Declaración de intencións e outras suxestións
Esta miña primeira incursión cibernética en culturagalega.org vai ser unha mera declaración de intencións e, tamén, de suxestións para ti, lector.
Agardando as lagarteiras
11 / 11 / 2004
Primeiro: as intencións. Resulta esta unha declaración tímida e case silandeira por certas perversións que aniñarán nos contidos desta sección. Falo máis de ausencias que de presencias. Refírome, en realidade, a esas teimas que algún día chegaron ós meus sentidos e quedaron convertidos en literatura efémera.
Denomino literatura efémera, atrevidamente e sen ningunha pretensión de transcendencia, non ós textos de pequena extensión senón aqueloutros, os que nunca se revisten de corpo de tinta e fican convertidos en pantasmas. Estes ocupan, durante segundos, o tempo dunha viaxe en autobús, de arrincarlle a codia a unha laranxa ou de peitear o pelo ó ritmo do secador doméstico. Esa literatura de balde, tan caprichosa e tan exquisita, que aboia no mar do imaxinario ata se configurar como tramas secundarias e personaxes de reparto nalgún escrito roubado á nugalla do pensamento.
Ese roubo á preguiza
Se algo me é a literatura é o roubo á preguiza. Preguiza de sentarme, preguiza de cavilar, preguiza de enfrontarme a un personaxe ou situación que, máis que probablemente, me converta nunha demente absorta nas súas divagacións que, de novo máis que probablemente, non coincidan coas miñas. Confeso que odio algúns protagonistas e espacios de obras propias tanto como amo e devezo por outros. Resúltame inevitable. Pero por máis sentimentos encontrados que estes me provoquen nunca serán máis dolorosos que os que pertencen á miña literatura efémera. Os personaxes cos que non me atrevín a falar. As historias que ousei desbotar e non escribir. As loitas que non quixen manter e as victorias que refuguei. Todos eles, enleados e malditos, bolen con desdén pola marea das miñas cavilacións e teñen a afouteza de me sorprender nos intres máis insospeitados. Cando viaxo en autobús. Cando engulo un gallo dunha laranxa na merenda. Cando peiteo o pelo. Entón sorrín dende a súa atalaia repudiada e ganduxan unha historia sobre si mesmos que, unha vez máis, nunca será escrita.
Sei que a moitos lectores lles acontecerá algo semellante. Todos temos un paraíso literario propio inzado de anxos e trasnos, fadas e algún que outro borracho a quen inventamos diálogos enxeñosos. Caricaturizamos o cotío cun desexo oculto de o nomear, de sermos capaces de dominalo. Como unha sorte de deuses. As máis das veces non pasan de aí: de elucubracións que nunca toman corpo de palabras; e das palabras, frases; e das frases, parágrafos; e dos parágrafos, historias completas. Dános vergoña porque non nos sentimos quen de facelo porque, ás veces, eles, os personaxes, as situacións, son máis fortes que nós mesmos. E gáñannos a batalla do pudor.
Este escrito iniciático está dedicado ás tramas que nunca abordaremos e ós personaxes que nunca deixaremos falar. A outros, os menos, eses superviventes da nosa peneira literaria teñen suficiente existencia na lectura doutros ollos, no tacto doutras mans.
Suxestións
Primeiro: pedir perdón polas cousas das que nunca falarei. Segundo: a suxestións. Ademais desa que veño de nomear atrevidamente literatura efémera que nos sacode a todos nos momentos máis improvisados está a outra: a literatura. Esta permanece escrita en letras grandes e poderosas co privilexio que dá o estar considerada unha grande arte.
Pero, ¿que é puramente literatura? Non pretendo entrar en disquisicións filolóxicas nin de crítica literaria, tarefa que por certo me queda ben grande, senón baixar ó terreo dos mortais lectores que dedican horas e máis horas á seducción dunha obra literaria. A esas persoas reservaremos un espacio quincenal no que poderedes falar dos vosos personaxes literarios máis queridos, ou aqueles máis odiados; deses lugares que vos marcaron positiva ou negativamente... en definitiva, de como a literatura callou na vosa vida a partir dos motivos máis inverosímiles. Unha canción, unha luz determinada, un vello coñecido, un desamor... Lemos a partir de coordenadas emocionais e temporais que nunca deixan indiferente a asimilación do propio texto por iso, a miúdo, lemos só o que queremos ler. Calquera cousiña pode determinar inevitable e inconscientemente, o sentido do reloxo dunha obra literaria na razón dos lectores. Convídote a facernos partícipes da túa propia literatura.
Primeiro: declaración de intencións; segundo, a literaturización da vida ou apropiación persoal da literatura; terceiro: ti, lector, o verdadeiro creador literario