RSS
CRÍTICA
Dez mulleres
» Escritor/a:
Beatriz Graña Pérez
» Ed. Universidade de Santiago de Compostela,
» Ano: 2003
» Xénero: Ensaio e Investigación
» Coleccion: Premio Xohana Torres de Investigación
» Pax: 175
» ISBN: 84-9750-267-1
Beatriz Graña achéganos neste estudo de xénero - que recibíu o premio Xohana Torres de investigación 2003- a un dos temas máis apaixonantes e descoñecidos da recente historia de Galicia, o antifranquismo e o exilio, e faino desde o punto de vista de dez mulleres que o viviron e sufriron en propia carne. Gustavo Hervella comenta e pormenoriza este estudo sobre dez historias reais de mulleres nun tempo de grande importancia na historia contemporánea.
Santiago. Gustavo Hervella
Cando nos referimos á loita contra a ditadura, os ensaios historiográficos escasean, e máis se centramos a pesquisa nas mulleres que sufriron, moitas das veces dun xeito maior que os homes, a crueldade dun réxime que non as respectou nin desde o punto de vista político nin humano. Destacado tamén o feito que este libro, "Voces da memoria", fose galardoado co premio Xohana Torres de investigación 2003.
O texto, aínda que polo título semelle o contrario, analiza a vida de dez mulleres exemplificando, deste xeito, nunhas poucas as peripecias que moitas tiveron que pasar para poder sobrevivir. Estamos, pois, ante unha historia cuxo centro é a muller, introducindo cada caso cunha breve reflexión persoal, ás veces demasiado emotiva da autora, onde narra as sensacións que a protagonista lle producía ao realizarlle a entrevista. Este é outro dos piares sobre o que se sustenta o ensaio, a historia oral. Ao noso xuízo está empregada dun xeito abusivo, e, ao xulgar polas escasas notas, pouco contrastada coa consulta bibliográfica —aínda que o final do libro presenta unha contundente bibliografía— e documental. Caso estraño é o capítulo dedicado a Mª Victoria Villaverde (p. 49-69), onde as referencias continuas son ao libro de memorias "Tres tiempos y la esperanza" do que é autora a propia Mariví, e pola contra as referencias á entrevista son nulas. Por outro lado, a parte dedicada a Maruxa Seoane (p. 13-29) adquire un valor especial polo seu recente pasamento.
No estudo, os aspectos biográficos pasan desapercibidos, e o que fai a autora é incidir en momentos importantes da vida de cada unha delas e amosarllos ao lector, de aí os saltos cronolóxicos e xeográficos, o que axuda a que a lectura sexa máis amena. Aínda así, Beatriz Graña implícase demasiado nos feitos; e cando conclúe o estudo sobre Ascensión Concheiro García, Choncha, di: "Ao igual que Francisco viviu toda a súa vida loitando pola causa comunista, Choncha vivíu toda a vida querendo e protexendo a Francisco e posteriormente, aos seus fillos"(p. 48). Deste modo a investigación case é un panexírico máis ca un ensaio histórico.
Tamén destacamos, grazas ao labor da autora, o papel aparentemente secundario que moitas delas amosan na relación cos seus esposos, chegando inclusive ao abandono das súas inquedanzas profesionais e intelectuais para que eles puideran desenvolver aos seus traballos.
O estudo está dividido en dous capítulos. No primeiro deles relátasenos as experiencias das mulleres que viviron os anos esperanzadores da II República, logo o terror da Guerra Civil e por último a tristura do exilio.. No segundo, as protagonistas son as víctimas directas do réxime; aínda así, esta división non é nítida, xa que Carmen Arias de Castro non foi exiliada e si emigrante en Arxentina. Non obstante, a historia de Mimina é unha das máis interesantes do libro, tanto polo que lle aconteceu como polo xeito en que está plasmado no libro. Amósasenos como unha abnegada esposa: "A outra gran vocación elixida foi ser a muller de Isaac Díaz Pardo, pois soubo entender o seu talento, ser solidaria con el e apoialo en momentos difíciles" (p. 108), aínda que estivese considerada como "especialista en decoración do equipo Díaz Arias" (p. 106).
Impresionantes son as vidas daquelas mulleres que sufriron a represión na súa propia terra, que aprenderon moi novas a valérense por si mesmas, xa que os que foran amigos despois non as recoñecían. É o caso de Ana Viéitez, que sesenta anos despois aínda lembra con amargura como os nenos da seu Ferrol natal non querían xogar con ela por ser filla dun "rojo" (p. 118). Tamén é este o caso de Iolanda Díaz que con dezanove anos marcha coa súa familia para Montevideo porque en Galicia saír da miseria era moi difícil e alén diso non había liberdade: "Iolanda comenta que ela partía xa de Galicia cunhas ideas e cun compromiso" (p. 139).
A última historia de vida que estuda Beatriz Graña é a de Concepción Cid Limia, muller que emigra a Arxentina en 1951 con cinco anos. Alí será onde tempo despois se fará xornalista e se afiliará ao Partido Comunista Arxentino. Ambos sucesos marcarán a súa vida, xa que de regreso a Europa, nos anos setenta, será unha das locutoras de Radio España Independiente —emisora situada en Bucarest—, sendo a voz dos programas antifranquistas "De Ribadeo a Tui" e "La veu de les Illes". A súa experiencia talvez sexa a máis descoñecida, xa que a presenza dunha muller, galega e coñecida polo seu traballo de oposición á ditadura non é habitual.
O apéndice final é unha homenaxe ás protagonistas máis ca unha conclusión, algo que botamos en falla.
22 / 3 / 2004
Santiago. Gustavo Hervella
Cando nos referimos á loita contra a ditadura, os ensaios historiográficos escasean, e máis se centramos a pesquisa nas mulleres que sufriron, moitas das veces dun xeito maior que os homes, a crueldade dun réxime que non as respectou nin desde o punto de vista político nin humano. Destacado tamén o feito que este libro, "Voces da memoria", fose galardoado co premio Xohana Torres de investigación 2003.
O texto, aínda que polo título semelle o contrario, analiza a vida de dez mulleres exemplificando, deste xeito, nunhas poucas as peripecias que moitas tiveron que pasar para poder sobrevivir. Estamos, pois, ante unha historia cuxo centro é a muller, introducindo cada caso cunha breve reflexión persoal, ás veces demasiado emotiva da autora, onde narra as sensacións que a protagonista lle producía ao realizarlle a entrevista. Este é outro dos piares sobre o que se sustenta o ensaio, a historia oral. Ao noso xuízo está empregada dun xeito abusivo, e, ao xulgar polas escasas notas, pouco contrastada coa consulta bibliográfica —aínda que o final do libro presenta unha contundente bibliografía— e documental. Caso estraño é o capítulo dedicado a Mª Victoria Villaverde (p. 49-69), onde as referencias continuas son ao libro de memorias "Tres tiempos y la esperanza" do que é autora a propia Mariví, e pola contra as referencias á entrevista son nulas. Por outro lado, a parte dedicada a Maruxa Seoane (p. 13-29) adquire un valor especial polo seu recente pasamento.
No estudo, os aspectos biográficos pasan desapercibidos, e o que fai a autora é incidir en momentos importantes da vida de cada unha delas e amosarllos ao lector, de aí os saltos cronolóxicos e xeográficos, o que axuda a que a lectura sexa máis amena. Aínda así, Beatriz Graña implícase demasiado nos feitos; e cando conclúe o estudo sobre Ascensión Concheiro García, Choncha, di: "Ao igual que Francisco viviu toda a súa vida loitando pola causa comunista, Choncha vivíu toda a vida querendo e protexendo a Francisco e posteriormente, aos seus fillos"(p. 48). Deste modo a investigación case é un panexírico máis ca un ensaio histórico.
Tamén destacamos, grazas ao labor da autora, o papel aparentemente secundario que moitas delas amosan na relación cos seus esposos, chegando inclusive ao abandono das súas inquedanzas profesionais e intelectuais para que eles puideran desenvolver aos seus traballos.
O estudo está dividido en dous capítulos. No primeiro deles relátasenos as experiencias das mulleres que viviron os anos esperanzadores da II República, logo o terror da Guerra Civil e por último a tristura do exilio.. No segundo, as protagonistas son as víctimas directas do réxime; aínda así, esta división non é nítida, xa que Carmen Arias de Castro non foi exiliada e si emigrante en Arxentina. Non obstante, a historia de Mimina é unha das máis interesantes do libro, tanto polo que lle aconteceu como polo xeito en que está plasmado no libro. Amósasenos como unha abnegada esposa: "A outra gran vocación elixida foi ser a muller de Isaac Díaz Pardo, pois soubo entender o seu talento, ser solidaria con el e apoialo en momentos difíciles" (p. 108), aínda que estivese considerada como "especialista en decoración do equipo Díaz Arias" (p. 106).
Impresionantes son as vidas daquelas mulleres que sufriron a represión na súa propia terra, que aprenderon moi novas a valérense por si mesmas, xa que os que foran amigos despois non as recoñecían. É o caso de Ana Viéitez, que sesenta anos despois aínda lembra con amargura como os nenos da seu Ferrol natal non querían xogar con ela por ser filla dun "rojo" (p. 118). Tamén é este o caso de Iolanda Díaz que con dezanove anos marcha coa súa familia para Montevideo porque en Galicia saír da miseria era moi difícil e alén diso non había liberdade: "Iolanda comenta que ela partía xa de Galicia cunhas ideas e cun compromiso" (p. 139).
A última historia de vida que estuda Beatriz Graña é a de Concepción Cid Limia, muller que emigra a Arxentina en 1951 con cinco anos. Alí será onde tempo despois se fará xornalista e se afiliará ao Partido Comunista Arxentino. Ambos sucesos marcarán a súa vida, xa que de regreso a Europa, nos anos setenta, será unha das locutoras de Radio España Independiente —emisora situada en Bucarest—, sendo a voz dos programas antifranquistas "De Ribadeo a Tui" e "La veu de les Illes". A súa experiencia talvez sexa a máis descoñecida, xa que a presenza dunha muller, galega e coñecida polo seu traballo de oposición á ditadura non é habitual.
O apéndice final é unha homenaxe ás protagonistas máis ca unha conclusión, algo que botamos en falla.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal