Carta a C.N.

Cando na mitoloxía grega Paris raptou a Helena non o fixo cun obxectivo de estratexia política. O mozo, simplemente, deixouse embebedar pola súa impresionante beleza, aquela que anunciara Afrodita. Sen embargo, cando Menelao, esposo de Helena, decidiu invadir e destruír a cidade de Troia para recuperar a súa muller fíxoo para controlar imperialísticamente o estreito dos Dardanelos e comerciar cos pobos que usaban o mar que os mesmos conquistadores gregos chamaron despois Helesponto (“o Mar Grego”). Cando en Héleris, Paris rapta a Helena o resultado é máis intenso que a guerra de Troia: toda unha vida. Varias vidas.

Meu benquerido Carlos,

Ti non o lembras, claro. Eu sei que aquel día chovía como só sabe chover nesta cidade que nos acubillou, a ti e máis a min, hai tantos anos. Lembro o ambiente cálido do Tarasca, de fume que rubía polo peito, aínda ancho, das bombonas de Estrella. Ti non me viches, e se che digo a verdade, eu a ti tampouco, a pesar de que eras o protagonista indiscutible da velada. Había moitísima xente, tanta como só puido haber naquel tempo en que cada reunión de poetas congregaba a un sen número de cómplices en Compostela. Tan certo é que non cheguei a verte que sempre asociei a Carlos Negro a un físico que, evidentemente, non é o teu e que eu crucei centos de veces pola cidade crendo o autor de Far-west. Aquel día de choiva mesta ti presentabas “as laranxas de alí baba” e eu quedei co saber agridoce daqueles cítricos que, como versos, escorregaban pola gorxa. Hai tempo diso, vai para nove anos, e no medio tantos versos e tantas consignas.

Encontrei da túa man a Héleris, VII premio de poesía Johán Carballeira, sen casualidade ningunha, outro día en que os versos serviron de paraugas nesta cidade en que, diaño, nunca para de chover. E Héleris raptoume dende a propia dedicatoria “para meus pais, desde as entrañas”. E esa núa sinxeleza, espida circunstancia esa do ser fillo, cobre ó texto cunha querencia absoluta. Dúas partes, Helena e Paris, para dúas historias que conflúen nun punto indeterminado e se deixan asolagar nun tempo imperfecto. Encontramos en Héleris a dozura de Helena, esa moza de auga de lavanda que odia o rosario e os ollos dos peixes nunha vila galega dos anos corenta. Vivimos a existencia escura dun tempo de misas e corsés sociais que converteron a princesa (“afórcame as bonecas no raíl da cortina”) en muller (“Nena que quixera ser tan alta como a lúa./ Pero que lava os soños coa auga da pileta”). Encontramos en Héleris a Paris, quen “só usa zapatos para a misa dos domingos” nunha infancia de liberdade desbocada e mañá atada a un volante de camión (“o futuro cabalga nun tráiler proletario”).

Pero cando “o amor manca como perdigón de escopeta” os camiños únense e comeza a batalla, máis dura que a de Troia porque non hai vencedores nin vencidos senón corpos que loitan nunha guerra incruenta de futuro.

Descubrimos en Héleris a individualidade de quen para os fillos, ata as medras, son só un. E Héleris é Helena e é Paris.

Carlos, comprendo moitas cousas en Héleris que entendín aquela noite no Tarasca co zume brillante das laranxas das mil e unha noites. Pero, sobre todo, comprendín co devagar dos cuarteiróns de ducias de ocasións que nos xuntaron co mar e a impenitente choiva como telón de fondo. A literatura non sempre é unha ficción, senón unha literaturización. E aquí nunca se mente porque a honestidade resulta un valor que non vai á alza e tampouco baixa en ningún mercado bursátil. Non se vende.

Héleris non o podería escribir só un poeta. Héleris é froito das entrañas dunha gran persoa que sabe que no rapto de Helena por Paris houbo sangue, pero tamén houbo flores.

Rosa Aneiros [correo]