RSS
CRÍTICA
Farrapos da dramática historia
» Escritor/a:
Manuel Rivas
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2006
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 752
» ISBN: 84-9782-461-X
A agardada novela de Manuel Rivas que se desenvolve nun período que vai do 1881 deica os nosos días, entre o falecemento de George Borrow e o dun vello anarquista galego chamado Polca. Obra para lectores de fondo, oculta no seu interior a xenerosidade do escritor fecundo, construtor de secundarios, hábil na técnica do rescate cunha soa liña.
María Liñeira. Oxford
Manuel Rivas Barrós (1957) publica a súa última novela, “Os libros arden mal” (2006), neste auto-executábel “Ano da Memoria Histórica”; un baúl de teselas que van do negro animal ao branco acetilsalicílico e, nun mosaico alucinado, compoñen a(s) intrahistoria(s) do que puido ser.
“Os libros arden mal” foi unha das novelas máis agardadas da literatura galega, a profecía autocumprida: a historia de nós en abondosos pregos (setecentas e pico de ave páxinas). Pero nin por pouco nin por moito se escribe un bo libro; aínda diría máis, “Os libros arden mal” é unha boa novela pese á súa extensión desmedida. Obra para lectores de fondo, oculta no seu interior a xenerosidade do escritor fecundo, construtor de secundarios, hábil na técnica do rescate cunha soa liña. Brindemos á saúde daqueles aos que, coma “aos descoñecidos de Vilarraso e Aranga e Coirós”, se lles fai algo de xustiza..
Esta é a narración da Avenida Atlántica dende unha impresionista descrición do “aramio da anteguerra” ata os longos trens a Hendaia, exportadores de tristura. Rivas sérvese dunha caterva de rapaces (Polca, Luís Terranova, Aurelio Anceis, Arturo da Silva, Leica, Curtis,...) para tecer un posíbel novelo. E o narrador que todo o ve asiste ao devalar desas vidas e ás que por elas pasan.
“¡Ya hemos pasao!”
“Os libros arden mal” está recuberta da tonalidade volframio da época. Non lle falta nin un só dos ingredientes indispensábeis e melodramáticos do “must” da tempada: violencia salvaxe e gratuíta, represión, fuxidos, fame, etc. Mais Rivas vai alén neste xénero de novela de guerra civil ao construír un relato rico en condimentos secretos, que deixan no padal un triste sabor metálico, que van máis alá das sombras chinesas do mito da dúas Españas.
A Besta e o Anxo
A especia de máis corpo e cheiro máis agre. A exploración da psicoloxía do intelectual pro-barbarie, prostituído, que se encarna á perfección na figura de Ricardo Samos, xuíz de Oklahoma. Psicópata patético que cobiza aquilo que debería destruír. Un grande acerto.
“El cant dels ocells”
Outra especia, semellante ao rapé, que provoca espirros e choros incontrolados é a prospección abisal no corazón dos vencidos dobremente vencidos. Aqueles que sufriron a desvergoña de sobrevivir, os extras na simulación de normalidade. O violonchelista Rubén Lires, o fotógrafo Leica e o Polca escravo-mineiro son exemplos perfectos do voluntario forzoso ao que devoran os seus propios remorsos.
O paxe de ourizos
Pero hai unha outra especia, da que eu máis gosto, que lle dá a “Os libros arden mal” esa textura elástica que liga a masa: as mulleres, principalmente as que levan cousas na cabeza. A Avenida Atlántida é, no meu modo de ver, o mundo feminino das permanencias. Elas van e veñen silandeiras, cos seus fachos e vultos sobre o molido. E Rivas consegue que elas, coccinellas septempunctatas, expertas en zurcido invisíbel, sexan parte ata o momento de ser todo. Olinda e Ó, lavandeiras; María Casares, anciá e cativa; e Chelo Vidal, a heroína indiscutíbel desta novela, pintora de mulleres.
É difícil seguir cada un dos fíos dun libro coma este, fragmentado en pequenos capítulos, que mesturan épocas, personaxes e historias. É difícil manter os azos ao longo de cincuenta anos de historia invisíbel, chea de personaxes esvaradías e feitos que nunca aconteceron. “Os libros arden mal” non é un libro fácil de ler, pola contra é unha excelente novela, de vontade plural e dialóxica, que inclúe algunhas das páxinas máis anovadoras da literatura galega, coma a historia de Dez e Terranova, arrepío de chama azul.
9 / 10 / 2006
María Liñeira. Oxford
Manuel Rivas Barrós (1957) publica a súa última novela, “Os libros arden mal” (2006), neste auto-executábel “Ano da Memoria Histórica”; un baúl de teselas que van do negro animal ao branco acetilsalicílico e, nun mosaico alucinado, compoñen a(s) intrahistoria(s) do que puido ser.
“Os libros arden mal” foi unha das novelas máis agardadas da literatura galega, a profecía autocumprida: a historia de nós en abondosos pregos (setecentas e pico de ave páxinas). Pero nin por pouco nin por moito se escribe un bo libro; aínda diría máis, “Os libros arden mal” é unha boa novela pese á súa extensión desmedida. Obra para lectores de fondo, oculta no seu interior a xenerosidade do escritor fecundo, construtor de secundarios, hábil na técnica do rescate cunha soa liña. Brindemos á saúde daqueles aos que, coma “aos descoñecidos de Vilarraso e Aranga e Coirós”, se lles fai algo de xustiza..
Esta é a narración da Avenida Atlántica dende unha impresionista descrición do “aramio da anteguerra” ata os longos trens a Hendaia, exportadores de tristura. Rivas sérvese dunha caterva de rapaces (Polca, Luís Terranova, Aurelio Anceis, Arturo da Silva, Leica, Curtis,...) para tecer un posíbel novelo. E o narrador que todo o ve asiste ao devalar desas vidas e ás que por elas pasan.
“¡Ya hemos pasao!”
“Os libros arden mal” está recuberta da tonalidade volframio da época. Non lle falta nin un só dos ingredientes indispensábeis e melodramáticos do “must” da tempada: violencia salvaxe e gratuíta, represión, fuxidos, fame, etc. Mais Rivas vai alén neste xénero de novela de guerra civil ao construír un relato rico en condimentos secretos, que deixan no padal un triste sabor metálico, que van máis alá das sombras chinesas do mito da dúas Españas.
A Besta e o Anxo
A especia de máis corpo e cheiro máis agre. A exploración da psicoloxía do intelectual pro-barbarie, prostituído, que se encarna á perfección na figura de Ricardo Samos, xuíz de Oklahoma. Psicópata patético que cobiza aquilo que debería destruír. Un grande acerto.
“El cant dels ocells”
Outra especia, semellante ao rapé, que provoca espirros e choros incontrolados é a prospección abisal no corazón dos vencidos dobremente vencidos. Aqueles que sufriron a desvergoña de sobrevivir, os extras na simulación de normalidade. O violonchelista Rubén Lires, o fotógrafo Leica e o Polca escravo-mineiro son exemplos perfectos do voluntario forzoso ao que devoran os seus propios remorsos.
O paxe de ourizos
Pero hai unha outra especia, da que eu máis gosto, que lle dá a “Os libros arden mal” esa textura elástica que liga a masa: as mulleres, principalmente as que levan cousas na cabeza. A Avenida Atlántida é, no meu modo de ver, o mundo feminino das permanencias. Elas van e veñen silandeiras, cos seus fachos e vultos sobre o molido. E Rivas consegue que elas, coccinellas septempunctatas, expertas en zurcido invisíbel, sexan parte ata o momento de ser todo. Olinda e Ó, lavandeiras; María Casares, anciá e cativa; e Chelo Vidal, a heroína indiscutíbel desta novela, pintora de mulleres.
É difícil seguir cada un dos fíos dun libro coma este, fragmentado en pequenos capítulos, que mesturan épocas, personaxes e historias. É difícil manter os azos ao longo de cincuenta anos de historia invisíbel, chea de personaxes esvaradías e feitos que nunca aconteceron. “Os libros arden mal” non é un libro fácil de ler, pola contra é unha excelente novela, de vontade plural e dialóxica, que inclúe algunhas das páxinas máis anovadoras da literatura galega, coma a historia de Dez e Terranova, arrepío de chama azul.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal