RSS
CRÍTICA
Unha palabra fea
» Escritor/a:
Francisco Castro
» Ilustrador:
Manel Cráneo
» Ed. Galaxia,
» Ano: 2009
» Xénero: Infantil-Xuvenil
» Coleccion: Árbore
» Pax: 184
» ISBN: 978-84-9865-147-8
O avó fai cousas raras. Esquécese de todo. Cámbialle o nome a todo o mundo. Incluso ao seu neto. Que se chama Paulo, pero que para o avó é Simbad o Mariñeiro. Francisco Castro diríxese nesta súa nova obra a lectores máis novos que en textos anteriores. A historia seduce polo acerto no deseño do pequeno narrador, polas constantes apelacións aos lectores e a introdución de efectos de recoñecemento e mais por non existiren demasiadas concesións no retrato desta familia na que o protagonista loitará contra a enfermidade do avó, contra dos adultos e, sobre todo, contra do egoísmo.
Isabel Soto. Santiago
Francisco Castro diríxese nesta súa nova obra a lectores máis novos que en textos anteriores. Se Un bosque cheo de faias (2004) integraba na trama a violencia e a xenofobia, e O ceo dos afogados (2007) sorprendía desde o punto de vista estrutural na abordaxe da sostibilidade ambiental, nesta ocasión presenta o tema do alzhéimer e o coidado dos maiores nun contexto familiar actual e recoñecible.
Chamádeme Simbad pon en práctica os trazos da fórmula do “realismo cotián” (protagonista infantil entre os oito e nove anos, narración en primeira persoa para “reproducir” a percepción infantil do mundo dos adultos e con expresión de seu –frases sinxelas e ocorrentes, humor, chispa...–, e escenario doméstico, escolar ou do ámbito da amizade no que se introduce algún feito que racha co equilibrio), sempre na procura dun oco entre o predominio da fantasía. A tendencia, que pode rastrexarse desde ben atrás aínda que coas inevitables mudanzas do concepto “cotián” para plasmar novas temáticas, ten unha voz destacada en Fina Casalderrey, creadora dun estilo propio, ademais de ter abordado a especial relación que une avós e netos –cunha profusa utilización literaria, por outra parte–, e introducir o alzhéimer en Eu son eu (2004), doenza que tamén aparece en Miña avoa ten 13 anos (2006), de Pepe Carballude, A cova das vacas mortas (2006), de Jaureguizar ou na difusa Memoria contra Alzheimer (2008), de Rafael Laso Lorenzo.
En Chamádeme Simbad, Paulo, un neno de dez anos, relata os cambios que experimentou a súa vida familiar coa enfermidade do avó, Por mor desa fea palabra fea, o avó esquécese de todo, repite seguido as mesmas cousas, ri coma un cativo e en ocasións non coñece a ninguén, aínda que si se lembra do seu compañeiro de xogos, pois ambos comparten en exclusiva unha fantasía: Paulo é Simbad e o avó, o Capitán dos Sete Mares. A súa descrición conxuga inxenuidade, lóxica infantil, humor e boas doses de crítica, sobre todo cara ao pai –posible Medalla de Ouro na Olimpíada de falar polo móbil–, así como cara á relación que mantén con el –“Pode esquecerse de min (hai días que nin me mira) ou do avó (o mesmo), pero non do móbil”. Con respecto ao seu rexistro expresivo, o discurso vese interrompido polas intervencións entre parénteses ou polo equívoco humorístico que suscita a interpretación literal de frases feitas como “quentar a cabeza”, “aquí vaise montar a de San Quintín” ou “meter ideas na cabeza”...
A historia seduce polo acerto no deseño do pequeno narrador, polas constantes apelacións aos lectores e a introdución de efectos de recoñecemento e mais por non existiren demasiadas concesións no retrato desta familia, en ningún caso modélica e con disputas de vello, ocultamentos, mentiras ou medias verdades nas que Paulo acaba reparando.
Ademais da crítica ao comportamento do pai, poderíase afondar no papel da nai, que asume en solitario o traballo da casa –“papá pasa, protestando, o aspirador”– e o coidado do sogro, con doses de agarimo e paciencia postas de relevo por Paulo, polo que ten de retrato dunha situación real, por moi politicamente incorrecta que resulte.
Outro aspecto tamén moi interesante e que empata co elemento literario ten que ver co conto de Simbad: o fillo renunciou ao imaxinario do vello –“quíxolle transmitir esa paixón a teu pai, pero el, como sabes, non é de moitos libros”– e non lembra o conto ao xeito, esqueceuno. O neto, pola contra, ben que o sabe –“Eu sabía aquela historia máis que ben. Desde logo, mellor ca el, seguro. ¿Como se atrevía a dicirme que eu non a sabía? ¡Era a historia do meu avó!, a que el me contaba unha e outra vez (...) A súa historia favorita”. É o fío que o une co avó, que ocupa o tempo compartido, o xogo, a transmisión que seu pai rompeu. Paulo dálle unha lección ao pai que este non acaba de percibir, pero non será a única. Contra o final, e desde a súa inocencia, ofrécelle un argumento irrefutable: “Cando sexas un velliño e non poidas nin cortar a comida nin vestirte nin nada, eu, ¡xúrocho! (...), eu sempre estarei ao teu lado para coidarte”.
En resumo, trátase dunha historia que integra máis atractivos dos aquí citados, dobres lecturas e unha lograda naturalidade da voz narrativa e que, na miña opinión, pode ser accesible para idades inferiores ás da recomendación editorial. As ilustracións de Manel Cráneo inciden no peso que acada a fantasía compartida, ao presentar a Paulo sempre como Simbad, ao igual que o fai o epílogo conclusivo de estirpe literaria coa relación de personaxes e os feitos que aconteceron rematada a crise familiar.
15 / 6 / 2009
Isabel Soto. Santiago
Francisco Castro diríxese nesta súa nova obra a lectores máis novos que en textos anteriores. Se Un bosque cheo de faias (2004) integraba na trama a violencia e a xenofobia, e O ceo dos afogados (2007) sorprendía desde o punto de vista estrutural na abordaxe da sostibilidade ambiental, nesta ocasión presenta o tema do alzhéimer e o coidado dos maiores nun contexto familiar actual e recoñecible.
Chamádeme Simbad pon en práctica os trazos da fórmula do “realismo cotián” (protagonista infantil entre os oito e nove anos, narración en primeira persoa para “reproducir” a percepción infantil do mundo dos adultos e con expresión de seu –frases sinxelas e ocorrentes, humor, chispa...–, e escenario doméstico, escolar ou do ámbito da amizade no que se introduce algún feito que racha co equilibrio), sempre na procura dun oco entre o predominio da fantasía. A tendencia, que pode rastrexarse desde ben atrás aínda que coas inevitables mudanzas do concepto “cotián” para plasmar novas temáticas, ten unha voz destacada en Fina Casalderrey, creadora dun estilo propio, ademais de ter abordado a especial relación que une avós e netos –cunha profusa utilización literaria, por outra parte–, e introducir o alzhéimer en Eu son eu (2004), doenza que tamén aparece en Miña avoa ten 13 anos (2006), de Pepe Carballude, A cova das vacas mortas (2006), de Jaureguizar ou na difusa Memoria contra Alzheimer (2008), de Rafael Laso Lorenzo.
En Chamádeme Simbad, Paulo, un neno de dez anos, relata os cambios que experimentou a súa vida familiar coa enfermidade do avó, Por mor desa fea palabra fea, o avó esquécese de todo, repite seguido as mesmas cousas, ri coma un cativo e en ocasións non coñece a ninguén, aínda que si se lembra do seu compañeiro de xogos, pois ambos comparten en exclusiva unha fantasía: Paulo é Simbad e o avó, o Capitán dos Sete Mares. A súa descrición conxuga inxenuidade, lóxica infantil, humor e boas doses de crítica, sobre todo cara ao pai –posible Medalla de Ouro na Olimpíada de falar polo móbil–, así como cara á relación que mantén con el –“Pode esquecerse de min (hai días que nin me mira) ou do avó (o mesmo), pero non do móbil”. Con respecto ao seu rexistro expresivo, o discurso vese interrompido polas intervencións entre parénteses ou polo equívoco humorístico que suscita a interpretación literal de frases feitas como “quentar a cabeza”, “aquí vaise montar a de San Quintín” ou “meter ideas na cabeza”...
A historia seduce polo acerto no deseño do pequeno narrador, polas constantes apelacións aos lectores e a introdución de efectos de recoñecemento e mais por non existiren demasiadas concesións no retrato desta familia, en ningún caso modélica e con disputas de vello, ocultamentos, mentiras ou medias verdades nas que Paulo acaba reparando.
Ademais da crítica ao comportamento do pai, poderíase afondar no papel da nai, que asume en solitario o traballo da casa –“papá pasa, protestando, o aspirador”– e o coidado do sogro, con doses de agarimo e paciencia postas de relevo por Paulo, polo que ten de retrato dunha situación real, por moi politicamente incorrecta que resulte.
Outro aspecto tamén moi interesante e que empata co elemento literario ten que ver co conto de Simbad: o fillo renunciou ao imaxinario do vello –“quíxolle transmitir esa paixón a teu pai, pero el, como sabes, non é de moitos libros”– e non lembra o conto ao xeito, esqueceuno. O neto, pola contra, ben que o sabe –“Eu sabía aquela historia máis que ben. Desde logo, mellor ca el, seguro. ¿Como se atrevía a dicirme que eu non a sabía? ¡Era a historia do meu avó!, a que el me contaba unha e outra vez (...) A súa historia favorita”. É o fío que o une co avó, que ocupa o tempo compartido, o xogo, a transmisión que seu pai rompeu. Paulo dálle unha lección ao pai que este non acaba de percibir, pero non será a única. Contra o final, e desde a súa inocencia, ofrécelle un argumento irrefutable: “Cando sexas un velliño e non poidas nin cortar a comida nin vestirte nin nada, eu, ¡xúrocho! (...), eu sempre estarei ao teu lado para coidarte”.
En resumo, trátase dunha historia que integra máis atractivos dos aquí citados, dobres lecturas e unha lograda naturalidade da voz narrativa e que, na miña opinión, pode ser accesible para idades inferiores ás da recomendación editorial. As ilustracións de Manel Cráneo inciden no peso que acada a fantasía compartida, ao presentar a Paulo sempre como Simbad, ao igual que o fai o epílogo conclusivo de estirpe literaria coa relación de personaxes e os feitos que aconteceron rematada a crise familiar.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal