RSS
CRÍTICA
O Plan Ibarretxe contado aos nenos
» Escritor/a:
Bernardo Atxaga
» Tradutor/a:
Ramón Nicolás Rodríguez
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2004
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 552
» ISBN: 84-9782-250-1
Joseba e David, dous amigos, reencóntranse en California e rememoran os seus días de infancia en 1957 na escola do seu territorio natal, retratado dende os tempos da República ata o remate do franquismo. A través das súas máis de cincocentas páxinas asistimos, desde unha perspectiva marcadamente sentimental, a unha historia posíbel da evolución da sociedade vasca.
Ana Salgado. Santiago
Chega O fillo do acordeonista, á última contribución á narrativa de Bernardo Atxaga, ás mans do lector galego grazas ao traballo de Edicións Xerais e faino con tempo e, sen dúbida, vontade de atinxir o interese dun público que se sabe reticente a pasar pola tradución ao castelán para acceder a un universo ficcional que, neste caso, vén do celebrado Obabakoak (Premio Nacional, 1988), recolle moitos dos temas anteriores, e sitúase nun horizonte de expectativas que ten moito de Galeuska –en sentido amplo, alén do nacionalismo literario–. Non podemos logo deixar de agradecer o esforzo de Xerais, malia atoparmos algunha incorrección morfolóxica que empece por veces a lectura, e que sería doadamente resolúbel cun mínimo traballo corrector no caso dunha hipotética segunda edición.
Unha crónica posíbel
Conecta esta novela, no que ten de documento histórico-memorialístico, con boa parte da máis recoñecida narrativa galega última, esa que nos quere contar o que ocorreu desde a Guerra civil até hoxe tamén desde o plano ficcional aínda que con moi diferentes tons e sensibilidades, e que iría desde O lapis do carpinteiro até No ventre do silencio.
O discurso artéllase arredor dunha variante do clásico manuscrito atopado e acode a recursos metaficcionais. Ao morrer o protagonista, David, vai ser o seu amigo escritor, Joseba, -non en van hipocorístico epónimo do autor, quizais motivo de que se entendese un certo xogo de espellos- quen se encargue do labor de edición da obra que agora lemos, e tamén de engadir algúns fragmentos que acheguen unha perspectiva complementaria, outro punto de vista sobre unha realidade tan violenta como complexa, e que aquí vemos desde moi preto.
Temos un universo simbólico apegado ao mundo da natureza e dun ámbito rural estilizado, o dos "campesiños felices" –eco de Virxilio–, tan conscientemente idealizado como esmorecente. Así as distintas especies de bolboretas que se poden atopar nos bosques do País Vasco e os seus diferentes nomes, as palabras do éuscaro que as fillas do protagonista enterran en caixas de mistos; a linguaxe que crea unha maneira de ver o mundo, a escrita teimosa contra o esquezo.
A través das súas máis de cincocentas páxinas asistimos, desde unha perspectiva marcadamente sentimental, a unha historia posíbel da evolución da sociedade vasca desde os anos 60 até finais dos 90, a memoria da guerra, a represión, a organización da loita armada, que decorre paralela ao desenvolvemento persoal do protagonista: escolarización, iniciación sentimental, integración nos primeiros grupos armados independentistas, exilio e vida adulta.
Divido o mundo por dous
Ten O fillo do acordeonista moito de novela iniciática -tal vez a parte máis naif- e de universo binario: o traidor e o heroe; a delicadeza e a opresión; agora e antes; aquí, os Estados Unidos, e alí, o País Vasco; un dos amigos compañeiro na loita armada e o outro campesiño -non alleo a esta, e personaxe cara ao que a crueldade se vai dirixir de maneira máis contundente-; estilización e brutalidade; a vida entre a evolución persoal e os intereses políticos. Quizais un dos seus maiores acertos sexa a arriscada dosificación da intriga: sabemos como vai rematar todo desde as primeiras páxinas pero seguimos lendo, até que batemos con ese clímax final multiperspectivista e sabemos do acontecido aos tres amigos, nunha posmoderna pero non superficial reflexión sobre como se conta a historia.
14 / 3 / 2005
Ana Salgado. Santiago
Chega O fillo do acordeonista, á última contribución á narrativa de Bernardo Atxaga, ás mans do lector galego grazas ao traballo de Edicións Xerais e faino con tempo e, sen dúbida, vontade de atinxir o interese dun público que se sabe reticente a pasar pola tradución ao castelán para acceder a un universo ficcional que, neste caso, vén do celebrado Obabakoak (Premio Nacional, 1988), recolle moitos dos temas anteriores, e sitúase nun horizonte de expectativas que ten moito de Galeuska –en sentido amplo, alén do nacionalismo literario–. Non podemos logo deixar de agradecer o esforzo de Xerais, malia atoparmos algunha incorrección morfolóxica que empece por veces a lectura, e que sería doadamente resolúbel cun mínimo traballo corrector no caso dunha hipotética segunda edición.
Unha crónica posíbel
Conecta esta novela, no que ten de documento histórico-memorialístico, con boa parte da máis recoñecida narrativa galega última, esa que nos quere contar o que ocorreu desde a Guerra civil até hoxe tamén desde o plano ficcional aínda que con moi diferentes tons e sensibilidades, e que iría desde O lapis do carpinteiro até No ventre do silencio.
O discurso artéllase arredor dunha variante do clásico manuscrito atopado e acode a recursos metaficcionais. Ao morrer o protagonista, David, vai ser o seu amigo escritor, Joseba, -non en van hipocorístico epónimo do autor, quizais motivo de que se entendese un certo xogo de espellos- quen se encargue do labor de edición da obra que agora lemos, e tamén de engadir algúns fragmentos que acheguen unha perspectiva complementaria, outro punto de vista sobre unha realidade tan violenta como complexa, e que aquí vemos desde moi preto.
Temos un universo simbólico apegado ao mundo da natureza e dun ámbito rural estilizado, o dos "campesiños felices" –eco de Virxilio–, tan conscientemente idealizado como esmorecente. Así as distintas especies de bolboretas que se poden atopar nos bosques do País Vasco e os seus diferentes nomes, as palabras do éuscaro que as fillas do protagonista enterran en caixas de mistos; a linguaxe que crea unha maneira de ver o mundo, a escrita teimosa contra o esquezo.
A través das súas máis de cincocentas páxinas asistimos, desde unha perspectiva marcadamente sentimental, a unha historia posíbel da evolución da sociedade vasca desde os anos 60 até finais dos 90, a memoria da guerra, a represión, a organización da loita armada, que decorre paralela ao desenvolvemento persoal do protagonista: escolarización, iniciación sentimental, integración nos primeiros grupos armados independentistas, exilio e vida adulta.
Divido o mundo por dous
Ten O fillo do acordeonista moito de novela iniciática -tal vez a parte máis naif- e de universo binario: o traidor e o heroe; a delicadeza e a opresión; agora e antes; aquí, os Estados Unidos, e alí, o País Vasco; un dos amigos compañeiro na loita armada e o outro campesiño -non alleo a esta, e personaxe cara ao que a crueldade se vai dirixir de maneira máis contundente-; estilización e brutalidade; a vida entre a evolución persoal e os intereses políticos. Quizais un dos seus maiores acertos sexa a arriscada dosificación da intriga: sabemos como vai rematar todo desde as primeiras páxinas pero seguimos lendo, até que batemos con ese clímax final multiperspectivista e sabemos do acontecido aos tres amigos, nunha posmoderna pero non superficial reflexión sobre como se conta a historia.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal