RSS
CRÍTICA
Tirar áncoras da lingua
» Escritor/a:
Daniel Salgado
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2006
» Xénero: Poesía
» Coleccion: Poesía
» Pax: 39
» ISBN: 84-9782-476-8
A consolidación dunha voz orixinal que constrúe un discurso no que os contidos sociais teñen un especial protagonismo. A esta consolidación contribúe ademais a concepción singular do libro.
María Xesús Nogueira. Lugo
“Ao que parece, Daniel Salgado naceu en 1981. O lugar foi Monterroso, segundo asegura a burocracia estatal. Anos máis logo, leu un poema do Celso Emilio Ferreiro no libro de básica: «lingua proletaria do meu pobo»”. Deste xeito desenfadado e irónico presentábase o escritor na lapela de Días no imperio (2004), libro merecedor do Premio Esquío, como tamén o foi no mesmo ano Sucede do Uxío Novoneyra.
Éxodo, terceira entrega do autor, que aparece nesta ocasión publicada sen a promoción dun premio literario, supón a consolidación dunha voz orixinal que constrúe un discurso no que os contidos sociais teñen un especial protagonismo. A esta consolidación contribúe ademais a propia concepción do libro, que presenta diferenzas importantes a respecto dos anteriores.
A singularidade máis evidente da obra reside na súa condición fragmentaria, ao tratarse dun único poema que comeza, a xeito de crónica e de maneira abrupta, cun “[...] isto aconteceu unha mañá de venres que a terra / súa” e remata cun “adeus, rapaces, / os cartos de gratificación / e a sorte para [...]. Estamos diante dun texto extenso (vinte e oito páxinas) no que unha voz vai guiando o lector nunha particular viaxe-reflexión-denuncia, “poema abaixo”, pola memoria persoal e colectiva.
A temática abordada no libro ten unha clara raíz social, pois esta voz, que por veces acada unha dimensión colectiva, enfía reflexións e lembranzas relativas á identidade, á emigración, ao subdesenvolvemento ou a feitos históricos de dimensións diversas. Mais o discurso social convive con outro, metaliterario, que, alén de cohesionar o texto (“xusto / diso / vai tratando este poema”), reflexiona con humor acerca da súa natureza ao explicar que “é dende logo / -este- / un poema civil, / será que somos civís e que / o poema militar fica para falar do pasado”.
Os comentarios referidos ao propio discurso poético amosan as máis das veces de maneira irónica a superación de vellos enfrontamentos entre poesía pura e social, evidenciando a oportunidade de novas formulacións:
e que non imos rifar
pola pureza da poesía
quen penetre na rosa que avise,
se quere, que mande recado ou
que se perda dentro por sempre,
[...]
penso que nos opomos a colorar o verso
para que semelle o mellor dos mundos posíbeis [...]
Neste sentido, rexéitase tamén “a estética da desolación”, mais advírtese que “non transcribimos / a nómina das cadeas / e menos os aparellos ideolóxicos do estado, porque, / á fin, / isto é un poema”. Contra o final do texto, disípase calquera dúbida acerca da vontade de intervención deste:
e que fique claro para todos
que este poema matou moscas,
alugou bocados do seu papel á arte pola arte,
non se rendeu xamais e continuou,
río abaixo
O (fragmento de) poema volve constantemente sobre si mesmo para deixar constancia das súas intencións ao tempo que dirixe a mirada crítica aos acontecementos dun pasado máis ou menos recente. Os xogos intertextuais son, por outra banda, numerosos ao longo do poemario. En ocasións, teñen unha intención claramente paródica (“desacelerar a loita final”); outras veces estabelecen un diálogo con voces poéticas claramente recoñecíbeis (“se turramos por un poema e non como dun becerro”, sobre a potente imaxe creada por Olga Novo). As referencias ao universo da música son tamén frecuentes: Hank Williams, Brian Wilson, Charles Mingus, John Coltrane (non cumpriría desbotar a influencia do jazz no ritmo do poema, como tampouco a de Allen Ginsberg, de quen Salgado foi tradutor).
Mais, á hora de falarmos de presenzas, non debemos obviar a dalgúns nomes evocados no plano paratextual, como o de Yannis Ritsos, poeta grego, anticomunista, autor tamén dun poema longo de homenaxe á guerrilla contra os nazis, na cita inicial; ou o escritor brasileiro Ferreira Gullar, que abordou contidos sociais, na final. Tampouco debemos esquecer o (habitualmente esquecido) colofón, que contén unha dobre homenaxe, ao escritor e activista Aimè Césaire e ao grupo Os Resentidos, compañeiros todos eles de viaxe na aventura poética do escritor.
Éxodo é polo tanto unha proposta singular que nos convida a un exercicio de observación e revisión, sintetizado no “Método dialéctico”, composición que pecha o libro dun autor que se esforza en explicar ás claras os piares que sustentan a súa poética:
Mirar de fronte as cousas da historia.
Tirar
áncoras
da lingua
(...)
De fite en fite,
a colisión, as fracturas,
as liñas de fuga.
O éxodo.
20 / 11 / 2006
María Xesús Nogueira. Lugo
“Ao que parece, Daniel Salgado naceu en 1981. O lugar foi Monterroso, segundo asegura a burocracia estatal. Anos máis logo, leu un poema do Celso Emilio Ferreiro no libro de básica: «lingua proletaria do meu pobo»”. Deste xeito desenfadado e irónico presentábase o escritor na lapela de Días no imperio (2004), libro merecedor do Premio Esquío, como tamén o foi no mesmo ano Sucede do Uxío Novoneyra.
Éxodo, terceira entrega do autor, que aparece nesta ocasión publicada sen a promoción dun premio literario, supón a consolidación dunha voz orixinal que constrúe un discurso no que os contidos sociais teñen un especial protagonismo. A esta consolidación contribúe ademais a propia concepción do libro, que presenta diferenzas importantes a respecto dos anteriores.
A singularidade máis evidente da obra reside na súa condición fragmentaria, ao tratarse dun único poema que comeza, a xeito de crónica e de maneira abrupta, cun “[...] isto aconteceu unha mañá de venres que a terra / súa” e remata cun “adeus, rapaces, / os cartos de gratificación / e a sorte para [...]. Estamos diante dun texto extenso (vinte e oito páxinas) no que unha voz vai guiando o lector nunha particular viaxe-reflexión-denuncia, “poema abaixo”, pola memoria persoal e colectiva.
A temática abordada no libro ten unha clara raíz social, pois esta voz, que por veces acada unha dimensión colectiva, enfía reflexións e lembranzas relativas á identidade, á emigración, ao subdesenvolvemento ou a feitos históricos de dimensións diversas. Mais o discurso social convive con outro, metaliterario, que, alén de cohesionar o texto (“xusto / diso / vai tratando este poema”), reflexiona con humor acerca da súa natureza ao explicar que “é dende logo / -este- / un poema civil, / será que somos civís e que / o poema militar fica para falar do pasado”.
Os comentarios referidos ao propio discurso poético amosan as máis das veces de maneira irónica a superación de vellos enfrontamentos entre poesía pura e social, evidenciando a oportunidade de novas formulacións:
e que non imos rifar
pola pureza da poesía
quen penetre na rosa que avise,
se quere, que mande recado ou
que se perda dentro por sempre,
[...]
penso que nos opomos a colorar o verso
para que semelle o mellor dos mundos posíbeis [...]
Neste sentido, rexéitase tamén “a estética da desolación”, mais advírtese que “non transcribimos / a nómina das cadeas / e menos os aparellos ideolóxicos do estado, porque, / á fin, / isto é un poema”. Contra o final do texto, disípase calquera dúbida acerca da vontade de intervención deste:
e que fique claro para todos
que este poema matou moscas,
alugou bocados do seu papel á arte pola arte,
non se rendeu xamais e continuou,
río abaixo
O (fragmento de) poema volve constantemente sobre si mesmo para deixar constancia das súas intencións ao tempo que dirixe a mirada crítica aos acontecementos dun pasado máis ou menos recente. Os xogos intertextuais son, por outra banda, numerosos ao longo do poemario. En ocasións, teñen unha intención claramente paródica (“desacelerar a loita final”); outras veces estabelecen un diálogo con voces poéticas claramente recoñecíbeis (“se turramos por un poema e non como dun becerro”, sobre a potente imaxe creada por Olga Novo). As referencias ao universo da música son tamén frecuentes: Hank Williams, Brian Wilson, Charles Mingus, John Coltrane (non cumpriría desbotar a influencia do jazz no ritmo do poema, como tampouco a de Allen Ginsberg, de quen Salgado foi tradutor).
Mais, á hora de falarmos de presenzas, non debemos obviar a dalgúns nomes evocados no plano paratextual, como o de Yannis Ritsos, poeta grego, anticomunista, autor tamén dun poema longo de homenaxe á guerrilla contra os nazis, na cita inicial; ou o escritor brasileiro Ferreira Gullar, que abordou contidos sociais, na final. Tampouco debemos esquecer o (habitualmente esquecido) colofón, que contén unha dobre homenaxe, ao escritor e activista Aimè Césaire e ao grupo Os Resentidos, compañeiros todos eles de viaxe na aventura poética do escritor.
Éxodo é polo tanto unha proposta singular que nos convida a un exercicio de observación e revisión, sintetizado no “Método dialéctico”, composición que pecha o libro dun autor que se esforza en explicar ás claras os piares que sustentan a súa poética:
Mirar de fronte as cousas da historia.
Tirar
áncoras
da lingua
(...)
De fite en fite,
a colisión, as fracturas,
as liñas de fuga.
O éxodo.
CRÍTICAS POR XÉNERO
Máis críticas de
Poesía
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal