RSS
CRÍTICA
Os cans e os libros
» Tradutor/a:
Moisés Rodríguez Barcia
» Escritor/a:
Alan Bennet
» Ed. Rinoceronte Editora,
» Ano: 2010
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Contemporánea
» Pax: 92
» ISBN: 978-84-92866-04-5
A raíña de Inglaterra nunca mostrara moito interese pola lectura, pero tomou en préstamo un libro, e a este seguíronlle moitos outros, tantos que pouco a pouco a afección se converteu en devoción, perturbando as relacións coa súa familia, os ministros, a servidume e os amigos.
En moi poucas páxinas e cunha ironía da mellor escola inglesa, Alan Bennett amósano-lo poder que posúe a literatura para cambia-la vida das persoas, mesmo a vida dunha Isabel II educada para o deber.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra.
Os libros de Rinoceronte caracterízanse polo seu elegante deseño, a súa calidade lingüística e, sobre todo, pola garantía de seren escollas interesantes da literatura internacional máis contemporánea. Esta obra de Alan Bennett é un exemplo dese excelente criterio na selección de obras para a súa tradución ao galego. Trátase dun dispositivo intelixente deseñado para enganchar a quen ouse mergullarse nas súas páxinas.
Un modesto comezo in media res deixa á lectora de seguido diante dun grupo de cans malcriados que desencadenan a acción. O autor sementa frases e apuntes varios na narración que deixan a quen le na constante posición de quen agarda unha nova sorpresa, sexa chiscadela humorística ou reflexión profunda sobre política, literatura ou vida cotiá. O estilo é sinxelo pero de efecto envolvente, sen florituras innecesarias, e a trama non se perde en ambaxes, cousas ambas que combinadas devolven a imaxe dunha historia coa precisión dun reloxo suízo.
A personaxe central da novela, a raíña, revélase fascinante. Rodeada primeiro dunha aura robótica de cumprimento do deber e progresivamente humanizada grazas ás lecturas, acaba por convertirse nunha muller segura de si mesma. E no medio, a descrición da súa primeira inseguridade ante os libros, do entusiasmo contaxioso do servente Norman, da fascinación de quen precisa falar do que le con todos e da impostergable necesidade de relacionar libros e vida en reflexións e decisións necesarias, que converten a novela nun ensaio atípico sobre a aprendizaxe lectora. A escolla dunha personaxe rexia, aparentemente distante do resto dos humanos, dálle ás conclusións do libro un extra de universalidade. E é que en realidade, a raíña que se finxe enferma para quedar na cama a ler non semella tan distante do Bastian d’A historia interminable que se oculta nun faiado para facer o mesmo. Como di a propia raíña nun determinado momento, a lectura iguala a quen a practican, porque para os libros é igual un lector ca outro. Por outra parte, a protagonista fai vir os libros das bibliotecas, non os compra sen máis, aínda que podería, e iso recalca a accesibilidade da literatura. Esa ditadura da democracia, facendo valer un oxímoro, converte a lectura en algo ao alcance de todos e nese sentido, especial.
A personaxe do servente que le, por outra parte, convértese nun contrapunto interesante. Parece que aquel menos indicado para estar en pé de igualdade coa raíña, un empregado do castelo, é o máis próximo a ela por medio dunha afección común. Unha afección que na raíña, dado o tarde que lle chega, reveste o mesmo aire de extrañeza segundo ela ca se de súpeto desenvolvese unha paixón por Deus, ou polas dalias. Tampouco escapa ao lector a constatación da inseguridade dos profanos ante aquilo que non comparten, nin a vocación de control dos asesores da raíña, nin o feito de que a lectura en fin reviste un aire de area entre os dedos, como se non puidese máis que achegarse un a ela, pero sen nunca poder parala ou controlala de ningún xeito. A personaxe do asesor neozelandés fai o papel de policía malo nesta comedia crítica, e o seu final non queda lonxe do de moitos personaxes de poder da sociedade contemporánea. Os paralelismos co funcionamento político do mundo actual, non da realeza, que tamén, senón da política en xeral, danlle ao texto a dose crítica necesaria para facernos rir con ese riso cómplice de quen ve canto hai de certo no que le. Se Twain dicía que detrás de todo grande humorista hai unha gran dor, como ben recolleu Castelao, tamén se pode dicir que detrás de todo gran humorista, nos nosos días, hai un gran crítico.
E se engadimos a ese estilo e trama sinxelos e precisos, e á personaxe sedutora da raíña, un desenvolvemento rápido da acción e unha morea de referencias literarias, de chiscadelas de crítica social e momentos de ironía falsamente divulgativa, velaquí temos un libro magnífico para pasar unha tarde agradable e divertida. Que outra cousa senón ese tipo de ironía é a que converte a Proust nun home que ao mollar un biscoito no leite ten un flashback incrible que a raíña non consegue provocar emulando o estímulo? Convirase comigo en que unha non está afeita a ler ese tipo de xuízos sobre Proust. Nin sequera Harry Potter escapa ao comentario da raíña, aínda que sexa por vía secundaria.
Trátase, en efecto, dun libro que aplica o que se di nun dado momento: “Norman […] lía por puro pracer, non para aprender, aínda que tamén se decataba de que parte do pracer residía en aprender” (26). Tamén nesta obra se aprende e tamén deixa espazo a unha reflexión profunda que debería ser tida en conta na preparación dos planos de estudo actuais ante as descorazonadoras estatísticas sobre lectura e nivel de lectoescritura dos adolescentes: “Claro –dixo a raíña-, pero instruír non é ler. De feito, é a antítese da lectura. A instrución é directa, concreta e pertinente. A lectura é descoidada, discursiva e permanentemente incitante. A instrución pecha un tema, a lectura ábreo” (20). Quedémonos con estas palabras como suxestión para unha reforma educativa e digamos que esta novela, que se le con pracer e admiración, é unha campaña de promoción lectora en si mesma, contundente e extraordinaria. En tan só 90 páxinas dá tempo a rir, a relaxarse, a pensar e a aprender. Unha lectura permanentemente incitante e, en paráfrase do título, fóra do común.
En moi poucas páxinas e cunha ironía da mellor escola inglesa, Alan Bennett amósano-lo poder que posúe a literatura para cambia-la vida das persoas, mesmo a vida dunha Isabel II educada para o deber.
13 / 12 / 2010
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra.
Os libros de Rinoceronte caracterízanse polo seu elegante deseño, a súa calidade lingüística e, sobre todo, pola garantía de seren escollas interesantes da literatura internacional máis contemporánea. Esta obra de Alan Bennett é un exemplo dese excelente criterio na selección de obras para a súa tradución ao galego. Trátase dun dispositivo intelixente deseñado para enganchar a quen ouse mergullarse nas súas páxinas.
Un modesto comezo in media res deixa á lectora de seguido diante dun grupo de cans malcriados que desencadenan a acción. O autor sementa frases e apuntes varios na narración que deixan a quen le na constante posición de quen agarda unha nova sorpresa, sexa chiscadela humorística ou reflexión profunda sobre política, literatura ou vida cotiá. O estilo é sinxelo pero de efecto envolvente, sen florituras innecesarias, e a trama non se perde en ambaxes, cousas ambas que combinadas devolven a imaxe dunha historia coa precisión dun reloxo suízo.
A personaxe central da novela, a raíña, revélase fascinante. Rodeada primeiro dunha aura robótica de cumprimento do deber e progresivamente humanizada grazas ás lecturas, acaba por convertirse nunha muller segura de si mesma. E no medio, a descrición da súa primeira inseguridade ante os libros, do entusiasmo contaxioso do servente Norman, da fascinación de quen precisa falar do que le con todos e da impostergable necesidade de relacionar libros e vida en reflexións e decisións necesarias, que converten a novela nun ensaio atípico sobre a aprendizaxe lectora. A escolla dunha personaxe rexia, aparentemente distante do resto dos humanos, dálle ás conclusións do libro un extra de universalidade. E é que en realidade, a raíña que se finxe enferma para quedar na cama a ler non semella tan distante do Bastian d’A historia interminable que se oculta nun faiado para facer o mesmo. Como di a propia raíña nun determinado momento, a lectura iguala a quen a practican, porque para os libros é igual un lector ca outro. Por outra parte, a protagonista fai vir os libros das bibliotecas, non os compra sen máis, aínda que podería, e iso recalca a accesibilidade da literatura. Esa ditadura da democracia, facendo valer un oxímoro, converte a lectura en algo ao alcance de todos e nese sentido, especial.
A personaxe do servente que le, por outra parte, convértese nun contrapunto interesante. Parece que aquel menos indicado para estar en pé de igualdade coa raíña, un empregado do castelo, é o máis próximo a ela por medio dunha afección común. Unha afección que na raíña, dado o tarde que lle chega, reveste o mesmo aire de extrañeza segundo ela ca se de súpeto desenvolvese unha paixón por Deus, ou polas dalias. Tampouco escapa ao lector a constatación da inseguridade dos profanos ante aquilo que non comparten, nin a vocación de control dos asesores da raíña, nin o feito de que a lectura en fin reviste un aire de area entre os dedos, como se non puidese máis que achegarse un a ela, pero sen nunca poder parala ou controlala de ningún xeito. A personaxe do asesor neozelandés fai o papel de policía malo nesta comedia crítica, e o seu final non queda lonxe do de moitos personaxes de poder da sociedade contemporánea. Os paralelismos co funcionamento político do mundo actual, non da realeza, que tamén, senón da política en xeral, danlle ao texto a dose crítica necesaria para facernos rir con ese riso cómplice de quen ve canto hai de certo no que le. Se Twain dicía que detrás de todo grande humorista hai unha gran dor, como ben recolleu Castelao, tamén se pode dicir que detrás de todo gran humorista, nos nosos días, hai un gran crítico.
E se engadimos a ese estilo e trama sinxelos e precisos, e á personaxe sedutora da raíña, un desenvolvemento rápido da acción e unha morea de referencias literarias, de chiscadelas de crítica social e momentos de ironía falsamente divulgativa, velaquí temos un libro magnífico para pasar unha tarde agradable e divertida. Que outra cousa senón ese tipo de ironía é a que converte a Proust nun home que ao mollar un biscoito no leite ten un flashback incrible que a raíña non consegue provocar emulando o estímulo? Convirase comigo en que unha non está afeita a ler ese tipo de xuízos sobre Proust. Nin sequera Harry Potter escapa ao comentario da raíña, aínda que sexa por vía secundaria.
Trátase, en efecto, dun libro que aplica o que se di nun dado momento: “Norman […] lía por puro pracer, non para aprender, aínda que tamén se decataba de que parte do pracer residía en aprender” (26). Tamén nesta obra se aprende e tamén deixa espazo a unha reflexión profunda que debería ser tida en conta na preparación dos planos de estudo actuais ante as descorazonadoras estatísticas sobre lectura e nivel de lectoescritura dos adolescentes: “Claro –dixo a raíña-, pero instruír non é ler. De feito, é a antítese da lectura. A instrución é directa, concreta e pertinente. A lectura é descoidada, discursiva e permanentemente incitante. A instrución pecha un tema, a lectura ábreo” (20). Quedémonos con estas palabras como suxestión para unha reforma educativa e digamos que esta novela, que se le con pracer e admiración, é unha campaña de promoción lectora en si mesma, contundente e extraordinaria. En tan só 90 páxinas dá tempo a rir, a relaxarse, a pensar e a aprender. Unha lectura permanentemente incitante e, en paráfrase do título, fóra do común.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal