RSS
CRÍTICA
Manual de instrucións
» Escritor/a:
Eduardo Estévez
» Ed. Espiral Maior,
» Ano: 2004
» Xénero: Poesía
» Coleccion: Espiral Maior Poesía
» Pax: 50
» ISBN: 84-95625-89-X
Esta obra que obtivo no ano 2002 o VI Premio de Poesía do Concello de Carral contén, a xuízo de María Xesús Nogueira, os trazos característicos de Eduardo Estévez: sinxeleza, economía de recursos, brevidade, e unha recreación de estampas que convidan á reflexión. A obra consegue a creación dunha atmosfera que convida á ficción, sen que faga sospeitar do traballoso equilibrio que o libro consegue entre o goce da poesía e a lectura consciente.
Mariá Xesús Nogueira. Lugo
Hai xa anos que Eduardo Estévez (Buenos Aires, 1969) afincou no territorio poético galego. Os títulos “Só paxaros saíron desta boca” (1998), “Lúa gris” (1999), “Os veos da paisaxe” (2000), “Caderno apócrifo da pequena defunta” (2003) e, máis recentemente, “Derrotas”, foron consolidando ao longo deste tempo a súa traxectoria. Porén, a presenza do escritor non se limita ás páxinas impresas en libros e soportes dixitais (é o caso do terceiro dos poemarios, que apareceu en formato disquete). Ao contrario, o seu nome está detrás dun bo número de iniciativas, tanto literarias como sociais, entre as que figuran, por citarmos algún exemplo, a desaparecida editora de Cal ou a páxina web A lúa gris (www.luagris.net). Quen acostume a asistir a recitais de poesía terá escoitado en máis dunha ocasión a súa palabra viva.
Unha primeira lectura de “Derrotas” (obra galardoada co VI Premio de Poesía Concello de Carral) permite apreciar algúns dos trazos máis característicos da estética do escritor, como son a sinxeleza, a economía de recursos, a brevidade e o desenvolvemento de pequenas estampas e secuencias narrativas, por veces decadentistas, por veces provocadoras dunha melancolía irónica. O libro ben podería ser lido como unha serie de apuntamentos, escenas e ‘historias mínimas’ presentadas con trazo limpo e palabras precisas. Estariamos diante de actos de ficción que nos achegan personaxes marxinais como o “ancián [que] enumera fatigas”, o mariñeiro que afogou cos “pulmóns / alagados de po e follas secas”, a prostituta portuaria que escribe poemas, o amante “morto no campo de batalla” ou o ancián que dita os seus versos ao silencio.
Algo hai nestas estampas que convida o lector á reflexión e que non vén dado unicamente pola recreación de prototipos nin pola constante alusión á memoria –“un deserto/ unha paisaxe arrasada”, “unha postal das rúas da infancia / tras o bombardeo”. Trátase dun discurso coidadosamente artellado sobre a propia literatura que, lonxe de sentenciar, desidealiza e alerta o lector acerca da condición de ficción (tantas veces esquecida) do texto poético:
cal a necesidade
de falar dun mesmo
no poema?
Neste sentido deben lerse ‘artes poéticas, refutacións, metáforas e exercicios de estilo’ que a cotío desmenten tópicos creando entre a voz que escribe e os ollos que len complicidade:
ademais as palabras
(es poeta e sábelo)
non son máis ca miraxes
construccións aproximadas
sombras difusas
literatura
En ocasións chégase á ironía, como acontece no texto onde se recrea a dramática historia da escritora rusa Marina Tsvetaieva, que remata cunha chamada de atención “para aqueles lectores que gustan / de saber máis aló do que hai / nas palabras dos poetas”. De acordo con esta segunda lectura (aquela que nos atrapa no noso percorrido polas historias), o poema que abre o libro ben podería lerse como unha primeira chamada de atención que asoma polas gretas dunha enganosa estampa dun poeta no café e unha parella espellada no cristal:
o mozo que bocexa pide un café e é
unha muller
[...]
a parella que fala
xa no fala
e eu no intento
da palabra para o silencio
pecho os ollos
remato o poema
Nas secuencias que nos presenta Eduardo Estévez combínanse, polo tanto, estilizadas e melancólicas estampas con instrucións que conducen a unha cuestión profunda: a loita irresolúbel entre arte e vida, modelo e copia, soño e realidade, amante e poema:
non permanece
non
o recendo do amor
no poema que o lembra
Sutís resonancias da literatura (Cavafis, Pizarnik), o cinema ou a música contribúen á creación dunha atmosfera que convida á ficción, sen que aparentemente nada faga sospeitar do traballoso equilibrio que o libro consegue entre o goce da poesía e a lectura consciente. Neste sentido, a “arte poética (V) –epílogo–”, derradeiro texto desta serie, que pecha o volume, proporciona algunhas instrucións máis enunciadas por unha voz que se esforza en agachar calquera identidade.
“Derrotas” é, ao meu entender, unha proposta poética orixinal que logra momentos de grande beleza e que procura guiar na viaxe a quen le, para afastalo de camiños inxenuos e rutineiros:
conseguirá
o seu propósito o ancián
aquel de perdurar
de traspasar a morte?
ou será que as palabras
coma os homes morren
e tamén o meu tempo esmorece
coma o eco destes versos?
30 / 8 / 2004
Mariá Xesús Nogueira. Lugo
Hai xa anos que Eduardo Estévez (Buenos Aires, 1969) afincou no territorio poético galego. Os títulos “Só paxaros saíron desta boca” (1998), “Lúa gris” (1999), “Os veos da paisaxe” (2000), “Caderno apócrifo da pequena defunta” (2003) e, máis recentemente, “Derrotas”, foron consolidando ao longo deste tempo a súa traxectoria. Porén, a presenza do escritor non se limita ás páxinas impresas en libros e soportes dixitais (é o caso do terceiro dos poemarios, que apareceu en formato disquete). Ao contrario, o seu nome está detrás dun bo número de iniciativas, tanto literarias como sociais, entre as que figuran, por citarmos algún exemplo, a desaparecida editora de Cal ou a páxina web A lúa gris (www.luagris.net). Quen acostume a asistir a recitais de poesía terá escoitado en máis dunha ocasión a súa palabra viva.
Unha primeira lectura de “Derrotas” (obra galardoada co VI Premio de Poesía Concello de Carral) permite apreciar algúns dos trazos máis característicos da estética do escritor, como son a sinxeleza, a economía de recursos, a brevidade e o desenvolvemento de pequenas estampas e secuencias narrativas, por veces decadentistas, por veces provocadoras dunha melancolía irónica. O libro ben podería ser lido como unha serie de apuntamentos, escenas e ‘historias mínimas’ presentadas con trazo limpo e palabras precisas. Estariamos diante de actos de ficción que nos achegan personaxes marxinais como o “ancián [que] enumera fatigas”, o mariñeiro que afogou cos “pulmóns / alagados de po e follas secas”, a prostituta portuaria que escribe poemas, o amante “morto no campo de batalla” ou o ancián que dita os seus versos ao silencio.
Algo hai nestas estampas que convida o lector á reflexión e que non vén dado unicamente pola recreación de prototipos nin pola constante alusión á memoria –“un deserto/ unha paisaxe arrasada”, “unha postal das rúas da infancia / tras o bombardeo”. Trátase dun discurso coidadosamente artellado sobre a propia literatura que, lonxe de sentenciar, desidealiza e alerta o lector acerca da condición de ficción (tantas veces esquecida) do texto poético:
cal a necesidade
de falar dun mesmo
no poema?
Neste sentido deben lerse ‘artes poéticas, refutacións, metáforas e exercicios de estilo’ que a cotío desmenten tópicos creando entre a voz que escribe e os ollos que len complicidade:
ademais as palabras
(es poeta e sábelo)
non son máis ca miraxes
construccións aproximadas
sombras difusas
literatura
En ocasións chégase á ironía, como acontece no texto onde se recrea a dramática historia da escritora rusa Marina Tsvetaieva, que remata cunha chamada de atención “para aqueles lectores que gustan / de saber máis aló do que hai / nas palabras dos poetas”. De acordo con esta segunda lectura (aquela que nos atrapa no noso percorrido polas historias), o poema que abre o libro ben podería lerse como unha primeira chamada de atención que asoma polas gretas dunha enganosa estampa dun poeta no café e unha parella espellada no cristal:
o mozo que bocexa pide un café e é
unha muller
[...]
a parella que fala
xa no fala
e eu no intento
da palabra para o silencio
pecho os ollos
remato o poema
Nas secuencias que nos presenta Eduardo Estévez combínanse, polo tanto, estilizadas e melancólicas estampas con instrucións que conducen a unha cuestión profunda: a loita irresolúbel entre arte e vida, modelo e copia, soño e realidade, amante e poema:
non permanece
non
o recendo do amor
no poema que o lembra
Sutís resonancias da literatura (Cavafis, Pizarnik), o cinema ou a música contribúen á creación dunha atmosfera que convida á ficción, sen que aparentemente nada faga sospeitar do traballoso equilibrio que o libro consegue entre o goce da poesía e a lectura consciente. Neste sentido, a “arte poética (V) –epílogo–”, derradeiro texto desta serie, que pecha o volume, proporciona algunhas instrucións máis enunciadas por unha voz que se esforza en agachar calquera identidade.
“Derrotas” é, ao meu entender, unha proposta poética orixinal que logra momentos de grande beleza e que procura guiar na viaxe a quen le, para afastalo de camiños inxenuos e rutineiros:
conseguirá
o seu propósito o ancián
aquel de perdurar
de traspasar a morte?
ou será que as palabras
coma os homes morren
e tamén o meu tempo esmorece
coma o eco destes versos?
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal