RSS
CRÍTICA
Paredes de papel
» Escritor/a:
Fran Alonso
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2011
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 200
» ISBN: 978-84-9914-302-6
Fran Alonso aborda os actuais xeitos de relación entre as persoas nas sociedades urbanas e o modo en que a cidade e a tecnoloxía inflúen para mudar os medios que empregamos para comunicarnos. O libro está centrado na convivencia entre os veciños dun edificio, pero tamén no uso da tecnoloxía como paradigma das formas de relación. Desde a presenza do teléfono móbil ata o contacto persoal a través das redes sociais.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra.
Unha especie de túnel ou conduto metálico: auditivo?, de comunicación? Unha rapaza con casco e móbil e o logo do facebook. As canles que se converten en parte, en (des)comunicación mesma. Velaí os ingredientes da suxestiva imaxe da cuberta, de Manuel G. Vicente, para o máis recente libro de Fran Alonso, este autor vigués que acaba de conmemorar vinte anos do inicio da súa prolífica e heteroxénea traxectoria literaria inaugurada con Tráiler en 1991. A obra de Fran Alonso leva vinte anos transitando temáticas, públicos, xéneros e medios moi diversos, e ennobelándose a pracer, de xeito que hai personaxes e historias que retornan en distintos libros seus, nunha intratextualidade que fai que canto máis leamos del, máis se recoñezan as pegadas.
Ao rematar de ler comprendín que Ninguén pregunta máis do que responde, e convértese en proído mental, en inquedanza. As operadoras comezarán a cobrar as chamadas perdidas, ao tempo que circula un virus moi perigoso, e Nokia regala teléfonos móbiles para promocionar un novo modelo, pero ollo porque poden estar a piratearche a conta de hotmail, Tráfico provoca chamadas a móbiles para multar aos infractores e se non temos combustible a metade de prezo é porque non queremos. Quen non recoñece estes discursos? Fran Alonso ábrenos a caixa dos tronos dos hoax, estes correos electrónicos en cadea nos que a ficción se disfraza de realidade coa vocación de convencernos. “Os hoax son coma os disque disque da Rede” (183). Quen queira unha explicación pormenorizada sobre este tipo de emails só ten que acudir a “Lista de correo”, o texto que pecha o libro, onde un escritor se documenta sobre eles, desde o seu significado literal (engano, broma), á súa historia, pasando polas características para recoñecelos. E aí o personaxe chega ao fondo da cuestión ao amosarnos que esas argucias poden acabar por ter consecuencias ben reais nas nosas vidas.
O autor insiste en que só quere interpretar o que está a acontecer, sen xulgalo. Pero na mente da lectora desátanse as angustias, as rebelións, as inseguridades grandes e pequenas. Se a eses fíos (hoax, redes sociais) unimos a vida urbana e a convivencia obrigada das persoas en edificios nos que as paredes non só teñen oídos senón todo tipo de voces, silencios, golpes, humidades e segredos mal gardados, entón xa sabemos o que imos atopar neste libro: urbe, rede e xeitos de relacionarnos (ou non) uns cos outros. Con toda a enxurrada de pensamentos e opinións que iso poida suscitarnos. “Estaba realmente asombrado de como se escoitaba todo; as paredes eran de papel” (páx. 30 da novela Silencio).
E son precisamente os hoax a engrenaxe desta obra, os que enlazan os personaxes uns cos outros, os que aluman na escuridade dos individuos sós, nunha estrutura encadeada, potencialmente hipertextual. Un escritor ao que o deprime o ruído, unha muller que quere cambiar de estilo de vida, un home que necesita ter absolutamente todo controlado para non perder os nervios, un edificio que queda baleiro, a secuencia dos habitantes dun inmoble calquera no que cabe a sociedade toda, dous descoñecidos que se citan nun bar e unha listaxe de correo, velaquí algúns dos chanzos cos que esta escaleira en espiral que é Ninguén nos conduce ao noso subconsciente, aos nosos medos “televisivos”, “mediáticos”, “de páxina de sucesos” (51) como os considera a protagonista de “Estilo de vida”. Nunha entrevista concedida a Disquecool, Fran Alonso advirte de algo que adoita pasarnos desapercibido: “as tecnoloxías cambian o mundo […] pero tamén nos están cambiando a nós como persoas”.
Lendo Ninguén recoñézome, como podería recoñecerse tanta xente, entre paredes que (con)teñen outras vidas (e non todas son coma as do trompetista d’Os hemisferios de María do Cebreiro, quen nos dera oír músicos do outro lado das paredes!) que compartimos querendo ou sen querer. Porque quen non tivo ganas algunha vez de chamar á porta do lado e opinar sobre o xeito en que educan os fillos, quen non soubo de problemas conxugais a través das paredes, quen non deduciu nunca polo ruído que os veciños non debían ter que madrugar ao día seguinte?
Cunha linguaxe moi sinxela, historias sobre os novos xeitos de vida urbanos (e virtuais) e pensamentos de fondo contido filosófico, Fran Alonso convídanos a darnos conta do que está pasando e de como o que nos rodea nos cambia a todos os niveis. “O individualismo é o signo da sociedade urbana e iso constitúe un feito dificilmente reversible. A xente só vive para si, pensou” (43). Con todo, prefiro o clima claustrofóbico que o autor creara en Silencio, novela na que dera vida a un xornalista sen traballo que pasa as suficientes horas no seu piso para obsesionarse cun veciño que segundo cre, pertence a algún tipo de secta. Ou tamén os versos de persianas, pedramol e outros nervios: “unha pantalla triste / as voces altas dalgún veciño, / ruídos nas escaleiras, / marmurios no patio [...]”. Ninguén é fácil de ler e moi suxestivo, aínda que me gustaría que a atmosfera me envolvese doutro xeito, que mordese un pouco máis, pero iso é xa paixón lectora polas historias de terror, ese terror hoxe en día urbano e cibernético que nos asalta na nosa cobizada soidade. Non obstante, non temos por que quedarnos aquí, podemos seguir a transitar estes temas noutras novelas e poemarios do autor, porque Fran Alonso ten moito que ofrecernos e ben que se agradece nun tempo ao que tan ben lle acaen aqueles versos de persianas..: “E conxugo o pretérito perfecto, / o futuro condicional” (páx. 57). Quédanos só preguntarnos: Somos onde vivimos? Ou vaticinado ao xeito tradicional: dime onde vives e direiche quen acabarás sendo.
9 / 4 / 2012
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra.
Unha especie de túnel ou conduto metálico: auditivo?, de comunicación? Unha rapaza con casco e móbil e o logo do facebook. As canles que se converten en parte, en (des)comunicación mesma. Velaí os ingredientes da suxestiva imaxe da cuberta, de Manuel G. Vicente, para o máis recente libro de Fran Alonso, este autor vigués que acaba de conmemorar vinte anos do inicio da súa prolífica e heteroxénea traxectoria literaria inaugurada con Tráiler en 1991. A obra de Fran Alonso leva vinte anos transitando temáticas, públicos, xéneros e medios moi diversos, e ennobelándose a pracer, de xeito que hai personaxes e historias que retornan en distintos libros seus, nunha intratextualidade que fai que canto máis leamos del, máis se recoñezan as pegadas.
Ao rematar de ler comprendín que Ninguén pregunta máis do que responde, e convértese en proído mental, en inquedanza. As operadoras comezarán a cobrar as chamadas perdidas, ao tempo que circula un virus moi perigoso, e Nokia regala teléfonos móbiles para promocionar un novo modelo, pero ollo porque poden estar a piratearche a conta de hotmail, Tráfico provoca chamadas a móbiles para multar aos infractores e se non temos combustible a metade de prezo é porque non queremos. Quen non recoñece estes discursos? Fran Alonso ábrenos a caixa dos tronos dos hoax, estes correos electrónicos en cadea nos que a ficción se disfraza de realidade coa vocación de convencernos. “Os hoax son coma os disque disque da Rede” (183). Quen queira unha explicación pormenorizada sobre este tipo de emails só ten que acudir a “Lista de correo”, o texto que pecha o libro, onde un escritor se documenta sobre eles, desde o seu significado literal (engano, broma), á súa historia, pasando polas características para recoñecelos. E aí o personaxe chega ao fondo da cuestión ao amosarnos que esas argucias poden acabar por ter consecuencias ben reais nas nosas vidas.
O autor insiste en que só quere interpretar o que está a acontecer, sen xulgalo. Pero na mente da lectora desátanse as angustias, as rebelións, as inseguridades grandes e pequenas. Se a eses fíos (hoax, redes sociais) unimos a vida urbana e a convivencia obrigada das persoas en edificios nos que as paredes non só teñen oídos senón todo tipo de voces, silencios, golpes, humidades e segredos mal gardados, entón xa sabemos o que imos atopar neste libro: urbe, rede e xeitos de relacionarnos (ou non) uns cos outros. Con toda a enxurrada de pensamentos e opinións que iso poida suscitarnos. “Estaba realmente asombrado de como se escoitaba todo; as paredes eran de papel” (páx. 30 da novela Silencio).
E son precisamente os hoax a engrenaxe desta obra, os que enlazan os personaxes uns cos outros, os que aluman na escuridade dos individuos sós, nunha estrutura encadeada, potencialmente hipertextual. Un escritor ao que o deprime o ruído, unha muller que quere cambiar de estilo de vida, un home que necesita ter absolutamente todo controlado para non perder os nervios, un edificio que queda baleiro, a secuencia dos habitantes dun inmoble calquera no que cabe a sociedade toda, dous descoñecidos que se citan nun bar e unha listaxe de correo, velaquí algúns dos chanzos cos que esta escaleira en espiral que é Ninguén nos conduce ao noso subconsciente, aos nosos medos “televisivos”, “mediáticos”, “de páxina de sucesos” (51) como os considera a protagonista de “Estilo de vida”. Nunha entrevista concedida a Disquecool, Fran Alonso advirte de algo que adoita pasarnos desapercibido: “as tecnoloxías cambian o mundo […] pero tamén nos están cambiando a nós como persoas”.
Lendo Ninguén recoñézome, como podería recoñecerse tanta xente, entre paredes que (con)teñen outras vidas (e non todas son coma as do trompetista d’Os hemisferios de María do Cebreiro, quen nos dera oír músicos do outro lado das paredes!) que compartimos querendo ou sen querer. Porque quen non tivo ganas algunha vez de chamar á porta do lado e opinar sobre o xeito en que educan os fillos, quen non soubo de problemas conxugais a través das paredes, quen non deduciu nunca polo ruído que os veciños non debían ter que madrugar ao día seguinte?
Cunha linguaxe moi sinxela, historias sobre os novos xeitos de vida urbanos (e virtuais) e pensamentos de fondo contido filosófico, Fran Alonso convídanos a darnos conta do que está pasando e de como o que nos rodea nos cambia a todos os niveis. “O individualismo é o signo da sociedade urbana e iso constitúe un feito dificilmente reversible. A xente só vive para si, pensou” (43). Con todo, prefiro o clima claustrofóbico que o autor creara en Silencio, novela na que dera vida a un xornalista sen traballo que pasa as suficientes horas no seu piso para obsesionarse cun veciño que segundo cre, pertence a algún tipo de secta. Ou tamén os versos de persianas, pedramol e outros nervios: “unha pantalla triste / as voces altas dalgún veciño, / ruídos nas escaleiras, / marmurios no patio [...]”. Ninguén é fácil de ler e moi suxestivo, aínda que me gustaría que a atmosfera me envolvese doutro xeito, que mordese un pouco máis, pero iso é xa paixón lectora polas historias de terror, ese terror hoxe en día urbano e cibernético que nos asalta na nosa cobizada soidade. Non obstante, non temos por que quedarnos aquí, podemos seguir a transitar estes temas noutras novelas e poemarios do autor, porque Fran Alonso ten moito que ofrecernos e ben que se agradece nun tempo ao que tan ben lle acaen aqueles versos de persianas..: “E conxugo o pretérito perfecto, / o futuro condicional” (páx. 57). Quédanos só preguntarnos: Somos onde vivimos? Ou vaticinado ao xeito tradicional: dime onde vives e direiche quen acabarás sendo.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal