RSS
CRÍTICA
Ante o limiar
» Escritor/a:
María Solar
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2016
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Milmanda
» Pax: 232
» ISBN: 978-84-9121-016-0
Ambientada na confusa España de 1979, dous anos antes da Lei do divorcio, dúas familias vense arrastradas por un vello segredo e pola necesidade de cambiar as súas vidas.E é que os tempos cambian, o pasado volve, os segredos saen á luz, e os personaxes vense cercados por eles, querendo saber, querendo entender, ou querendo enterralos de novo. A prosa de María Solar sorprende cunha beleza sutil que mesmo pode pasar desapercibida.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Hai libros nos que poderían subliñarse frases e frases, parágrafos enteiros, e neses fragmentos cabería toda a filosofía dunha vida e toda a forza dunha historia. Talvez este sexa un deses libros: “Dime que me queres”; “Rosa non existía de seu”; “O amor ten moitas caras”; “O sangue lávase, a dor pasa...”. Sería posible percorrer os vimbios que lle dan corpo a esta novela indo duns parágrafos subliñados a outros para descubrirmos un ano, 1979, no que a sociedade española latexaba en mudanzas, estreaba liberdades e se expandía e se contraía en cada fogar segundo as ideas que habitasen nel. Acabada a ditadura e recén estreada a Constitución, había familias que anhelaban os cambios e outras que se opoñían a eles para non perder os seus privilexios. Cando abrimos o libro, todo está a piques de mudar: “Co tempo aprendes que as cousas poden cambiar nun instante, igual que poden permanecer enquistadas sen moverse nin un milímetro durante anos, e o cambio depende só dunha decisión” (19).
A morte do vello Anselmo, o avó de Roberto, cunha nota na man na que pode lerse “Dime que me queres”, fará que o seu neto busque unha explicación que se cadra non está preparado para coñecer. Mentres tanto, na casa do seu amigo Ramón, unha malleira pode transformalo todo para sempre. Roberto e Ramón coñecerán o amor, o sexo, a traizón, a morte e as mentiras sobre as que se sostén ás veces unha vida enteira, e esas descubertas meteranos de cheo na idade adulta. Entre tanto, os seus pais prepáranse para os cambios sociais que se aveciñan. Durante a lectura, así mesmo, asistimos á chegada da televisión en cor, do pagamento a prazos, e a pequenos trazos de ambientación que adobían a sensación de estarmos nun tempo distinto. A sinxeleza da prosa de María Solar flúe como a auga corrente e sorprende cunha beleza sutil que mesmo pode pasar desapercibida.
Para min, o mellor da novela son os momentos de reflexión da voz narradora, pero tamén os espazos de retrospección, como ese, magnífico, no que Antonio (o pai de Roberto) ve a Rosa (a nai de Ramón) pola rúa, e podemos así saber como empezou todo, como se xestan os amores perniciosos que afogan as persoas e as condenan de por vida se estas non conseguen reaccionar a tempo. As cousas cambiaron moito desde aquel ano, menos arredado do que puidera semellar, pero, desafortunadamente, as relacións tóxicas continúan a existir, e as persoas tamén a crer que non hai fuxida posible. Rosa é unha muller totalmente anulada. Esa frase que recollía ao comezo, “Rosa non existía de seu”(43), é un resumo dolorosamente conciso sobre a súa inexistencia: “Na súa casa ela estaba para todos e ninguén se ocupaba dela” (113). Esas pequenas sentenzas cobran a forza dunha diagnose, e imos coñecendo un personaxe aferrollado nas feridas da dor, que non sabe como saír, ou se é capaz de saír, desa situación terrible na que vive, e que se prevía xa nos primeiros tempos do seu amor con Damián, os mesmos que Antonio lembra véndoa pola fiestra. Asemade, sabemos moito de Damián, de como chegou a ser tan déspota e desconfiado e a crer que o medo é a mellor cancela posible, sen darse conta do seu poder destrutor (“O sangue lávase, a dor pasa, as feridas cerran e sandan, pero o medo non o leva un pouco de auga osixenada”, 125). Como aspecto negativo, renxe un pouco esa perfección de manual da familia de Roberto, que implica o risco de pensar, como pensa Rosa, que é fácil ser libre cando se teñen cartos.
E é que os tempos cambian, o pasado volve, os segredos saen á luz, e os personaxes vense cercados por eles, querendo saber, querendo entender, ou querendo enterralos de novo. A actitude que adoptan ante eses segredos dá conta, en certa medida, da actitude que adoptan ante a propia vida, porque “O amor ten moitas caras” (135) e ás veces un segredo gardado nunha caixiña ou nun puño pechado pode darlle a volta a todo. Así pois, velaquí unha historia que nos devolve aos tempos nos que o divorcio non existía, nos que a violencia sobre as mulleres non era perseguida socialmente como agora, nos que as mulleres que emigraban (ou quedaban) estaban totalmente indefensas. Cómpre ler para recordar que os dereitos de hoxe non xurdiron da nada. Alén diso, a novela de María Solar formula unha pregunta valente que todas e todos deberiamos facernos cada día “vives a vida que queres vivir?”, porque se a resposta é “non”, cómpre cambiar algo. Nas palabras de Lola: “... a vida é curta, moi curta, e merece que a vivamos como queremos” (112). Unha lectura necesaria nuns tempos, os nosos, nos que a perda de dereitos parece algo tan cotián que cometemos o erro imperdoable de esquecer como era a vida antes de conquistalos.
20 / 9 / 2016
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Hai libros nos que poderían subliñarse frases e frases, parágrafos enteiros, e neses fragmentos cabería toda a filosofía dunha vida e toda a forza dunha historia. Talvez este sexa un deses libros: “Dime que me queres”; “Rosa non existía de seu”; “O amor ten moitas caras”; “O sangue lávase, a dor pasa...”. Sería posible percorrer os vimbios que lle dan corpo a esta novela indo duns parágrafos subliñados a outros para descubrirmos un ano, 1979, no que a sociedade española latexaba en mudanzas, estreaba liberdades e se expandía e se contraía en cada fogar segundo as ideas que habitasen nel. Acabada a ditadura e recén estreada a Constitución, había familias que anhelaban os cambios e outras que se opoñían a eles para non perder os seus privilexios. Cando abrimos o libro, todo está a piques de mudar: “Co tempo aprendes que as cousas poden cambiar nun instante, igual que poden permanecer enquistadas sen moverse nin un milímetro durante anos, e o cambio depende só dunha decisión” (19).
A morte do vello Anselmo, o avó de Roberto, cunha nota na man na que pode lerse “Dime que me queres”, fará que o seu neto busque unha explicación que se cadra non está preparado para coñecer. Mentres tanto, na casa do seu amigo Ramón, unha malleira pode transformalo todo para sempre. Roberto e Ramón coñecerán o amor, o sexo, a traizón, a morte e as mentiras sobre as que se sostén ás veces unha vida enteira, e esas descubertas meteranos de cheo na idade adulta. Entre tanto, os seus pais prepáranse para os cambios sociais que se aveciñan. Durante a lectura, así mesmo, asistimos á chegada da televisión en cor, do pagamento a prazos, e a pequenos trazos de ambientación que adobían a sensación de estarmos nun tempo distinto. A sinxeleza da prosa de María Solar flúe como a auga corrente e sorprende cunha beleza sutil que mesmo pode pasar desapercibida.
Para min, o mellor da novela son os momentos de reflexión da voz narradora, pero tamén os espazos de retrospección, como ese, magnífico, no que Antonio (o pai de Roberto) ve a Rosa (a nai de Ramón) pola rúa, e podemos así saber como empezou todo, como se xestan os amores perniciosos que afogan as persoas e as condenan de por vida se estas non conseguen reaccionar a tempo. As cousas cambiaron moito desde aquel ano, menos arredado do que puidera semellar, pero, desafortunadamente, as relacións tóxicas continúan a existir, e as persoas tamén a crer que non hai fuxida posible. Rosa é unha muller totalmente anulada. Esa frase que recollía ao comezo, “Rosa non existía de seu”(43), é un resumo dolorosamente conciso sobre a súa inexistencia: “Na súa casa ela estaba para todos e ninguén se ocupaba dela” (113). Esas pequenas sentenzas cobran a forza dunha diagnose, e imos coñecendo un personaxe aferrollado nas feridas da dor, que non sabe como saír, ou se é capaz de saír, desa situación terrible na que vive, e que se prevía xa nos primeiros tempos do seu amor con Damián, os mesmos que Antonio lembra véndoa pola fiestra. Asemade, sabemos moito de Damián, de como chegou a ser tan déspota e desconfiado e a crer que o medo é a mellor cancela posible, sen darse conta do seu poder destrutor (“O sangue lávase, a dor pasa, as feridas cerran e sandan, pero o medo non o leva un pouco de auga osixenada”, 125). Como aspecto negativo, renxe un pouco esa perfección de manual da familia de Roberto, que implica o risco de pensar, como pensa Rosa, que é fácil ser libre cando se teñen cartos.
E é que os tempos cambian, o pasado volve, os segredos saen á luz, e os personaxes vense cercados por eles, querendo saber, querendo entender, ou querendo enterralos de novo. A actitude que adoptan ante eses segredos dá conta, en certa medida, da actitude que adoptan ante a propia vida, porque “O amor ten moitas caras” (135) e ás veces un segredo gardado nunha caixiña ou nun puño pechado pode darlle a volta a todo. Así pois, velaquí unha historia que nos devolve aos tempos nos que o divorcio non existía, nos que a violencia sobre as mulleres non era perseguida socialmente como agora, nos que as mulleres que emigraban (ou quedaban) estaban totalmente indefensas. Cómpre ler para recordar que os dereitos de hoxe non xurdiron da nada. Alén diso, a novela de María Solar formula unha pregunta valente que todas e todos deberiamos facernos cada día “vives a vida que queres vivir?”, porque se a resposta é “non”, cómpre cambiar algo. Nas palabras de Lola: “... a vida é curta, moi curta, e merece que a vivamos como queremos” (112). Unha lectura necesaria nuns tempos, os nosos, nos que a perda de dereitos parece algo tan cotián que cometemos o erro imperdoable de esquecer como era a vida antes de conquistalos.
CRÍTICAS POR XÉNERO
Máis críticas de
Narrativa
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal