RSS
CRÍTICA
Radiografía desganada da sociedade e as paixóns
» Escritor/a:
Xosé Cid Cabido
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2009
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 272
» ISBN: 978-84-9914-061-2
A partir dun suceso real que conmocionou o Vigo dos anos 70 Cid Cabido enfronta ao lector ás miserias e contradicións da sociedade viguesa dos últimos estertores do franquismo e, ao tempo, convídao a repensar a propia construción literaria do que é unha novela. Esta é a historia de cómo se pode chegar a facer unha novela e por qué se acaba por non facela.
Anxos García Fonte. Cabanas
Estamos diante dun deses motores que custa acender e que remata cunha gran tose cando parece que por fin xuntou enerxías suficientes para prender a chispa. O impulso non foi suficiente e todos intentos rematan na frustración: o autor renuncia a contar a historia que, de todos os xeitos, xa contou, porque entanto foi recadando os materiais necesarios para contala. Esta é, pois, a historia: cómo se pode chegar a facer unha novela e por qué se acaba por non facela.
Poñamos que temos un primeiro narrador-autor que vive dunhas rendas indefinidas no coqueto apartamento prestado dun amigo-mecenas. A este primeiro narrador, identificado coas siglas CC, poderiamos, con certa lóxica, identificalo co propio Cid Cabido, pero mellor non arriscarse. CC non ten outra intención cá de “adormecer libros” (páx. 19) nun dos sofás do seu amigo e alimentar resignadamente unha certa tendencia á depresión mentres ve pasar os días desde as ventás con magníficas vistas ao sereo de Leiro e á Porta do Sol de Vigo do seu apartamento. A chispa que pon en marcha o seu motor é unha muller, Paula, pola que inventará unha novela en proceso coa que manter o seu interese (“Estimulado polas expectativas de Paula sobre o meu traballo como escritor ó día seguinte pola mañá presenteime nos locais da empresa Faro de Vigo en Chapela” páx. 24). A artimaña funciona á perfección e esta historia amorosa, en xeral bastante plana, pon en marcha a segunda historia que é, en realidade, a que lle dá vida ao conxunto: un material escollido como novelesco baseado en feitos reais.
Esta segunda trama achega unha certa dose de intriga ao tratarse de recuperar por medio de distintas fontes –crónicas de sucesos de xornais, testemuños de persoas máis ou menos implicadas nos feitos, reconstrucións virtuais por parte dos que participan no proceso de documentación– un escuro crime paixonal que conmocionou á cidade de Vigo, o espazo novelesco, con posíbeis vinculacións cunha estafa a gran escala, sucedido hai máis de 30 anos. A reconstrución deste suceso implica un interesante labor de documentación sobre a sociedade viguesa da posguerra, especialmente a chamada “boa sociedade”, os seus hábitos, lugares de reunión e debilidades, nun período que abrangue desde os anos 40 aos anos 70.
Nalgún momento da novela apúntase á posibilidade de que a 1ª trama (a traxectoria do escritor, real ou impostado) e a 2ª trama (a reconstrución do crime dun famoso empresario conserveiro vigués) cheguen a relacionarse por medio dun ataque preventivo que disuada ao narrador-autor de proseguir as investigacións, mais esta suculenta posibilidade é abandonada, renunciando a poñer sal e pementa a unha 1ª historia que languidece por momentos.
“A min o que me interesa mostrar é como traballa a memoria”, declara o narrador-autor CC na derradeira entrevista que mantén cun informante (páx. 248), e a isto cumpriría engadir o interese en mostrar cómo funciona tamén a manipulación informativa nos medios de comunicación e os prexuízos sociais á hora de valorar e xulgar un feito. De todo isto danse probas tanto nos diferentes testemuños orais recollidos coma nas crónicas da prensa da época, reproducidas “literalmente”. O afán de verosimilitude e distancia do feito que se quere narrar funciona ao longo da novela, malia a que o propio narrador autor se encargue de sementar dúbidas sobre a súa propia capacidade para transmitir con precisión a historia (é desordenado, preguiceiro e fállalle a memoria). De entre os narradores-testemuña que van contando a súa versión da historia, o máis fiábel parece o último, por ofrecer unha visión non implicada emocionalmente e contrastábel cos datos obxectivos recollidos no informe policial. O seu testemuño é o definitivo e o que pon en evidencia as fendas dos anteriores. A partir del, a novela precipítase bruscamente ao seu remate: xa non interesa “contala” nin sequera reflexionar sobre ela –cada lector debe extraer el mesmo as súas conclusións– porque, rematada a historia amorosa que puxera en marcha todo o proceso, calquera esforzo en rematar o traballo (o que o narrador-autor chama excesivamente “actividades literarias” páx. 267) será un esforzo inútil.
Unha historia que non vou contar é un proxecto coherente no fondo –interrómpese cando falla o motivo polo que se iniciou a narración– e na forma – en repetidas ocasións ao longo do libro faise referencia ás películas de “serie B” como espello no que se mirar– produto menor, sen grandes pretensións, sostido por unha prosa que, en moitas ocasións poderiamos calificar de abúlica. Novela minimalista que, malia a todo, non renuncia a dotarse dun fío de unión que dea coherencia a cada unha das escenas que se presentan e mesmo de profundidade psicolóxica ao narrador-autor-protagonista, quen remata a novela confesando que o proceso de aprendizaxe que supuxo chegar ata alí obrígao a renunciar a facer calquera tipo de valoración moral sobre o comportamento dos demais.
19 / 1 / 2010
Anxos García Fonte. Cabanas
Estamos diante dun deses motores que custa acender e que remata cunha gran tose cando parece que por fin xuntou enerxías suficientes para prender a chispa. O impulso non foi suficiente e todos intentos rematan na frustración: o autor renuncia a contar a historia que, de todos os xeitos, xa contou, porque entanto foi recadando os materiais necesarios para contala. Esta é, pois, a historia: cómo se pode chegar a facer unha novela e por qué se acaba por non facela.
Poñamos que temos un primeiro narrador-autor que vive dunhas rendas indefinidas no coqueto apartamento prestado dun amigo-mecenas. A este primeiro narrador, identificado coas siglas CC, poderiamos, con certa lóxica, identificalo co propio Cid Cabido, pero mellor non arriscarse. CC non ten outra intención cá de “adormecer libros” (páx. 19) nun dos sofás do seu amigo e alimentar resignadamente unha certa tendencia á depresión mentres ve pasar os días desde as ventás con magníficas vistas ao sereo de Leiro e á Porta do Sol de Vigo do seu apartamento. A chispa que pon en marcha o seu motor é unha muller, Paula, pola que inventará unha novela en proceso coa que manter o seu interese (“Estimulado polas expectativas de Paula sobre o meu traballo como escritor ó día seguinte pola mañá presenteime nos locais da empresa Faro de Vigo en Chapela” páx. 24). A artimaña funciona á perfección e esta historia amorosa, en xeral bastante plana, pon en marcha a segunda historia que é, en realidade, a que lle dá vida ao conxunto: un material escollido como novelesco baseado en feitos reais.
Esta segunda trama achega unha certa dose de intriga ao tratarse de recuperar por medio de distintas fontes –crónicas de sucesos de xornais, testemuños de persoas máis ou menos implicadas nos feitos, reconstrucións virtuais por parte dos que participan no proceso de documentación– un escuro crime paixonal que conmocionou á cidade de Vigo, o espazo novelesco, con posíbeis vinculacións cunha estafa a gran escala, sucedido hai máis de 30 anos. A reconstrución deste suceso implica un interesante labor de documentación sobre a sociedade viguesa da posguerra, especialmente a chamada “boa sociedade”, os seus hábitos, lugares de reunión e debilidades, nun período que abrangue desde os anos 40 aos anos 70.
Nalgún momento da novela apúntase á posibilidade de que a 1ª trama (a traxectoria do escritor, real ou impostado) e a 2ª trama (a reconstrución do crime dun famoso empresario conserveiro vigués) cheguen a relacionarse por medio dun ataque preventivo que disuada ao narrador-autor de proseguir as investigacións, mais esta suculenta posibilidade é abandonada, renunciando a poñer sal e pementa a unha 1ª historia que languidece por momentos.
“A min o que me interesa mostrar é como traballa a memoria”, declara o narrador-autor CC na derradeira entrevista que mantén cun informante (páx. 248), e a isto cumpriría engadir o interese en mostrar cómo funciona tamén a manipulación informativa nos medios de comunicación e os prexuízos sociais á hora de valorar e xulgar un feito. De todo isto danse probas tanto nos diferentes testemuños orais recollidos coma nas crónicas da prensa da época, reproducidas “literalmente”. O afán de verosimilitude e distancia do feito que se quere narrar funciona ao longo da novela, malia a que o propio narrador autor se encargue de sementar dúbidas sobre a súa propia capacidade para transmitir con precisión a historia (é desordenado, preguiceiro e fállalle a memoria). De entre os narradores-testemuña que van contando a súa versión da historia, o máis fiábel parece o último, por ofrecer unha visión non implicada emocionalmente e contrastábel cos datos obxectivos recollidos no informe policial. O seu testemuño é o definitivo e o que pon en evidencia as fendas dos anteriores. A partir del, a novela precipítase bruscamente ao seu remate: xa non interesa “contala” nin sequera reflexionar sobre ela –cada lector debe extraer el mesmo as súas conclusións– porque, rematada a historia amorosa que puxera en marcha todo o proceso, calquera esforzo en rematar o traballo (o que o narrador-autor chama excesivamente “actividades literarias” páx. 267) será un esforzo inútil.
Unha historia que non vou contar é un proxecto coherente no fondo –interrómpese cando falla o motivo polo que se iniciou a narración– e na forma – en repetidas ocasións ao longo do libro faise referencia ás películas de “serie B” como espello no que se mirar– produto menor, sen grandes pretensións, sostido por unha prosa que, en moitas ocasións poderiamos calificar de abúlica. Novela minimalista que, malia a todo, non renuncia a dotarse dun fío de unión que dea coherencia a cada unha das escenas que se presentan e mesmo de profundidade psicolóxica ao narrador-autor-protagonista, quen remata a novela confesando que o proceso de aprendizaxe que supuxo chegar ata alí obrígao a renunciar a facer calquera tipo de valoración moral sobre o comportamento dos demais.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal