RSS
CRÍTICA
Acorar
» Escritor/a:
An Alfaya
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2015
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 248
» ISBN: 978-84-9914-904-2
Un libro para os e as que non temen mirar o abismo aos ollos, porque o aire empeza a faltar desde a primeira frase da novela. Nunca abrimos un xornal para batermos cos testemuños das persoas que están detrás das estatísticas de suicídios, para que nos conten cómo se chega a ese punto. Por que achegarnos a un libro coma este entón? Talvez en busca de testemuños concretos que nos axuden a entender mellor algo que sempre nos sobrecolle, que ás veces nos desconcerta e que noutras ocasións, as máis duras, chegamos a comprender.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
“A rutina estendera as súas gadoupas, e en torno a eles medraba, silandeiro, un muro de aire” (p. 65)
Tres citas abren a obra coa que An Alfaya nos permite debruzarnos sobre un tema tan delicado como é o suicidio: Rosalía de Castro, Emily Dickinson e Vicente Huidobro. Son esas tres, pero poderían ser outras, porque moitos son os textos que en distintos lugares e épocas se achegaron a ese tema maldito. Por iso, ao longo do libro vanse coando máis voces que o recordan. No entanto, non son os literarios os testemuños que estremecen, senón aqueloutros, máis próximos, que vemos nas noticias ou lemos nos xornais, ás veces convertidos en meros datos estatísticos, que é o primeiro paso para que algo non nos atinxa. Adoita haber estudos que nos din qué provincias teñen a maior taxa de suicidios, ou en qué estación do ano hai máis, mesmo cal é a idade de maior risco. No entanto, nunca abrimos un xornal para batermos cos testemuños das persoas que están detrás desas estatísticas, para que nos conten qué é o que pasa, cómo se chega a ese punto. Por que achegarnos a un libro coma este entón? Talvez en busca de testemuños concretos que nos axuden a entender mellor algo que sempre nos sobrecolle, que ás veces nos desconcerta e que noutras ocasións, as máis duras, chegamos a comprender.
A novela formúlase a partir dun encargo ao gabinete sociolóxico que levan Cora e Fidel, unha parella que atravesa momentos difíciles. O estudo que lles solicitan obriga a Cora a entrevistar persoas recluídas en institucións mentais en relación coas súas tendencias suicidas e criminais, para coñecer a sua visión da sociedade. O problema xorde cando se decata de que comprende demasiado ben aquilo que lle contan (“Cora sostén que a loucura é un abrigo reversible...”, p. 14), o que a coloca nunha posición difícil. Fidel, pola súa banda, reacciona mal ante iso, porque pensa que involucrarse altera o resultado da mostra. No entanto, eles os dous son tan só unha parte do quebracabezas, porque a narración lévanos á familia de Cora, á súa infancia e a outras personaxes que, dun xeito ou doutro, contribuíron a facela sentir esa vertixe e esa indefensión ante os suicidas. Destaca particularmente Mauro, un rapaz con quen Cora compartiu moitos momentos da nenez e da puberdade, precisamente, en xogos nos que coqueteaban coa morte.
A narración vai avanzando con pezas desordenadas que encaixan unhas nas outras a medida que se le. Encaixan ata tal punto que parece que estamos ante un quebracabezas perfecto. Non obstante, a forza que cobra a historia, perfectamente trabada, de Cora, non debera afastar os lectores e lectoras daquilo que subxace: a angustia, a soidade, a sensación de asfixia e de indefensión que moitas persoas poden afrontar ao longo dos seus días, e ás veces, pero non sempre, a tolemia. As entrevistas, sempre curtas e fragmentarias, poderían dar moito máis de si. É valiosa a metáfora que lle dá título á historia, porque verdadeiramente os muros máis infranqueables non sempre son os de aceiro, nin os de pedra, nin os de metal, senón aqueloutros que nin sequera son perceptibles á vista. Con todo, a repetición intensificadora ao longo do texto dos muros de aire que dan título á novela provoca ás veces o efecto contrario ao pretendido, pois de tanto repetirse ve esvaerse a súa contundencia.
Bótase de menos un afondamento equiparable nas historias dos suicidas ao da vida de Cora, e tamén quedamos coas ganas de ler a súa tese de doutoramento titulada Balada para Durkheim. Manual do perfecto suicida, cuxo texto podería incardinarse perfectamente en capítulos alternos da novela, precisamente porque serían dous xeitos de afondar en todos os naufraxios, e non só no da protagonista, por máis que a través dela se abran fiestras a ver outros. Con todo, esta é unha valoración que nace soamente da vontade de afondar nunha parte da historia, non unha crítica da novela que, como xa se dixo, é unha engrenaxe que funciona segundo unha planificación impecable.
O certo é que, sen incluír a eutanasia de persoas con parálises e doenzas graves, talvez o número e as características dos suicidios son unha radiografía da saúde (mental) dunha sociedade. A segunda frase máis dura do libro é, ao meu ver, “Es unha muller infeliz” (p. 164). A infelicidade reviste na novela o carácter dun diagnóstico, e por iso a historia tece e destece os fíos que explican o sufrimento de tantas persoas. A conclusión, pois, é que aquí hai un libro para os e as que non temen mirar o abismo aos ollos, porque o aire empeza a faltar desde a primeira frase da novela, a que marca a liña do que imos atopar e a que nos aclara que non hai volta atrás na lectura: “Ti pensaches en suicidarte algunha vez?” (p. 13).
15 / 2 / 2016
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
“A rutina estendera as súas gadoupas, e en torno a eles medraba, silandeiro, un muro de aire” (p. 65)
Tres citas abren a obra coa que An Alfaya nos permite debruzarnos sobre un tema tan delicado como é o suicidio: Rosalía de Castro, Emily Dickinson e Vicente Huidobro. Son esas tres, pero poderían ser outras, porque moitos son os textos que en distintos lugares e épocas se achegaron a ese tema maldito. Por iso, ao longo do libro vanse coando máis voces que o recordan. No entanto, non son os literarios os testemuños que estremecen, senón aqueloutros, máis próximos, que vemos nas noticias ou lemos nos xornais, ás veces convertidos en meros datos estatísticos, que é o primeiro paso para que algo non nos atinxa. Adoita haber estudos que nos din qué provincias teñen a maior taxa de suicidios, ou en qué estación do ano hai máis, mesmo cal é a idade de maior risco. No entanto, nunca abrimos un xornal para batermos cos testemuños das persoas que están detrás desas estatísticas, para que nos conten qué é o que pasa, cómo se chega a ese punto. Por que achegarnos a un libro coma este entón? Talvez en busca de testemuños concretos que nos axuden a entender mellor algo que sempre nos sobrecolle, que ás veces nos desconcerta e que noutras ocasións, as máis duras, chegamos a comprender.
A novela formúlase a partir dun encargo ao gabinete sociolóxico que levan Cora e Fidel, unha parella que atravesa momentos difíciles. O estudo que lles solicitan obriga a Cora a entrevistar persoas recluídas en institucións mentais en relación coas súas tendencias suicidas e criminais, para coñecer a sua visión da sociedade. O problema xorde cando se decata de que comprende demasiado ben aquilo que lle contan (“Cora sostén que a loucura é un abrigo reversible...”, p. 14), o que a coloca nunha posición difícil. Fidel, pola súa banda, reacciona mal ante iso, porque pensa que involucrarse altera o resultado da mostra. No entanto, eles os dous son tan só unha parte do quebracabezas, porque a narración lévanos á familia de Cora, á súa infancia e a outras personaxes que, dun xeito ou doutro, contribuíron a facela sentir esa vertixe e esa indefensión ante os suicidas. Destaca particularmente Mauro, un rapaz con quen Cora compartiu moitos momentos da nenez e da puberdade, precisamente, en xogos nos que coqueteaban coa morte.
A narración vai avanzando con pezas desordenadas que encaixan unhas nas outras a medida que se le. Encaixan ata tal punto que parece que estamos ante un quebracabezas perfecto. Non obstante, a forza que cobra a historia, perfectamente trabada, de Cora, non debera afastar os lectores e lectoras daquilo que subxace: a angustia, a soidade, a sensación de asfixia e de indefensión que moitas persoas poden afrontar ao longo dos seus días, e ás veces, pero non sempre, a tolemia. As entrevistas, sempre curtas e fragmentarias, poderían dar moito máis de si. É valiosa a metáfora que lle dá título á historia, porque verdadeiramente os muros máis infranqueables non sempre son os de aceiro, nin os de pedra, nin os de metal, senón aqueloutros que nin sequera son perceptibles á vista. Con todo, a repetición intensificadora ao longo do texto dos muros de aire que dan título á novela provoca ás veces o efecto contrario ao pretendido, pois de tanto repetirse ve esvaerse a súa contundencia.
Bótase de menos un afondamento equiparable nas historias dos suicidas ao da vida de Cora, e tamén quedamos coas ganas de ler a súa tese de doutoramento titulada Balada para Durkheim. Manual do perfecto suicida, cuxo texto podería incardinarse perfectamente en capítulos alternos da novela, precisamente porque serían dous xeitos de afondar en todos os naufraxios, e non só no da protagonista, por máis que a través dela se abran fiestras a ver outros. Con todo, esta é unha valoración que nace soamente da vontade de afondar nunha parte da historia, non unha crítica da novela que, como xa se dixo, é unha engrenaxe que funciona segundo unha planificación impecable.
O certo é que, sen incluír a eutanasia de persoas con parálises e doenzas graves, talvez o número e as características dos suicidios son unha radiografía da saúde (mental) dunha sociedade. A segunda frase máis dura do libro é, ao meu ver, “Es unha muller infeliz” (p. 164). A infelicidade reviste na novela o carácter dun diagnóstico, e por iso a historia tece e destece os fíos que explican o sufrimento de tantas persoas. A conclusión, pois, é que aquí hai un libro para os e as que non temen mirar o abismo aos ollos, porque o aire empeza a faltar desde a primeira frase da novela, a que marca a liña do que imos atopar e a que nos aclara que non hai volta atrás na lectura: “Ti pensaches en suicidarte algunha vez?” (p. 13).
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal