RSS
CRÍTICA
Os aneis da árbore
» Escritor/a:
Anxos Sumai
» Ed. Galaxia,
» Ano: 2013
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Literaria
» Pax: 244
» ISBN: 978-84-9865-506-3
Esta novela vén avalada polo Premio García Barros, o Premio Nacional da Crítica, o de Narrativa da Asociación de Escritores en Lingua Galega e mesmo o Fervenzas Literarias á mellor portada de adultos. Intensidade e espesura son as súas grandes virtudes. Relato impactante sobre o paso da adolescencia á idade adulta, unha treboada de emocións na súa lectura describindo a vertixe, a sensación de caer cara a dentro de nós mesmas, de perder as certezas sobre nós e o mundo, coma nun soño dos que parecen de verdade.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
“Algo había nela, nesa hora, que non lle permitía situarse
nin no tempo, nin no espazo, nin sequera na memoria” (20).
Calquera persoa que decida ler esta novela debe saber nadar entre as páxinas, porque nela non se fai pé. Na treboada de emocións que desata a súa lectura destaca a vertixe, a sensación de caer cara a dentro de nós mesmas, de perder as certezas sobre nós e o mundo, coma nun soño dos que parecen de verdade. O ambiente que se respira entre as liñas é o mesmo que precede unha tormenta: un ceo escuro, calor, electricidade no aire, alteración na percepción das cores… pero vale moitísimo a pena meterse nela para redescubrir a chuvia, a memoria, o tacto.
Nunca antes lera un relato tan impactante sobre o paso da adolescencia á idade adulta coma o que se le nas primeiras páxinas da novela. Cando Nuria bota a andar polo cantil para estar soa non sabe que lle vai pasar algo que a marcará para sempre; e cando volva a ese mesmo lugar case vinte anos máis tarde aínda non vai ter asumido eses feitos que foxen da súa memoria coma unha presa de auga entre as mans (“Sempre soubo que nalgún momento lle acontecera alí algo moi perigoso”, p. 67). Así pois, Nuria volve a ese espazo da adolescencia que lle evoca alegría e liberdade para recuperar o acougo e reencontrarse consigo mesma. No entanto, o que atopa ao chegar é un lugar opresivo e en certa medida hostil e persoas que parecen coñecela, unhas que lle falan con cariño e familiaridade, alguén que a mira con xenreira, e ela non consegue entender por que toda esa xente se obstina en que a coñece cando ela non os coñece a eles. A oscilación entre a familiaridade e o estrañamento vai in crescendo e os soños e a memoria mestúranse ata que Nuria deixa de saber o que está pasando realmente. Pero non se trata dunha historia de medo, aínda que ás veces nos asalten terroríficas imaxes de gaivotas, persoas que entran na casa sen seren invitadas, visións que se converten en verdade, e unha sensación permanente de desacougo. É unha historia de vida, de vida densa e ramificada, de vida intensa, de procura e loita por manterse nos espazos coñecidos onde ter todo baixo control (“Todo estaba ben alí fóra, e, daquela, todo estaba ben dentro da súa cabeza”, p. 72).
Alén de Nuria (e de Bet), e dese espazo opresivo que ás veces mesmo parecería un centro de internamento para persoas con problemas mentais, en lugar dun edificio de apartamentos nun cantil sobre a praia, hai outras personaxes que nos fascinan, coma Happy, esa muller que fala en varias linguas, mesturándoas, e que parece vivir intensamente feliz nun mundo superposto ao de Nuria; ou Tomás, o pintor, que necesita do xeito violento de vivir de Bet para estar ben, e que teme a mediocridade máis que o fracaso; ou Vidal, o home que colecciona fotografías de persoas coñecidas e descoñecidas en todo tipo de situacións. Tamén resulta apaixonante ir descubrindo o peso da arte na novela, unha arte tan viva e tan partícipe de todo o que acontece coma cada personaxe, con particular admiración pola escultura de Carlos Rial duns bebés colgados nos ganchos dunha carnicería, como se fosen reses (esa escultura que dá lugar á descrición dun pesadelo absolutamente desacougante).
Así pois, esta novela de Anxos Sumai, que vén avalada polo Premio García Barros, o Premio Nacional da Crítica, o de Narrativa da Asociación de Escritores en Lingua Galega e mesmo o Fervenzas Literarias á mellor portada de adultos, gozará sen dúbida do favor do público. A min, persoalmente, encantaríame ver o que unha boa fotógrafa ou fotógrafo ou un bo ou boa cineastas farían con esta historia. A plasticidade fotográfica ou pictórica tamén llela dá xa a autora: “a escuridade total puxaba por saír do apartamento e invadir o corredor, empurrándoa” (44). Non se me ocorre mellor recomendación lectora para aquelas e aqueles que non teñan medo de perder pé cando len e quedar totalmente a mercé da historia. Pola miña banda quedo, como síntese emocional da lectura, coa fermosísima imaxe da árbore: “Intentou lembrar a vida daqueles dous anos de adolescencia na vila e tivo unha impresión de intensidade, de espesura. Pensou que se fose unha árbore e a fendesen en toros, os aneis correspondentes a ese tempo serían de meirande consistencia ca os demais, máis compactos, e amosarían unha cor e un recendo distintos”. (66-67). Intensidade e espesura, dúas grandes virtudes desta novela.
7 / 8 / 2014
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
“Algo había nela, nesa hora, que non lle permitía situarse
nin no tempo, nin no espazo, nin sequera na memoria” (20).
Calquera persoa que decida ler esta novela debe saber nadar entre as páxinas, porque nela non se fai pé. Na treboada de emocións que desata a súa lectura destaca a vertixe, a sensación de caer cara a dentro de nós mesmas, de perder as certezas sobre nós e o mundo, coma nun soño dos que parecen de verdade. O ambiente que se respira entre as liñas é o mesmo que precede unha tormenta: un ceo escuro, calor, electricidade no aire, alteración na percepción das cores… pero vale moitísimo a pena meterse nela para redescubrir a chuvia, a memoria, o tacto.
Nunca antes lera un relato tan impactante sobre o paso da adolescencia á idade adulta coma o que se le nas primeiras páxinas da novela. Cando Nuria bota a andar polo cantil para estar soa non sabe que lle vai pasar algo que a marcará para sempre; e cando volva a ese mesmo lugar case vinte anos máis tarde aínda non vai ter asumido eses feitos que foxen da súa memoria coma unha presa de auga entre as mans (“Sempre soubo que nalgún momento lle acontecera alí algo moi perigoso”, p. 67). Así pois, Nuria volve a ese espazo da adolescencia que lle evoca alegría e liberdade para recuperar o acougo e reencontrarse consigo mesma. No entanto, o que atopa ao chegar é un lugar opresivo e en certa medida hostil e persoas que parecen coñecela, unhas que lle falan con cariño e familiaridade, alguén que a mira con xenreira, e ela non consegue entender por que toda esa xente se obstina en que a coñece cando ela non os coñece a eles. A oscilación entre a familiaridade e o estrañamento vai in crescendo e os soños e a memoria mestúranse ata que Nuria deixa de saber o que está pasando realmente. Pero non se trata dunha historia de medo, aínda que ás veces nos asalten terroríficas imaxes de gaivotas, persoas que entran na casa sen seren invitadas, visións que se converten en verdade, e unha sensación permanente de desacougo. É unha historia de vida, de vida densa e ramificada, de vida intensa, de procura e loita por manterse nos espazos coñecidos onde ter todo baixo control (“Todo estaba ben alí fóra, e, daquela, todo estaba ben dentro da súa cabeza”, p. 72).
Alén de Nuria (e de Bet), e dese espazo opresivo que ás veces mesmo parecería un centro de internamento para persoas con problemas mentais, en lugar dun edificio de apartamentos nun cantil sobre a praia, hai outras personaxes que nos fascinan, coma Happy, esa muller que fala en varias linguas, mesturándoas, e que parece vivir intensamente feliz nun mundo superposto ao de Nuria; ou Tomás, o pintor, que necesita do xeito violento de vivir de Bet para estar ben, e que teme a mediocridade máis que o fracaso; ou Vidal, o home que colecciona fotografías de persoas coñecidas e descoñecidas en todo tipo de situacións. Tamén resulta apaixonante ir descubrindo o peso da arte na novela, unha arte tan viva e tan partícipe de todo o que acontece coma cada personaxe, con particular admiración pola escultura de Carlos Rial duns bebés colgados nos ganchos dunha carnicería, como se fosen reses (esa escultura que dá lugar á descrición dun pesadelo absolutamente desacougante).
Así pois, esta novela de Anxos Sumai, que vén avalada polo Premio García Barros, o Premio Nacional da Crítica, o de Narrativa da Asociación de Escritores en Lingua Galega e mesmo o Fervenzas Literarias á mellor portada de adultos, gozará sen dúbida do favor do público. A min, persoalmente, encantaríame ver o que unha boa fotógrafa ou fotógrafo ou un bo ou boa cineastas farían con esta historia. A plasticidade fotográfica ou pictórica tamén llela dá xa a autora: “a escuridade total puxaba por saír do apartamento e invadir o corredor, empurrándoa” (44). Non se me ocorre mellor recomendación lectora para aquelas e aqueles que non teñan medo de perder pé cando len e quedar totalmente a mercé da historia. Pola miña banda quedo, como síntese emocional da lectura, coa fermosísima imaxe da árbore: “Intentou lembrar a vida daqueles dous anos de adolescencia na vila e tivo unha impresión de intensidade, de espesura. Pensou que se fose unha árbore e a fendesen en toros, os aneis correspondentes a ese tempo serían de meirande consistencia ca os demais, máis compactos, e amosarían unha cor e un recendo distintos”. (66-67). Intensidade e espesura, dúas grandes virtudes desta novela.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal