RSS
CRÍTICA
Intrigas de balneario
» Escritor/a:
Xabier López López
» Ed. Galaxia,
» Ano: 2003
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Literaria
» Pax: 264
» ISBN: 84-8288-639-8
Un doble crime cometido no balneario de Mondariz a finais da década dos 20 serve de trama para unha novela áxil, directa e chea de matices protagonizada por un xornalista obeso, cincuentón e descrido. Xabier López mergúllanos en “A vida que nos mata” (Premio García Barros, 2003) no pracer da novela negra con maiúsculas. Para Manuel Gago, a novela combina unha ambientación privilexiada cunha técnica narrativa intelixente e dinámica.
Manuel Gago. Santiago
Dous noivos a piques de casaren nun marco idílico: o decadente balneario de Mondariz. Finais dos anos 20: coches con faros elevados, fascismo emerxente, novas ideas políticas que buscan a cobadazos espazo no país, a burguesía galega. Un fotógrafo de escuro pasado anarquista enviado por El Matutino, detido e acusado do crime. E o seu compañeiro, xornalista dunha dunha das cativas redaccións do país, que acodera a Mondariz para escribir a crónica social do día remata metido ata a bandeira no fregado. Eis “A vida que nos mata”. Novela negra coma o pote.
Á literatura non lle pasa como á cociña galega: non só abonda con bós ingredientes, é precisa moita técnica e inspiración para domeñalos nunha secuencia de capítulos lexíbeis. Xabier López (Bergondo, 1974) atopou condimento e materia prima: o contorno burgués de Mondariz, insólito nunha empobrecida Galicia de primeiras do século XX, foi lugar de repouso multilingüe, espazo de intrigas e espías. Descoñecido. Esa paraxe da Historia recente previa –realmente previa- ao inicio da Guerra Civil na que, entre as vicisitudes políticas, coma o alzamento de Primo de Rivera- o país vivíu uns combinados anos de democracia. E a burguesía –unha clase social bastante esquecida na literatura galega contemporánea- que é recuperada como creadora de tramas, de persoas. Xabier López non foi o primeiro, dende logo: María Xosé Queizán tamén se sentira atraída no seu momento, en Amor de tango, (Xerais, 1992), compoñendo unha historia familiar arredor do mundo das conserveiras. E hai uns días estreouse o primeiro capítulo de “As leis de Celavella” na Televisión de Galicia, máis burguesía vilega dos anos 20. A literatura está a gañar un novo territorio. Xabier López faino dende unha óptica realmente atractiva pero tamén pouco explorada na nosa lingua: a novela negra, a pesar do seu relativo éxito. Crime en Compostela, de Carlos Reigosa, que fora o primeiro premio Xerais, acadara en 1985 a acadabrante cifra de 30.000 exemplares. Posteriormente, nos 90, o xornalista Aníbal Malvar valérase tamén de xornalistas para escribir as súas novelas negras ambientadas no Santiago de funcionarios, políticos e xornalistas que viven arredor da recentemente creada estrutura autonómica.
Xabier López atreveuse con “A vida que nos mata” a cociñar esta combinación e foi quen de domeñar o argumento, situando ao lector no suspense dunha trama que é tamén un percorrido sentimental dun protagonista –Sebastián Faraldo- que superou o ecuador da vida deixando atrás maletas de ideas. Ten 50 anos, é obeso, solteiro, non moi sabio: hai moitos nexos entre Faraldo e Pereira, o personaxe de Antonio Tabucchi e máis aínda con don Fernando de Mello Sequeira, o ético avogado da súa posterior “A cabeza perdida de Damasceno Monteiro”. Pero Sebastián Faraldo, ao final, é un descrido sen grandes principios éticos, moitos menos estéticos, pero cheo de pequenas accións que revelan unha grandeza moral, ou como diría a personaxe, “puro romanticismo”. Como nas clásicas e boas novelas negras, dende Chandler para acó, López escolle unha primeira persoa que permita amosar a personalidade e a visión subxectiva, trasladar o pensamento e as deduccións do protagonista. En xeral, o escritor é quen de combinar esta primeira persoa coa rapidez da acción narrativa. Sebastián Faraldo non é amante de monólogos. O emprego dos seus ollos para contar a historia chegan a mestría nas páxinas nas que unha orquestra de jazz toca en Donostia e a antiga muller do xornalista agarra o micrófono e canta: “Touch this marvellous sunshine” mentres Faraldo espreita bebendo na escuridade. Noutras veces, sen embargo, na relación entre o xornalista e o director do seu medio, as apreciacións maniqueas pecan ás veces de inxenuidade. Posiblemente é a pouca vida vivida polos que aínda nacemos cando Franco estaba a pechar a porta.
A novela planifícase arredor da procura do asasino: o tránsito, Galicia, Madrid, Euskadi, amosa un país convulso con elites industriais emerxentes. Faraldo é quen tamén de percorrer o entramado social desa época convulsa, dende unha perspectiva considerablemente social. Non se establece unha distancia canónica, ideolóxica: labregos, mantidas, pobres de pedir, intrigantes e señoritos de mal vivir combínanse na narración convertendo a novela negra nun tránsito de vidas dispares.
“A vida que nos mata” é un volume trepidante e dinámico. Un consello: se ten que espertar cedo, non leve este libro para a cama.
16 / 2 / 2004
Manuel Gago. Santiago
Dous noivos a piques de casaren nun marco idílico: o decadente balneario de Mondariz. Finais dos anos 20: coches con faros elevados, fascismo emerxente, novas ideas políticas que buscan a cobadazos espazo no país, a burguesía galega. Un fotógrafo de escuro pasado anarquista enviado por El Matutino, detido e acusado do crime. E o seu compañeiro, xornalista dunha dunha das cativas redaccións do país, que acodera a Mondariz para escribir a crónica social do día remata metido ata a bandeira no fregado. Eis “A vida que nos mata”. Novela negra coma o pote.
Á literatura non lle pasa como á cociña galega: non só abonda con bós ingredientes, é precisa moita técnica e inspiración para domeñalos nunha secuencia de capítulos lexíbeis. Xabier López (Bergondo, 1974) atopou condimento e materia prima: o contorno burgués de Mondariz, insólito nunha empobrecida Galicia de primeiras do século XX, foi lugar de repouso multilingüe, espazo de intrigas e espías. Descoñecido. Esa paraxe da Historia recente previa –realmente previa- ao inicio da Guerra Civil na que, entre as vicisitudes políticas, coma o alzamento de Primo de Rivera- o país vivíu uns combinados anos de democracia. E a burguesía –unha clase social bastante esquecida na literatura galega contemporánea- que é recuperada como creadora de tramas, de persoas. Xabier López non foi o primeiro, dende logo: María Xosé Queizán tamén se sentira atraída no seu momento, en Amor de tango, (Xerais, 1992), compoñendo unha historia familiar arredor do mundo das conserveiras. E hai uns días estreouse o primeiro capítulo de “As leis de Celavella” na Televisión de Galicia, máis burguesía vilega dos anos 20. A literatura está a gañar un novo territorio. Xabier López faino dende unha óptica realmente atractiva pero tamén pouco explorada na nosa lingua: a novela negra, a pesar do seu relativo éxito. Crime en Compostela, de Carlos Reigosa, que fora o primeiro premio Xerais, acadara en 1985 a acadabrante cifra de 30.000 exemplares. Posteriormente, nos 90, o xornalista Aníbal Malvar valérase tamén de xornalistas para escribir as súas novelas negras ambientadas no Santiago de funcionarios, políticos e xornalistas que viven arredor da recentemente creada estrutura autonómica.
Xabier López atreveuse con “A vida que nos mata” a cociñar esta combinación e foi quen de domeñar o argumento, situando ao lector no suspense dunha trama que é tamén un percorrido sentimental dun protagonista –Sebastián Faraldo- que superou o ecuador da vida deixando atrás maletas de ideas. Ten 50 anos, é obeso, solteiro, non moi sabio: hai moitos nexos entre Faraldo e Pereira, o personaxe de Antonio Tabucchi e máis aínda con don Fernando de Mello Sequeira, o ético avogado da súa posterior “A cabeza perdida de Damasceno Monteiro”. Pero Sebastián Faraldo, ao final, é un descrido sen grandes principios éticos, moitos menos estéticos, pero cheo de pequenas accións que revelan unha grandeza moral, ou como diría a personaxe, “puro romanticismo”. Como nas clásicas e boas novelas negras, dende Chandler para acó, López escolle unha primeira persoa que permita amosar a personalidade e a visión subxectiva, trasladar o pensamento e as deduccións do protagonista. En xeral, o escritor é quen de combinar esta primeira persoa coa rapidez da acción narrativa. Sebastián Faraldo non é amante de monólogos. O emprego dos seus ollos para contar a historia chegan a mestría nas páxinas nas que unha orquestra de jazz toca en Donostia e a antiga muller do xornalista agarra o micrófono e canta: “Touch this marvellous sunshine” mentres Faraldo espreita bebendo na escuridade. Noutras veces, sen embargo, na relación entre o xornalista e o director do seu medio, as apreciacións maniqueas pecan ás veces de inxenuidade. Posiblemente é a pouca vida vivida polos que aínda nacemos cando Franco estaba a pechar a porta.
A novela planifícase arredor da procura do asasino: o tránsito, Galicia, Madrid, Euskadi, amosa un país convulso con elites industriais emerxentes. Faraldo é quen tamén de percorrer o entramado social desa época convulsa, dende unha perspectiva considerablemente social. Non se establece unha distancia canónica, ideolóxica: labregos, mantidas, pobres de pedir, intrigantes e señoritos de mal vivir combínanse na narración convertendo a novela negra nun tránsito de vidas dispares.
“A vida que nos mata” é un volume trepidante e dinámico. Un consello: se ten que espertar cedo, non leve este libro para a cama.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal