Ramón Caride ofrece neste libro un conxunto de flashes narrativos nun bo exemplo da hábil construción de personaxes e ambientes polo autor. Os lectores e lectoras deste volume, veranse conducidos nestes nove relatos que saen do corazón da escuridade polas continuas reviravoltas da realidade, por eses xiros inesperados que ofrecen os desenlaces, na constatación de que nada é como parece. Un abano de respostas diferentes ante o descoñecido que perturba a nosa realidade cotiá.
21 / 6 / 2004
Isabel Soto. SantiagoRamón Caride (Cea, Ourense, 1957) irrompe na actualidade literaria con “Boca da noite”, un volume acollido nunha colección destinada ao público xuvenil no que se reúnen nove relatos, tres dos cales —“Emerxencias”, “Seguridade” e “Cadeas”— xa foran incluídos noutras recompilacións.
Ao longo da súa traxectoria, Caride tense achegado en diferentes ocasións á narrativa breve, amosando que domina con acerto os seus recursos e que estamos ante un narrador áxil. “Boca da noite” é un bo exemplo da capacidade suxestiva, da hábil construción de personaxes e ambientes, da condensación temporal, do protagonismo que adquiren os escenarios, dando cabida ao medo, á intriga, á sorpresa... Os lectores e lectoras xuvenís, destinatarios en primeira instancia deste volume, veranse conducidos nestes relatos polas continuas reviravoltas da realidade, por eses xiros inesperados que ofrecen os desenlaces, na constatación de que nada é como parece e que aquilo que se planea pode torcerse nun segundo, nun abano de respostas ante o descoñecido, ante aquilo que perturba dalgún xeito a nosa realidade cotiá, ofrecéndonos solucións ben diferentes.
Así, a frustración de desexos longamente acariñados que se plasma en “South Star”, onde as intencións de Virxilio, un vividor carente de escrúpulos, de emprender unha vida sen pasado se rompen cando a casualidade o pon diante da muller sedutora que impide para sempre a fuxida; o caos ante a ameaza imparábel nesa atmosfera inquedante de “Emerxencias”, que nos mergulla no medo ao descoñecido, á estraña criatura que ameaza dende as profundidades e da que resulta inútil escapar. Á invasión do ser imparábel sucédelle o caos xa que nada nin ninguén pode parar o monstro, mesmo a tecnoloxía revélase inútil para dar resposta efectiva ao descoñecido. Elier, o personaxe de “Elipse” atopa na nostalxia a súa vía de escape cando se ve sumido nas súas lembranzas adolescentes, presididas pola cultura do tebeo e aqueles personaxes accesíbeis con só atravesar as portas dun quiosco que xa non existe. É a nostalxia dun mundo que xa non pode volver, nun relato cuxo final volve estremecer polo contraste entre a evocación do personaxe e a súa dedicación actual, tan afastada desa inocencia perdida.
Aínda quedan máis respostas e situacións posíbeis, como as do funcionario que lle nega a identidade ao inmigrante en “I de Ibrahim”, onde son unhas palabras de Shakespeare as que golpean a súa conciencia, entregada á glacial burocracia, asaltada polo malestar e a inquedanza; ou a vinganza agochada en anos de submisión e obediencia ao patrón en “Seguridade”; ou a construción dun efémero paraíso grazas á intervención do azar, que rompe a rutina en “Congostras”, onde Xoán e Xulia, figuras desa paisaxe urbana dominada pola incomunicación, camiñan xuntos e viven vidas paralelas sen seren coñecedores da súa proximidade. Cando cada un constata a existencia do outro, aparece ese matiz de felicidade que non precisa de palabras, só deses dez minutos de camiño que comparten, desa illa deserta, dese paraíso no medio da cidade gris e imposíbel. En “Cadeas”, o doutor Fernández de la Gavia responde ante a aparición da misteriosa carta en cadea na súa apracíbel vida cun remedo de burla que pasa de seguido a se converter nunha sutil inquedanza que remata en medo e morte, mentres que en “Siberia nuclear” o amor vence as ameazas da construción da central nuclear na Siberia estremeña que endexamais foi rematada, do que dan boa fe os nenos mulatos que pululan polas súas rúas. Mais o volume remata coa mesma resposta frustrada co que comezaba. A pesar da felicidade que sente M. en “O final da final” durante os noventa minutos que dura un partido de fútbol do que pode gozar grazas aos seus cartos e aos adiantos da tecnoloxía que lle permite conectar coas sensacións do maior astro do deporte, un ser vampirizado pola mercadotecnia, eses intres non poden facer esquecer a dura realidade das pernas amputadas por mor dunha guerra inútil e as ilusións perdidas. Un conxunto de flashes narrativos que contan coas ilustracións de Eduardo Baamonde quen, recorrendo ás técnicas propias do cómic ou do cartelismo, elixe imaxes que fan visíbel algún trazo dos relatos.