RSS
CRÍTICA
Das belezas latentes
» Tradutor/a:
Maria Dolores Torres París
» Escritor/a:
Muriel Barbery
» Ed. Galaxia,
» Ano: 2008
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Literaria - Biblioteca Compostela
» Pax: 432
» ISBN: 978-84-9865-143-0
Coa súa segunda novela, Muriel Barbery converteuse en pouco tempo nunha revelación literaria, primeiro en Francia e logo en toda Europa. Unha novela que fai pensar, entre outras cousas, na función social da Arte, nas realidades ocultas á nosa vista e na xente que vive ao noso carón. O relato constrúese, segundo Lorena Domínguez, cunha “perfecta ensamblaxe de estratos máis e menos profundos, de referencias culturais habitualmente restrinxidas a un ámbito erudito imbricadas agora na existencia cotiá das personaxes”.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Nin que dicir ten que na sociedade na que vivimos as obras traducidas forman xa parte das nosas vidas na mesma medida que as obras escritas orixinalmente na nosa lingua. Iso amplía extraordinariamente os nosos horizontes literarios. Non obstante, ás veces a capacidade de ler en dúas linguas permítenos frivolidades do tipo de escoller un libro pola cuberta e non polo idioma ao que está traducido. Máis intolerable se cadra é o feito de que compremos un libro noutra lingua porque descoñecemos a existencia da tradución ao galego. Temos diante de nós a tradución de L'Élégance du Hérisson, unha novela que está arrasando en toda Europa.
Como os itinerarios da información son menos tortuosos do imaxinado, neste caso o libro chegou a min grazas ao boca-a-boca. Todos sabemos o difícil que é subtraerse á lectura dun libro cando de súpeto todo o mundo o leu e fala del. No entanto, nunca imaxinara que este libro puidera dar tanto de si. Supoño que iso é porque unha obra tan sedutora e tan fascinante non se pode imaxinar nin crer posible ata que se ten nas mans. Logo, o tacto e a vista descóbrennos esa posibilidade.
Trátase dunha novela que fai pensar, entre outras cousas, na función social da Arte, nas realidades ocultas á nosa vista e na xente que vive ao noso carón. Nas cidades, sobre todo, estamos tan afeitos a non coñecer á xente que nos rodea que non nos decatamos desa ignorancia recíproca. Pero é que ás veces, dous pisos máis para arriba vive unha persoa que se a coñeceramos converteríase nunha compañía moi pracenteira para nós. Pode incluso que esa persoa teña pasado por diante de nós milleiros de veces e que nunca repararamos, esa é a palabra clave, nos pequenos indicios da súa condición (“Si, o ollo percibe mais non escruta, cre mais non inquire, recibe mais non busca, baleirado de desexo, sen fame nin cruzada”, 395).
Tres son os protagonistas desta fermosa historia. Renée Michel, unha porteira cincuentona, viúva, aparentemente axustada ao estereotipo que a sociedade ten destas figuras. Paloma Josse, unha nena de doce anos introvertida e bastante antisocial, moi amiga de esconderse da súa familia. Kakuro Ozu, o novo veciño do edificio no que viven as dúas personaxes anteriores, xaponés, duns sesenta anos, moi educado e alegre. Aparentemente, son tres persoas moi distintas que non están chamadas a compartir o seu destino, pero en realidade, a porteira é unha lectora obsesiva de obras filosóficas e alta literatura, e comparte ademais con Paloma o afán por ocultar a súa verdadeira personalidade. E é que Paloma é superdotada e posúe un agudo sentido da Beleza, pero imita ao resto de rapaces da súa idade para intentar parecer extremadamente normal. A través delas a lectora descobre cómo é posible facerse invisible ao mundo detrás dun estereotipo (o de porteira ignorante e de poucas luces) ou detrás dun carácter difícil que pode adquirir incluso a aparencia de problema psicolóxico. Kakuro será o detonante de que os tres se coñezan e se recoñezan.
Pode caber nunha novela unha reflexión profunda sobre o sentido da vida e a Beleza? A resposta é si. Significa iso que é un libro de difícil lectura? A resposta é non. A orixinalidade do libro radica precisamente niso, na perfecta ensamblaxe de estratos máis e menos profundos, de referencias culturais habitualmente restrinxidas a un ámbito erudito imbricadas agora na existencia cotiá das personaxes. Por momentos dá a sensación de que a decoración de interiores, o comportamento dos animais de compañía, a literatura rusa e a gramática, por poñer algúns exemplos, son planos de coñecemento do mundo ao mesmo nivel, e as diferenzas e as modulacións semellan vir da voz que fala, da súa análise, do seu xeito de ver.
O choque entre a aparencia e a realidade é o gran fío que o une todo. Personaxes que aparentan ser o que non conseguen ser, e personaxes que finxen ser outra cousa para que ninguén perturbe a súa existencia tranquila. Percíbese a terrible hipocrisía dunha sociedade que se reproduce a si mesma e que non transcende a xeración automática do seu mero reflexo salvo no caso de persoas excepcionais. Renée e Paloma son dous deses seres excepcionais, a primeira escondida no seu disfrace de “porteira convencional”, a segunda refuxiada no seu mutismo. Renée reflexiona sobre as súas lecturas. Paloma escribe dous diarios, un sobre movementos, outro sobre pensamentos profundos; é a tarefa que se impuxo a si mesma mentres non chega o día do seu suicidio. O equilibrio de todo acaba estando no diálogo, na corda de funambulista que as palabras tenden entre as persoas.
E para rematar de enfiar as claves da novela quédanos a cuestión da lingua. As personaxes femininas observan aos seus veciños e analízanos en función do seu xeito de falar. Ten iso algo de estraño? Talvez si nesta sociedade na que se valora a grandilocuencia, que non necesariamente a expresión adecuada. Pero aí aparece Paloma, recreándose na beleza da gramática, turbándose ante os lingüicidios alleos. A lingua identifícanos, conforma o noso xeito de pensar, ábrenos ou péchanos portas ao coñecemento, a outras culturas, a outras persoas. A lingua, a mesma que dá forma ao pensamento, a mesma que nos permite falar daquilo que nos apaixona.
Esta novela é a demostración de que ninguén debe subestimar a capacidade dun libro para facernos pensar e gozar asemade.
Ninguén debe subestimar a beleza dun libro.
9 / 2 / 2009
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Nin que dicir ten que na sociedade na que vivimos as obras traducidas forman xa parte das nosas vidas na mesma medida que as obras escritas orixinalmente na nosa lingua. Iso amplía extraordinariamente os nosos horizontes literarios. Non obstante, ás veces a capacidade de ler en dúas linguas permítenos frivolidades do tipo de escoller un libro pola cuberta e non polo idioma ao que está traducido. Máis intolerable se cadra é o feito de que compremos un libro noutra lingua porque descoñecemos a existencia da tradución ao galego. Temos diante de nós a tradución de L'Élégance du Hérisson, unha novela que está arrasando en toda Europa.
Como os itinerarios da información son menos tortuosos do imaxinado, neste caso o libro chegou a min grazas ao boca-a-boca. Todos sabemos o difícil que é subtraerse á lectura dun libro cando de súpeto todo o mundo o leu e fala del. No entanto, nunca imaxinara que este libro puidera dar tanto de si. Supoño que iso é porque unha obra tan sedutora e tan fascinante non se pode imaxinar nin crer posible ata que se ten nas mans. Logo, o tacto e a vista descóbrennos esa posibilidade.
Trátase dunha novela que fai pensar, entre outras cousas, na función social da Arte, nas realidades ocultas á nosa vista e na xente que vive ao noso carón. Nas cidades, sobre todo, estamos tan afeitos a non coñecer á xente que nos rodea que non nos decatamos desa ignorancia recíproca. Pero é que ás veces, dous pisos máis para arriba vive unha persoa que se a coñeceramos converteríase nunha compañía moi pracenteira para nós. Pode incluso que esa persoa teña pasado por diante de nós milleiros de veces e que nunca repararamos, esa é a palabra clave, nos pequenos indicios da súa condición (“Si, o ollo percibe mais non escruta, cre mais non inquire, recibe mais non busca, baleirado de desexo, sen fame nin cruzada”, 395).
Tres son os protagonistas desta fermosa historia. Renée Michel, unha porteira cincuentona, viúva, aparentemente axustada ao estereotipo que a sociedade ten destas figuras. Paloma Josse, unha nena de doce anos introvertida e bastante antisocial, moi amiga de esconderse da súa familia. Kakuro Ozu, o novo veciño do edificio no que viven as dúas personaxes anteriores, xaponés, duns sesenta anos, moi educado e alegre. Aparentemente, son tres persoas moi distintas que non están chamadas a compartir o seu destino, pero en realidade, a porteira é unha lectora obsesiva de obras filosóficas e alta literatura, e comparte ademais con Paloma o afán por ocultar a súa verdadeira personalidade. E é que Paloma é superdotada e posúe un agudo sentido da Beleza, pero imita ao resto de rapaces da súa idade para intentar parecer extremadamente normal. A través delas a lectora descobre cómo é posible facerse invisible ao mundo detrás dun estereotipo (o de porteira ignorante e de poucas luces) ou detrás dun carácter difícil que pode adquirir incluso a aparencia de problema psicolóxico. Kakuro será o detonante de que os tres se coñezan e se recoñezan.
Pode caber nunha novela unha reflexión profunda sobre o sentido da vida e a Beleza? A resposta é si. Significa iso que é un libro de difícil lectura? A resposta é non. A orixinalidade do libro radica precisamente niso, na perfecta ensamblaxe de estratos máis e menos profundos, de referencias culturais habitualmente restrinxidas a un ámbito erudito imbricadas agora na existencia cotiá das personaxes. Por momentos dá a sensación de que a decoración de interiores, o comportamento dos animais de compañía, a literatura rusa e a gramática, por poñer algúns exemplos, son planos de coñecemento do mundo ao mesmo nivel, e as diferenzas e as modulacións semellan vir da voz que fala, da súa análise, do seu xeito de ver.
O choque entre a aparencia e a realidade é o gran fío que o une todo. Personaxes que aparentan ser o que non conseguen ser, e personaxes que finxen ser outra cousa para que ninguén perturbe a súa existencia tranquila. Percíbese a terrible hipocrisía dunha sociedade que se reproduce a si mesma e que non transcende a xeración automática do seu mero reflexo salvo no caso de persoas excepcionais. Renée e Paloma son dous deses seres excepcionais, a primeira escondida no seu disfrace de “porteira convencional”, a segunda refuxiada no seu mutismo. Renée reflexiona sobre as súas lecturas. Paloma escribe dous diarios, un sobre movementos, outro sobre pensamentos profundos; é a tarefa que se impuxo a si mesma mentres non chega o día do seu suicidio. O equilibrio de todo acaba estando no diálogo, na corda de funambulista que as palabras tenden entre as persoas.
E para rematar de enfiar as claves da novela quédanos a cuestión da lingua. As personaxes femininas observan aos seus veciños e analízanos en función do seu xeito de falar. Ten iso algo de estraño? Talvez si nesta sociedade na que se valora a grandilocuencia, que non necesariamente a expresión adecuada. Pero aí aparece Paloma, recreándose na beleza da gramática, turbándose ante os lingüicidios alleos. A lingua identifícanos, conforma o noso xeito de pensar, ábrenos ou péchanos portas ao coñecemento, a outras culturas, a outras persoas. A lingua, a mesma que dá forma ao pensamento, a mesma que nos permite falar daquilo que nos apaixona.
Esta novela é a demostración de que ninguén debe subestimar a capacidade dun libro para facernos pensar e gozar asemade.
Ninguén debe subestimar a beleza dun libro.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal