia.
Baldo Ramos amosa, tamén neste libro, unha linguaxe núa e unha expresión contida. Os trazos que ilustran as súas páxinas gardan unha sutil harmonía cun verso que a miúdo exhibe imaxes singulares e desprega unha simboloxía envolvente: o tren, o río, a raíz, a cinza, o retorno.
“Escura e transparente” é un libro de poesía para ler, para mergullarse nun universo verbal construído con man artesá. Mais tamén é un caderno de artista e un libro para ter entre as mans, para pasar as follas e experimentar un pracer que vai máis alá do propio texto.
17 / 1 / 2006
María Xesús Nogueira.Lugo
A historia da poesía galega das últimas décadas terá que dedicar nalgún momento algunhas páxinas ao seu envoltorio externo, é dicir, a aspectos materiais e plásticos como a capa, a portada, a tipografía ou a ilustración. Trátase de elementos para os que a Teoría da Literatura reservou o termo “paratexto” e que converten a palabra en obxecto, en libro. Grazas a eles, os lectores podemos, nalgunhas ocasións, deixarnos seducir por signos de natureza non verbal e gozar con intensidade dun pracer ao que, malia a proliferación de soportes alternativos, non estamos dispostos a renunciar.
Polas súas particulares características, a poesía semella un xénero especialmente propicio para as edicións coidadas desde o punto de vista material, e así vén corroborándoo a tradición galega, na que resulta doado atopar produtos artesanais (ou de aparencia artesanal), luxosos desde o punto de vista da ilustración ou rupturistas e experimentais. “Con pólvora e magnolias”, de Méndez Ferrín, “Historia do rock and roll”, de Antón Reixa, “Muller pra lonxe”, de Uxío Novoneyra, “Extrema Europa”, de Claudio Rodríguez Fer ou “Futuro: Bolsa de mareo 2004”, da Corporación Semiótica Galega (comentado neste sitio) son algúns exemplos da importancia da plástica na poesía galega recente.
A profesionalización da edición galega, nun lento camiñar cara á normalización cultural, homoxeneizou, como era de agardar, as coleccións de poesía das principais editoras, de xeito que, malia o coidado dalgunha delas, o espazo para a singularidade quedou considerabelmente reducido e, agás excepcións, relegado á edición do autor. Tal proceso foi o prezo inevitábel dunha transformación necesaria no mercado editorial galego.
A aparencia de “Escura e transparente”, de Baldo Ramos, sétimo volume da colección Varilongo da editora TresCtres, trae á memoria os mellores froitos da edición artesanal. Trátase dun volume de factura impecábel, con xenerosas ilustracións a cor feitas polo propio autor que lle confiren un valor engadido.
Escura e transparente é o terceiro poemario galego de Baldo Ramos (Celanova, 1971), logo de “Raizames” (2001) e “A árbore da cegueira” (2000). O libro ábrese cun limiar do tamén poeta, alén de estudoso da literatura, Arcadio López-Casanova, no que presenta (se for necesario) a Baldo Ramos como un escritor “do esencial” que constrúe a súa obra “de vagariño, allea a modas ou a urxencias enganosas”.
É, en efecto, Baldo Ramos un poeta que “medra / na conciencia da súa mudez” e “na esperanza de atopar / aquilo que lle negan as palabras”. Na lapela deste novo libro adianta xa unha reflexión acerca da propia palabra poética que se estende ao longo de todo o texto:
Nace o poeta da verdade máis cruel: a que lle nega o sacrificio da renuncia.
Medra na cerna da derrota, na dura conciencia de aceptar o exilio, esa patria das palabras que habitamos contra o tempo.
Semella a escrita un camiño de retorno.
Metáfora da orixe ou voo contracorrente.
A reflexión sobre a escritura combínase con outros temas de raíz clásica, como a perda, a infancia ou o tempo (“somos tempo / ou memoria do que perdemos), nun conxunto de composicións nas que a voz do poeta estabelece un diálogo coa man do artista, plasmado nun delicado cromatismo no que predomina o claroescuro: “luz cincenta”, “trazo de auga”, “sombras”, “gris de fume”. Trátase dun contraste entre luz e sombra que equilibra o poemario e que queda recollido no título suxestivo dalgún dos textos: “Reescribes sombras”, “Folerpas de cinza” ou “Branco sobre negro”:
Para escribir preciso
este ceo gris
e a nada das cousas.
Por veces este diálogo resólvese mediante estampas; outras, faino con reflexións íntimas que a miúdo cuestionan aspectos existenciais, cando non estéticos; e outras mediante invocacións a un ti sempre presente. En todos os casos, a voz que fala ao longo de todo o poemario emprende un camiño de volta na procura da esencia, da verdade. Velaí a súa confesión:
desando as palabras que me negaron
o acubillo dos pronomes.
non atopo atallos
que me fagan comprender
a impotencia de ter sede e non sabelo,
de afondar na terra erma
cando ben sei que na fenda que abre a tinta desta anguria
só dá froito a soidade.
patria gris
na que habitar a túa ausencia.
Baldo Ramos amosa, tamén neste libro, unha linguaxe núa e unha expresión contida. Os trazos que ilustran as súas páxinas gardan unha sutil harmonía cun verso que a miúdo exhibe imaxes singulares e desprega unha simboloxía envolvente: o tren, o río, a raíz, a cinza, o retorno.
“Escura e transparente” é un libro de poesía para ler, para mergullarse nun universo verbal construído con man artesá. Mais tamén é un caderno de artista e un libro para ter entre as mans, para pasar as follas e experimentar un pracer que vai máis alá do propio texto.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal