Esta nova obra de Queipo reúne os froitos da paixón do autor polos lugares e pobos de Asia. Nun esforzo continuo de renovación e de busca o autor guíanos polo frenesí de Hong-Kong e acompáñanos ata o Bombai das tétricas torres do silencio. Un conxunto heteroxéneo de relatos co que gozamos o privilexio de compartirmos por un instante o lugar desde o que o autor nos fala. Coma os bambús de cana dura, as historias deste libro expándense e contráense por ciclos: os ciclos do bambú, as ondas da vida.
3 / 1 / 2005
Ana Salgado.SantiagoXavier Queipo regresa á narrativa e faino dous anos despois novamente cun volume de relatos, neste caso na colección Illa Nova de Galaxia, pensada inicialmente para as marxes e a experimentación. Segue así, canto a editoras, unha traxectoria parella á de, por exemplo, Xurxo Borrazás, ao iniciárena ambos os dous en Sotelo Blanco, continuárena en Xerais e publicaren recentemente en Galaxia. Sexa Queipo ou non puntal maior da (micro)polémica xeración Knows (léanse os artigos de Jaureguizar en Vieiros), trazos comúns obxectivos hainos; dubidamos máis doutros.
É “Os ciclos do bambú” un título que nos coloca xa nun horizonte de expectativas continuísta en relación con algúns dos temas preferidos do autor: oriente e viaxe (movemento, así sexa cíclico).
Queipo é un dos escritores que nos fai reparar na necesidade de actualización daquela boutade que dicía que temos unha literatura de profesores. Hoxe habería que excluír, ademais dun rei e un taberneiro, un biólogo tamén licenciado en medicina e dado a viaxar. E non se entenda ánimo biografista ningún; é el quen coloca na Biblioteca Virtual Galega (onde non temos dúbida de que figura en calidade de autor de ficción) unha autobiografía que é en realidade curriculum vitae académico-profesional, malia que tampouco desbotemos a posíbel lectura irónica do texto.
“Os ciclos do bambú” iníciase con “Unhas palabras de presentación” ou, o que é o mesmo, unha trapela a ese discurso crítico que alude con frecuencia a recursos analíticos como son o intertexto e o macrotexto. Non procede aquí porque X. Q., amparado polo estatuto liminar dos paratextos, fálanos dos motivos vitais que deron orixe ao que é este libro así como das ligazóns macro e intertextuais que se estabelecen.
Cinco relatos que son moitos
“O exame imperial”, o relato máis extenso do libro, artellado en cinco treitos con cadanseu título (fragmentarismo non posmoderno), é unha viaxe iniciática que esquiva de maneira intelixente os tópicos posíbeis.
En “Soño laranxa. Relato dun soño acamado en cinco estratos diferentes” hai brincadeira metalingüística, feitura moderna, experimentalismo e novamente cinco “estratos” que compoñen un conxunto entre a consciencia, o sono e o soño.
“As torres do silencio” contén tamén unha viaxe, neste caso visión dun oriente ben menos amábel (reverso do inicial), cara a lugares de escura existencia.
A “Media ducia de contos chineses” compona unha serie de microrrelatos que, a pesar de conteren motivos temáticos comúns ao conxunto do libro, acaban constituíndo unha tentativa errática de contrapunto irónico.
E é o derradeiro relato deste volume, “Metromanía”, un exercicio de conciencia fluente que poucas veces é tal pero que consegue, a base de cortar a prosa, transportarnos a un sitio de movementos obsesivos, tamén irritantes.
Non hai monzón
Ao final a obra percíbese como un conxunto heteroxéneo, algo que se nos adianta nas “palabras de presentación” ao aludir a que se trata dunha compilación de textos de diferentes momentos temporais e ficcionais, mais isto non é impedimento para que apreciemos, cando menos, o privilexio de compartirmos por un instante o lugar desde o que o autor nos fala.
Se hoxe o bambú só precisa unha sede de auga para sobrevivir pechado en cristal, as canas destes ciclos quizais non medren moi alto, dado que a sensación final é de escaseza de humidade, pero irán por riba, -como lemos no prólogo- coma as ondas da vida.