Carta aberta a M.L.

Unha carta pode escribirse pola necesidade de dar un aviso. Non –dirás- para un aviso empregas o teléfono, o servicio de mensaxes, o correo electrónico ou a carreiriña dun can. É certo. Se cadra é que teño que dicirche algo máis. Algo que non se di nas conversas do cotío, nos intercambios rápidos de información ou nos momentos en que nos cruzamos nos recitais. Se cadra si teño algo máis que dicirche e todo por culpa dun poema. Un poema sen título que perderas e recuperaches, María Lado.

Benquerida María,

Non sei xa a primeira vez que che escoitei recitar este poema durante os últimos meses. Creo que xa o liches nas xornadas da AS-PG, aquelas de Santiago nas que tanto chovía. Coma hoxe. Tamén cho oín no Dado-Dadá, unha noite fría de moita calor poética ¿lembras? Dixeches que tiña valor por me relacionar convosco, eu, unha mísera amante das palabras que se encadean en carreiros de letras nunca atravesadas por versos. Logo apareceu “Sempre mar. Cultura contra a burla negra” e alí estaba este poema sen título que sabe a navallas e doncelas. Nel, nomeas a genoveva: “genoveva ten o mar aniñado no peito/ arrólao entre os brazos as mañáns de temporal/ e gárdalle respeto polos fillos que leva na carteira”. Eu tamén coñezo a genoveva. É muller de percebeiro e ela sempre odiou o mar. En Ortigueira o seu océano era de ría morna sulcada polo tren lentísimo de Santa Marta. Cando chegou a Meirás aprendeu a sumar mareas, restar sonos, dividir cascaxo e multiplicar preocupacións. “Non aturaría que o meu fillo fose percebelleiro” –díxome unha vez. Eu sei que as mareas róubanlle os anos, “cóntase en mareas genoveva/ nas mans batidas leva a dor das navallas/ anos de moluscos mortos trábanlle nas puntas dos dedos” e a miña genoveva ten os dedos atravesados polo salitre, polas rochas que abrazan ó percebe e polas estelas da mesa na que escollemos o futuro.

A miña genoveva sabe tamén “que a súa vida toda/ cabe nunha bolsa de rede/ e vale o que unha boa mañán de lonxa”, esas moitas horas á intemperie na lonxa de Cedeira cos ganchos nas caixas brancas pintadas con iniciais e un home que enumera en retahíla descendente o xusto prezo que vai valer o seu sustento. Genoveva ás veces detén a poxa por dignidade, porque asegura que cando vai moi baixa ata dá vergonza “regalar” así o marisco ós intermediarios. Dicímoslle que si, que a vida do seu home vale máis ca iso e marchamos para casa envoltas en choiva e un profundo cheiro a marraxo. Ó día seguinte haberá que deixar ir o percebe ó prezo que marquen pero o minuto de orgullo non nolo rouba ninguén. “o salitre dos algazos cómelle das pupilas secas”. Sei que a túa genoveva,.María, soña tamén cun mundo de océanos contemplativos, de estampas postais nas que recrear a ollada e nunca meter os xeonllos nel. Porque proe. “o día érguese por detrás de fisterra” –rematas- e a miña genoveva ve como se ergue por detrás da Frouxeira. Ela tamén ule as mareas dende a varanda e calcula o peso da dor no frío e no vento. A miña genoveva non leva plátanos nin laranxas, esas que o seu sogro viu esparexidas polo areal cando cativo, logo do naufraxio dun barco procedente de Valencia. genoveva leva soños que a miúdo se lle escapan pola bolsa de rede e lle mollan os pés. E nunca di nada. A cambio de cada problema ofrece un riso mudo sen lonxitude abranguible.

Vouche ser sincera, María, para que mentirche, coñezo tantas genovevas que as conto como mareas nas palmas das mans. Sei que ti tamén. Por iso teño que agradecerche que me ofreceras un sustantivo co que nomealas a todas, un sustantivo total que me permite falar de dor, de sacrificio abnegado, de salitre, de silencio, de mareas, de agardas, de traballo e de cansazo:

genoveva.

P.D. De todas as cousas persoais que teño que contarche xa falaremos outro día. Cando regreses de Ibiza nese avión de hélices coloradas e nos devolvas ese sorriso de nena que agarda sempre un abrazo de mar.

NUNCA MÁIS

Rosa Aneiros [correo]