RSS
CRÍTICA
Unha dura vivencia
» Escritor/a:
Rexina Vega
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2012
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 176
» ISBN: 978-84-9914-336-1
Esta novela enfróntanos ao proceso da enfermidade mental como unha lenta e consciente deriva cara á escisión e a exclusión. Un literal descenso aos infernos ante o que a psiquiatría revela toda a súa impotencia. Merece a pena entrar a fondo na lectura para chegar a sorprendernos coa intensidade que cobra o relato. Rexina Vega acomete a difícil tarefa de facernos partícipes dunha realidade complexa.
Lorena López López. Santiago
Rexina Vega entréganos na súa segunda novela unha historia que se achega á enfermidade mental desde a voz en primeirísima persoa. A través do diario da narradora-protagonista coñecemos a experiencia dunha moza nova á que lle diagnostican esquizofrenia e entramos na parte en sombra da enfermidade, a máis subxectiva e vivencial. Xunto ás anotacións persoais datadas, a narración complétase con informes médicos e pautas de medicación, ademais do relato doutra das personaxes que se introduce como correspondencia postal, seguindo coa fórmula da primeira persoa, e que contribúe a debuxar a experiencia da enfermidade desde a perspectiva de quen a sofre. Estas pequenas variantes na forma do diario, moi coidadas -tipoloxía diferenciada nos informes médicos e anotacións sobre a aparencia física das cartas que nun uso orixinal chega a ser significativa para a historia-, contribúen a darlle unha aparencia fragmentaria ao relato, que se agudiza pola irregularidade da narración da protagonista, entendemos que suxeita aos seus diferentes estados.
A novela abre cun intento de suicidio e coa hospitalización temporal da protagonista nun psiquiátrico. Nel comeza o difícil camiño cara a asunción da enfermidade e os esforzos por sobrevivir con ela. Mais a evolución da súa relación coa doenza e co que a rodea non é unívoca e nela persistirán as ambivalencias: cara aos outros enfermos que lle devolven a súa imaxe nun espello distorsionado, cara a medicación ou respecto de como entronca ou inflúe a doenza mental na construción da identidade da persoa enferma. A pesar de que na primeira metade da novela o relato resulta bastante plano e simple, a medida que avanzamos na lectura amósasenos unha imaxe cada vez máis profunda e matizada do problema e do sufrimento. Ademais da súa propia historia, a protagonista cóntanos a doutros dous pacientes do psiquiátrico cos que comeza unha amizade que manterá unha vez fóra, e que xogarán un papel importante nese debuxo da doenza que vai cobrando entidade tamén para ela. Asistimos aos intentos por reintegrarse na normalidade, ao fatigoso traballo de construír unha normalidade cotiá fóra do hospital que conviva coa medicación e a ansiedade. Atopamos o medo ao estigma da loucura, a dificultade de quen existe co lastre da enfermidade mental para atopar un lugar fóra do estereotipo e da marxinación social. A liña fina coma o gume dun coitelo que para unha persoa con esquizofrenia separa os momentos de cordura e a propia identidade das pantasmas e do descontrol do delirio. Nesta encrucillada é onde cobra sentido, tamén para nós, a resignificación de conceptos como a coraxe, a beleza ou o sentimento de pertenza a un grupo baixo patróns diferentes aos habituais.
Ese enriquecemento do tema que se percibe cando nos aproximamos á segunda metade prodúcese en todas as dimensións da obra, mellorando notabelmente unha novela desigual coa que nun primeiro momento custa enganchar. A primeira parte transcorre con ideas repetitivas e simples arredor dos mesmos temas, nun exercicio literario sinxelo a pesar das metáforas e de fragmentos poéticos que transmiten con dificultade e que non gañan forza até que avanzamos na lectura. Porén, merece a pena entrar nela para chegar a sorprendernos coa intensidade que cobra o relato, logrando que sigamos á protagonista cara aos abismos da enfermidade, e que empaticemos até deixarnos tronzar polos seus medos e sufrimentos nos momentos nos que a sentimos máis próxima á realidade. A linguaxe gaña en matices e os símiles e as imaxes vólvense potentes ao tempo que se escurecen e van dotando á narración dun pouso escuro e doloroso que a impregna.
Sorprende esta descompensación entre as partes, que fai que o interese e a nosa recepción da novela mude radicalmente, véndonos case na necesidade de revalorar baixo outro prisma un comezo máis ben frouxo. Unha posíbel resposta a esta diferenza de calidade pode ser o intento por adecuar a voz narrativa á vivencia da enfermidade en función do seu estado, de maneira que as primeiras fases de negación e as recaídas da protagonista ofrecerían un relato máis empobrecido, con dificultade para tirar do interese ou dunha empatía real. E en contraste, a conciencia de si mesma e do que a rodea nos momentos de melloría, nos que hai unha maior consonancia coa realidade, ofrecerían unha vivencia máis complexa e matizada da doenza e do sufrimento que leva consigo, e que é realmente o aliciente e o mérito da obra.
En Dark butterfly Rexina Vega non só nos conta unha historia persoal cargada de vivencias e emocións que acadan cotas durísimas, senón que acomete a difícil tarefa de facernos partícipes dunha realidade complexa, moitas veces invisibilizada, deixando unha porta aberta á reflexión sobre a enfermidade mental, sobre as persoas que a padecen ou que a viven de preto e a súa dimensión social.
3 / 5 / 2012
Lorena López López. Santiago
Rexina Vega entréganos na súa segunda novela unha historia que se achega á enfermidade mental desde a voz en primeirísima persoa. A través do diario da narradora-protagonista coñecemos a experiencia dunha moza nova á que lle diagnostican esquizofrenia e entramos na parte en sombra da enfermidade, a máis subxectiva e vivencial. Xunto ás anotacións persoais datadas, a narración complétase con informes médicos e pautas de medicación, ademais do relato doutra das personaxes que se introduce como correspondencia postal, seguindo coa fórmula da primeira persoa, e que contribúe a debuxar a experiencia da enfermidade desde a perspectiva de quen a sofre. Estas pequenas variantes na forma do diario, moi coidadas -tipoloxía diferenciada nos informes médicos e anotacións sobre a aparencia física das cartas que nun uso orixinal chega a ser significativa para a historia-, contribúen a darlle unha aparencia fragmentaria ao relato, que se agudiza pola irregularidade da narración da protagonista, entendemos que suxeita aos seus diferentes estados.
A novela abre cun intento de suicidio e coa hospitalización temporal da protagonista nun psiquiátrico. Nel comeza o difícil camiño cara a asunción da enfermidade e os esforzos por sobrevivir con ela. Mais a evolución da súa relación coa doenza e co que a rodea non é unívoca e nela persistirán as ambivalencias: cara aos outros enfermos que lle devolven a súa imaxe nun espello distorsionado, cara a medicación ou respecto de como entronca ou inflúe a doenza mental na construción da identidade da persoa enferma. A pesar de que na primeira metade da novela o relato resulta bastante plano e simple, a medida que avanzamos na lectura amósasenos unha imaxe cada vez máis profunda e matizada do problema e do sufrimento. Ademais da súa propia historia, a protagonista cóntanos a doutros dous pacientes do psiquiátrico cos que comeza unha amizade que manterá unha vez fóra, e que xogarán un papel importante nese debuxo da doenza que vai cobrando entidade tamén para ela. Asistimos aos intentos por reintegrarse na normalidade, ao fatigoso traballo de construír unha normalidade cotiá fóra do hospital que conviva coa medicación e a ansiedade. Atopamos o medo ao estigma da loucura, a dificultade de quen existe co lastre da enfermidade mental para atopar un lugar fóra do estereotipo e da marxinación social. A liña fina coma o gume dun coitelo que para unha persoa con esquizofrenia separa os momentos de cordura e a propia identidade das pantasmas e do descontrol do delirio. Nesta encrucillada é onde cobra sentido, tamén para nós, a resignificación de conceptos como a coraxe, a beleza ou o sentimento de pertenza a un grupo baixo patróns diferentes aos habituais.
Ese enriquecemento do tema que se percibe cando nos aproximamos á segunda metade prodúcese en todas as dimensións da obra, mellorando notabelmente unha novela desigual coa que nun primeiro momento custa enganchar. A primeira parte transcorre con ideas repetitivas e simples arredor dos mesmos temas, nun exercicio literario sinxelo a pesar das metáforas e de fragmentos poéticos que transmiten con dificultade e que non gañan forza até que avanzamos na lectura. Porén, merece a pena entrar nela para chegar a sorprendernos coa intensidade que cobra o relato, logrando que sigamos á protagonista cara aos abismos da enfermidade, e que empaticemos até deixarnos tronzar polos seus medos e sufrimentos nos momentos nos que a sentimos máis próxima á realidade. A linguaxe gaña en matices e os símiles e as imaxes vólvense potentes ao tempo que se escurecen e van dotando á narración dun pouso escuro e doloroso que a impregna.
Sorprende esta descompensación entre as partes, que fai que o interese e a nosa recepción da novela mude radicalmente, véndonos case na necesidade de revalorar baixo outro prisma un comezo máis ben frouxo. Unha posíbel resposta a esta diferenza de calidade pode ser o intento por adecuar a voz narrativa á vivencia da enfermidade en función do seu estado, de maneira que as primeiras fases de negación e as recaídas da protagonista ofrecerían un relato máis empobrecido, con dificultade para tirar do interese ou dunha empatía real. E en contraste, a conciencia de si mesma e do que a rodea nos momentos de melloría, nos que hai unha maior consonancia coa realidade, ofrecerían unha vivencia máis complexa e matizada da doenza e do sufrimento que leva consigo, e que é realmente o aliciente e o mérito da obra.
En Dark butterfly Rexina Vega non só nos conta unha historia persoal cargada de vivencias e emocións que acadan cotas durísimas, senón que acomete a difícil tarefa de facernos partícipes dunha realidade complexa, moitas veces invisibilizada, deixando unha porta aberta á reflexión sobre a enfermidade mental, sobre as persoas que a padecen ou que a viven de preto e a súa dimensión social.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal