A propósito de Iraq

Neste incerto arame en que me movo, ese que abanea da realidade á ficción, hoxe decanteime polo real. En certas ocasións a pegada da verdade faise tan fonda que abre sucos na epiderme e unha non pode virar a ollada porque, se a vira, só hai abismo. Un abismo incómodo e magnético que, nun xogo de polos, atrae e repele coa mesma forza. A subtil andaina cara á indiferencia pasa por camiñar na punta dos pés sobre palabras e imaxes. Para que non doa. Para que as fotografías de “Iraq. Días de posguerra” de Javier Teniente non cuspan na nosa hipocrisía.

A colección Crónica de Edicións Xerais de Galicia acaba de ofrecernos unha obra que remexe as conciencias, se é que nos queda algo no pequeno oco existente entre o instinto da fame e o instinto do odio. Os dous instintos máis primarios que resisten no ser humano a estas alturas de (in)civilización. Titúlase “Iraq. Días de posguerra” e nel atopamos os rostros das víctimas, dos iraquíes, derrubados sobre padiolas inmundas ou sobre ruinas dos edificios. Debo dicir que non me gusta o título porque eu aínda non sei se existiu unha guerra. [Guerra = loita armada entre países ou partidos]. Non creo que a definición se axuste ó acontecido nesas antigas e fértiles terras da Persia que serviu de berce para a civilización. Non. Prefiro o termo ocupación por moito que Aznar gabe a súa extraordinaria capacidade de diálogo e tema que calquera dos súbditos do seu reino un grande e libre ofenda ó todopoderoso terratenente Bush. O de Iraq foi unha ocupación armada sen xustificación posible en aras da seguridade internacional. Polo contrario, a única explicación aceptable reside no prezo do barril de cru. Aceptando esta premisa todo resulta comprensible. Porque no diccionario aparece o termo masacre para definir unha matanza entre contrincantes de desigual capacidade ofensiva. Porque aparece ocupación para definir o despregamento de tropas dun ou varios países nun terceiro territorio. Porque aparece crimes de guerra para definir os atentados contra os dereitos humanos que vulneran todos os acordos internacionais, incluída a Convención de Xenebra. Porque non existe guerra cando un ocupa e outro defende o seu.

O traballo fotográfico de Javier Teniente pon imaxes á desesperación, a esa continua loita pola supervivencia nun auténtico campo de exterminio. A pobreza extermina a unha velocidade de vertixe. A carestía de alimentos, auga potable, luz eléctrica e medicinas nos hospitais que sucedeu ó derrocamento de Sadam converte a mulleres e nenos nas principais víctimas dun conflicto que tivo a súa orixe nas pantallas electrónicas de Wall Street. Daqueles índices nos prezos do petróleo a estas miserias. Nas fotografías, encontramos os xardíns do Hotel Palestina, ese que acubilla a xornalistas contra o medo, cheos de nenos que dormen a calor de Bagdag sobre a herba. Como se ollando o ceo iluminado por misís puidesen soñar con estrelas fugaces. Os eivados fan colas en Diwaniya para cobrar as súas anceiadas pagas. As mulleres choran a morte do aiatolá Al Hakim tralo atentado en Nayaf. Os edificios láianse das súas feridas causadas por bombas e derrúbanse coa brisa seca e areosa do deserto.

É ferinte. Simplemente ferinte.

Contemplando estas imaxes unha non pode esquecer

-¡Que historias tan extraordinarias e incribles! – dixo Dinarsad.
-Pois se a noite que vén sigo con vida e a súa maxestade mo permite, contareivos o resto, que é moito máis abraiante aínda – respondeulle Sherazade.

e pensar que oxalá unha muller para salvar a súa vida nos contase estas historias. Que todo fose un pesadelo e que nas vizosas terras babilónicas encontrásemos aladinos, alibabás, sultáns, alfombras máxicas, mazás de ouro, danzas de sete veos, simbads e haréns. Que todo quedase reducido a mil e unha historias e non a esta infame verdade coa que almorzamos cada día ben sexa dende Afganistán ou dende Iraq. E calquera outro día cando estes pasen a un segundo plano informativo, as imaxes chegarán dende outo punto do globo terráqueo. Sempre un débil, sempre un país con recursos devecidos dende o primeiro mundo. Sempre alguén que non poida devolver a labazada.

Na escola chamabámoslles “abusóns”.

Agora chamámoslles defensores da paz mundial e heroes contra o terrorismo internacional.

Está claro que con oito anos sabiamos máis do mundo que agora.

Namentres, o libro de Javier Teniente fica aí, para protexernos da desmemoria.

Rosa Aneiros [correo]