¿Quen pode máis, o home ou a muller?

Estes días non podo quitar da cabeza ós alxerianos. Non imaxino a sensación de que o chan escache baixo os nosos pés, esa inestabilidade absoluta que nos converte en monicreques a expensas dunha forza natural suprema. Un terremoto fai que todo o que alguén construíu esfarele como un castelo de area. Da noite para a mañá, esténdese o silencio, os montes de entullo e os ladridos dos cans que buscan corpos baixo os cascallos. Coa súa dor na memoria falarei hoxe dun conto norteafricano titulado “Aixa ou o fillo do rei ou ¿quen pode máis, o home ou a muller”, co que quero reivindicar a riqueza cultural do mundo árabe. É pouca achega para a súa traxedia pero, coma no caso saharauí, son consciente de que unha gabanza vale máis ca un lamento.

Sinto especial debilidade polo mundo árabe e moléstanme particularmente todas as mentiras que se espallan sobre a súa cultura. É doado falar deles como represores, integristas relixiosos, fanáticos, antifeministas e ameazas contra os intereses occidentais. Sempre resulta máis fácil iso que tentar achegarse a eles e comprender moitas das súas pautas culturais. O caso da muller paréceme paradigmático. Existe a crenza estendida de que o ámbito feminino está absolutamente asoballado no Magreb e en Oriente Próximo. Non cuestiono a existencia de lexislacións obsoletas que esixen un cambio, sobre todo no eido da representatividade pública da muller. Cómpre reivindicalo e denuncialo sen ambaxes. Sen embargo, debo dicir que nunca vin mulleres máis orgullosas de súa condición feminina que no Magreb. Solapados baixo unha aparente submisión ó mando do varón navegan océanos de liberdade individual que mesmo envexarían moitas occidentais. Os veos non sempre ocultan. Ás veces permiten entrever e, nese xogo de sensualidade, moitas mulleres camuflan a súa verdadeira individualidade. Quixera que admirasedes a beleza dunha muller envolta nunha melfa, coas mans tatuadas con henna e os ollos atravesados por un horizonte negro de khol. Quixera que a mirasedes precipitar o te en vasiños diminutos ó abrigo do siroco na tenue claridade da haima do deserto. Quixera que observasedes a kinesia do seu achegamento ó mundo e mesmo a sensualidade da súa conversa. Tal vez entón entendesedes por qué cuestiono o teórico antifeminismo do mundo árabe. Baixo os seus veos de cores hai moita máis liberdade que en moitos fogares occidentais.



Marrocos a través das súas mulleres


Fátima Mernissi ten reflexionado moito sobre a situación da muller no Magreb e mesmo publicou un libro elaborado a partir de testemuñas que se titula “Marrocos a través das súas mulleres”. Ademais, recolleu un conto popular marroquí narrado por Lal-la Laaziza Tazi titulado “Aixa ou o fillo do rei ou ¿quen pode máis, o home ou a muller”. Esta fermosa obra é a segunda da colección “Contos do oriente e do mediterráneo” e está impresa en formato álbum con magníficos debuxos en tinta azul. O propio limiar do texto é significativo do que atoparemos nas súas páxinas “A contestación feminina non vén de París”. Fátima Mernissi afirma que na cultura tradicional marroquí existe unha ampla contestación á supremacía do home. Esta protesta é sutil, turrona e aparentemente submisa. Baséanse na aparencia para facer respectar os seus valores pero sen grandes e estridentes berros liberadores. Co peso dun movemento de pestanas. Saca a propia autora a colación o marabilloso relato de relatos “As mil e unha noites” do que falaremos algún día. Nel Shahrazad consegue manterse con vida gracias á forza da súa intelixencia e ó poder da súa narración. Como nese caso, en “Aixa ou o fillo do rei ou ¿quen pode máis, o home ou a muller?”, a protagonista Lal-la Aixa logra impor o seu pensamento a partir da intelixencia, da perseveranza e do amor, agochados todos estes baixo un veoo de submisión.



Aixa, filla de carpinteiro, e o fillo do rei inician un xogo de seducción no campo verbal baseado na insinuación e nos retos.



¡Sidi Mohammed, fillo do rei,


ti que estudiaches o Libro de Alá,


dime cántas estrelas hai no ceo,


peixes na auga


e puntos no Corán!



Este xogo aparentemente inocente vai derivando nunha guerra aberta de sexos que chega a límites dificilmente tolerables na cultura occidental tradicional como é unha sodomía, varios enganos e unha prisión nunha cela do soto do pazo real. Pero na súa lideira os mozos depositan a maxia da súa atracción e Aixa supera todas as probas posibles.



Aixa a maqhora,


Habitante da matmora,


¿quen pode máis,


o home ou a muller?



A muller, Señor, respondeu ela unha e outra vez ata que a súa obstinación lle permitiu, cun intelixente xogo de misterios e enganos, logra impor a súa vontade. O seu triunfo foi a victoria da teimosía, da sensualidade e da intelixencia. A victoria da muller árabe que latexa debaixo do veoo. Unha victoria que nós, occidentais, non sempre comprendemos.



Non á guerra



Nunca máis