RSS
CRÍTICA
Patchwork de tons vermellos
» Escritor/a:
Varios autores
» Ed. Ediciós do Castro,
» Ano: 2004
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 297
» ISBN: 84-8485153-2
O Certame de Narracións Breves "Modesto R. Figueiredo", creado en 1975 pola Fundación do Pedrón de Ouro, converteuse co paso do tempo nun galardón clásico e nun referente inevitable. Nesta ocasión a publicación dos premios corresponde ás convocatorias dos anos 2001,2002 e 2003. Un mosaico narrativo ou, en palabras de María Liñeira: “Unha colcha de retallos de diferentes tecidos e cores. [...] bordado cun fío brillante que percorre todas as súas páxinas.”
María Liñeira. Oxford
De principio os libros de autoría colectiva sempre me poñen algo de medo. Mírolles obsesivamente a letra pequena (lapelas, capa, contracapa, editores, autores, títulos, sinopses) e sempre os enceto polo medio. Non vaia ser que ao comezalos pola primeira páxina me crea que vai haber fío ou faragullas que lle dean coherencia a algo que é, por definición, un “patchwork”. Unha colcha de retallos de diferentes tecidos e cores. Pero non nos enganemos: hai labores e labores. Este que agora presento contén os contos gañadores do “Modesto R. Figueiredo” nas súas edicións XXVII, XXVIII e XXIX, correspondentes aos anos 2001, 2002 e 2003. E foi bordado cun fío brillante que percorre todas as súas páxinas.
En 1975 Xosé Ignacio Taibo gañaba o recén creado Certame Nacional Galego de Narracións Breves “Modesto R. Figueiredo”, nacido co obxectivo de axudar á consolidación do conto, da “novela” (na súa acepción románica). Se botamos unha ollada aos premiados pola Fundación Pedrón de Ouro atopamos figuras tan relevantes como Méndez Ferrín, Xavier Alcalá, Martínez Oca, Víctor Freixanes ou Bieito Iglesias entre os narradores, e Miro Villar ou Román Raña entre os poetas. Porque este é probabelmente un dos premios máis estábeis do sistema literario galego, o que mellor soubo conservar os seus obxectivos fundacionais; un referente inescusábel na consolidación da narrativa galega contemporánea.
O volume que acaba de presentar a editorial Ediciós do Castro contén relatos dalgúns autores xa coñecidos no sistema, ben como narradores ben como poetas e incluso como ensaístas, como son o caso de Xosé Monteagudo, Xavier López Rodríguez, Manuel Pereira Valcárcel, Enma Pedreira ou Andrés Pociña. Outros, como Xosé L. Vázquez Pérez ou Xosé Díaz Díaz son case descoñecidos. Que o Modesto R. Figueirido sexa un premio de novos valores non implica que os autores teñan que ser mozos. Tendencia esta, a dos autores noveis que sobrepasan os corenta, que se vén dando habitualmente na literatura galega.
Coherencia e orixinalidade
Pero volvamos ao fío, a ese que atopamos en cada un dos relatos, ese que non nos permite distinguir o dereito do revés do labor, indicador infalíbel dun bo traballo. Un nobelo vermello: a morte, tema topicamente omnipresente na literatura universal (na vida tamén, pensarán vostedes). Sorprende, porén, a coherencia temática acadada polas obras premiadas, e sorprende tamén a orixinalidade (na medida do posíbel, é claro) das propostas. Dende o asasinato perpetrado polo maltratador de Álvaro Lago en “O crime de Pombal” co que se abre o libro, pasando pola inocencia culpábel do adolescente de “O engado do triángulo” de Xosé Monteagudo, as mortes da Guerra Civil de “O Galbao” de Xosé Díaz Díaz, “Río de esquecemento” de Xosé Luís Vázquez Somoza e “Están ardendo as serras orientais” de Xaime Domínguez Toxo, a sanguenta historia de Medea en “Medea en Camariñas” de Andrés Pociña, os crimes paixonais de “O colar indio” do mesmo autor e “Lupanar” de Xosé Díaz Díaz, de temática homosexual, a promesa de morte encarnada na SIDA do protagonista de “Tatuaxe” de Salvador Rodríguez, e os fabulosos asasinos en serie dos contos “Os doces devorados” de Enma Pedreira e “De noite non reces aos ídolos” de Xosé L. Vázquez Pérez, asistimos a un mosaico de psicoloxías e situacións. Sen sentimentalismos a meirande parte das veces, a morte violenta preséntasenos como algo lóxico, esperábel, coherente dentro da narrativa. O que nos deixa só un conto á marxe, “Fiordes” de Xavier López Rodríguez, unha fabulación fantástica sobre a maternidade.
Ao final os libros de autoría colectiva sempre me fican na memoria con moi poucos nomes e unhas poucas sensacións. Neste caso só dúas, engarzadas por ourive, a impotencia e a náusea. A raiba que provoca a violencia indiscriminada contra inocentes, que se encarna nos contos sobre a Guerra Civil e no rexoubeo cruel contra Medea. Sendo o primeiro como é un tema en que os tópicos incomodan agradécese que os contos sexan limpos e nada panfletarios. O drama do Alzheimer do Galbao, que combateu de novo e a fermosísima amizade entre os mociños Bandallo e Caneiro, que me lembra a emocionante valentía dos mineiros de Lousame. Porque é signo inequívoco de anormalidade e esperanza ao mesmo tempo que este tema siga saíndo á luz pasados, fará o ano próximo corenta anos. E a náusea, que se encarna no diamante que é o relato de Enma Pedreira, poeta dos 90, que me sorprende gratisimamente cunha incursión impecábel na narrativa, a cabalo entre o “thriller”, a novela psicolóxica e a prosa poética.
28 / 2 / 2005
María Liñeira. Oxford
De principio os libros de autoría colectiva sempre me poñen algo de medo. Mírolles obsesivamente a letra pequena (lapelas, capa, contracapa, editores, autores, títulos, sinopses) e sempre os enceto polo medio. Non vaia ser que ao comezalos pola primeira páxina me crea que vai haber fío ou faragullas que lle dean coherencia a algo que é, por definición, un “patchwork”. Unha colcha de retallos de diferentes tecidos e cores. Pero non nos enganemos: hai labores e labores. Este que agora presento contén os contos gañadores do “Modesto R. Figueiredo” nas súas edicións XXVII, XXVIII e XXIX, correspondentes aos anos 2001, 2002 e 2003. E foi bordado cun fío brillante que percorre todas as súas páxinas.
En 1975 Xosé Ignacio Taibo gañaba o recén creado Certame Nacional Galego de Narracións Breves “Modesto R. Figueiredo”, nacido co obxectivo de axudar á consolidación do conto, da “novela” (na súa acepción románica). Se botamos unha ollada aos premiados pola Fundación Pedrón de Ouro atopamos figuras tan relevantes como Méndez Ferrín, Xavier Alcalá, Martínez Oca, Víctor Freixanes ou Bieito Iglesias entre os narradores, e Miro Villar ou Román Raña entre os poetas. Porque este é probabelmente un dos premios máis estábeis do sistema literario galego, o que mellor soubo conservar os seus obxectivos fundacionais; un referente inescusábel na consolidación da narrativa galega contemporánea.
O volume que acaba de presentar a editorial Ediciós do Castro contén relatos dalgúns autores xa coñecidos no sistema, ben como narradores ben como poetas e incluso como ensaístas, como son o caso de Xosé Monteagudo, Xavier López Rodríguez, Manuel Pereira Valcárcel, Enma Pedreira ou Andrés Pociña. Outros, como Xosé L. Vázquez Pérez ou Xosé Díaz Díaz son case descoñecidos. Que o Modesto R. Figueirido sexa un premio de novos valores non implica que os autores teñan que ser mozos. Tendencia esta, a dos autores noveis que sobrepasan os corenta, que se vén dando habitualmente na literatura galega.
Coherencia e orixinalidade
Pero volvamos ao fío, a ese que atopamos en cada un dos relatos, ese que non nos permite distinguir o dereito do revés do labor, indicador infalíbel dun bo traballo. Un nobelo vermello: a morte, tema topicamente omnipresente na literatura universal (na vida tamén, pensarán vostedes). Sorprende, porén, a coherencia temática acadada polas obras premiadas, e sorprende tamén a orixinalidade (na medida do posíbel, é claro) das propostas. Dende o asasinato perpetrado polo maltratador de Álvaro Lago en “O crime de Pombal” co que se abre o libro, pasando pola inocencia culpábel do adolescente de “O engado do triángulo” de Xosé Monteagudo, as mortes da Guerra Civil de “O Galbao” de Xosé Díaz Díaz, “Río de esquecemento” de Xosé Luís Vázquez Somoza e “Están ardendo as serras orientais” de Xaime Domínguez Toxo, a sanguenta historia de Medea en “Medea en Camariñas” de Andrés Pociña, os crimes paixonais de “O colar indio” do mesmo autor e “Lupanar” de Xosé Díaz Díaz, de temática homosexual, a promesa de morte encarnada na SIDA do protagonista de “Tatuaxe” de Salvador Rodríguez, e os fabulosos asasinos en serie dos contos “Os doces devorados” de Enma Pedreira e “De noite non reces aos ídolos” de Xosé L. Vázquez Pérez, asistimos a un mosaico de psicoloxías e situacións. Sen sentimentalismos a meirande parte das veces, a morte violenta preséntasenos como algo lóxico, esperábel, coherente dentro da narrativa. O que nos deixa só un conto á marxe, “Fiordes” de Xavier López Rodríguez, unha fabulación fantástica sobre a maternidade.
Ao final os libros de autoría colectiva sempre me fican na memoria con moi poucos nomes e unhas poucas sensacións. Neste caso só dúas, engarzadas por ourive, a impotencia e a náusea. A raiba que provoca a violencia indiscriminada contra inocentes, que se encarna nos contos sobre a Guerra Civil e no rexoubeo cruel contra Medea. Sendo o primeiro como é un tema en que os tópicos incomodan agradécese que os contos sexan limpos e nada panfletarios. O drama do Alzheimer do Galbao, que combateu de novo e a fermosísima amizade entre os mociños Bandallo e Caneiro, que me lembra a emocionante valentía dos mineiros de Lousame. Porque é signo inequívoco de anormalidade e esperanza ao mesmo tempo que este tema siga saíndo á luz pasados, fará o ano próximo corenta anos. E a náusea, que se encarna no diamante que é o relato de Enma Pedreira, poeta dos 90, que me sorprende gratisimamente cunha incursión impecábel na narrativa, a cabalo entre o “thriller”, a novela psicolóxica e a prosa poética.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal