Núñez Singala ofrece un concentrado de narracións que inclúe, en pouco máis dun cento de páxinas, catro volumes diferentes: un libro de reclamacións, un libro de estilo, un libro de instrucións e un libro de contos. Unha mestura de sociolingüística, filosofía fonda sobre o mundo e nós en relación con el, humor ben entendido e tamén certas doses de amor propio ás que nunca deberiamos renunciar.Tanto a quen coñeza outras obras do autor coma a quen non, dan ganas de dicirlles : pasen e lean!
5 / 2 / 2015
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Imaxino que calquera persoa que vexa esta obra de Manuel Núñez Singala no estante dunha libraría lerá o título polo menos dúas veces: unha, deixando pasar os ollos polos libros do estante, e a outra para cerciorarse de que leu ben. E si, hai un libro titulado
Instrucións para tomar café. Automaticamente, coido eu, aquelas e aqueles que non coñezan o seu autor empezarán a sentir unha certa comechón intelectual por saber qué clase de cousas poden conter as súas páxinas. Para quen xa o coñeza a esa comechón acompañarán ideas ou preconceptos traídos de obras anteriores como
Menú de enganos (2010) ou a afortunadamente tan representada
Comedia bífida (2007). A unhas e outros dá ganas de dicirlles: pasen e lean, porque de verdade quedarán contentos e contentas e non tardarán en recuncar!
Este conxunto de relatos estrutúrase en catro partes:
Libro de reclamacións, Libro de estilo, Libro de instrucións e Libro de contos. Ningunha sección se axusta completamente ao seu título, do mesmo xeito que ningún conto é exactamente o que parece ao comezalo. Resulta fascinante o xeito en que Singala nos coloca unha e outra vez nunhas coordenadas aparentemente coñecidas e, cando estamos acomodándonos e xa parece que o sofá colle a forma do noso corpo, descubrimos que non, que estamos nun lugar totalmente distinto. Así, baixo a aparencia de historias sinxelas e lixeiras, atopamos reflexións profundas sobre temas como a inmigración, a política, a rendibilidade económica, a represión, a restrición de liberdades, a monarquía, as crenzas relixiosas, o control do coñecemento, a desigualdade entre homes e mulleres e as desigualdades sociais en xeral, e todo iso acompañado dun mostrario absolutamente fascinante de tópicos sobre o xeito de ser de galegas e galegos e sobre a maneira en que as fábulas e relatos tradicionais configuran o noso imaxinario en dirección inversa á aquí formulada.
Dos catro, o
Libro de estilo e o
Libro de instrucións son os que máis se paran no xeito característico de sermos, mesmo cando iso implica dar conta dun autoodio que de tan vello debera estar caducado xa e, en cambio, parece cada vez máis fondo, máis enquistado. Durante un par de días non paraba de ensinarlle o relato "Médicos e avogados" a todo o mundo. Parecíame xa case unha historia vivida por min. Dábame ganas de engadir ao final: "E así con todo"; igual ca o "si, pero…" das "Instrucións para parecer galego". As instrucións que se dan son magníficas sempre, e apetece imprimilas e ilas colgando pola casa, como unha radiografía sociolóxica de nós. Por último, o
Libro de contos válese, como dicía antes, dos contos tradicionais que todos coñecemos para darlles outra volta e facernos chegar así, cos mínimos vimbios necesarios, unha mensaxe clara e rotunda sobre a vida.
Así pois, collan o libro e góceno. Lean para diante ou vaian parando, dá o mesmo porque ao fin quedarán con ganas de volver sobre cada liña. Non se arrepentirán e aprenderán cousas moi útiles sobre nós mesmos e cousas para explicarlles aos que non son de aquí. Recomendo tamén especialmente, polo suxestivas que son, as instrucións para comportarse nas escaleiras. Antes de ler este libro, sempre que alguén non galego facía alusión ao tópico, eu respondía: “non é que non saibamos se subimos ou baixamos, senón que non o queremos dicir”. Agora xa teño outra gran resposta grazas aos magníficos relatos de Singala. A súa literatura é sempre unha mestura de sociolingüística, filosofía fonda sobre o mundo e nós en relación con el, humor ben entendido (ese que como noutros escritores galegos de todos os tempos nos pon, sen compadecemento nin autoodio, senón con agudeza e lucidez inusitadas, diante do que somos e do que queremos ser), e tamén, como non, certas doses de amor propio ás que nunca deberiamos renunciar.