RSS
CRÍTICA
A imaxinación contra a lei da gravidade
» Escritor/a:
Manuel Lourenzo González
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2008
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 528
» ISBN: 978-84-9782-908-3
Lorena Domínguez Mallo comenta as virtudes da obra de Manuel Lourenzo González, gañadora do XXV Premio Xerais de Novela. Un relato que seduce pola forza da historia que conta, unha historia de historias cun microcosmos de imaxinarios agochado nas súas páxinas e co que podemos viaxar a través do tempo e do espazo ata límites insospeitados.
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Granito, carbón, sílex, arxila, lousa, basalto, conglomerado, arenisca, mármore. Hai algo máis real que unha pedra? As pedras parecen tan reais, tan palpables, tan desafiantes a todo o que pretenda negalas... pero o título da novela de Manuel Lourenzo González consegue negar esa realidade a través dunha imaxe onírica e fascinante, un xardín no que as pedras flotan. A partir de aí o noso itinerario lector queda inerme a unha sucesión de realidades soñadas nas que nos mergullamos coma hipnotizados. E parece que non podemos deixar de ler, como se a historia fose unha semente a xermolarnos dentro.
"Un día de verán de forte sol, hai aproximadamente 94.000 anos...", así comeza unha historia cuxo abano temporal, que se prolonga ata o ano 2006, é tan amplo coma as súas ambicións. No século XXI no que moitos autores buscan nas técnicas máis anovadoras ou nos temas polémicos os reclamos para conseguir lectores, ás veces o que realmente se desexa é algo coma isto, unha novela que seduza pola forza da historia que conta.
Simón, o personaxe principal, está convencido de que todo acontece por unha razón, e talvez ese razoamento sexa o que dá pé ao autor a relatarnos todos os antecedentes dos protagonistas desde séculos antes dos seus nacementos ata que nós os coñecemos. Temos nas mans un tecido precioso, feito con milleiros de fíos diferentes, de moitas cores e mesmo materiais, e así é como o vemos ao comezar a ler. Vemos a tea resultante de milleiros de cruzamentos de fíos diferentes, á que logo o autor se achega, coma cunha lente de aumento, para escoller dous fíos en particular e deterse nos seus respectivos discorreres. Transitamos séculos coa noticia dunha rara maldición ligada a un libro antigo cuxos sucesivos propietarios morren en circunstancias estrañas, coñecemos historias de bispos que teñen fillos con monxas, de roubos, de violacións, de bailarinas e cantantes, de artesáns, de vendedores... toda unha rede de personaxes cuxas circunstancias particulares desembocan finalmente na árbore xenealóxica que chega aos dous protagonistas.
Dicir que o que o libro conta é unha historia de amor é moi reducionista. O amor entre Simón e Anabel é o eixo que une todo, pero o que o envolve ultrapasa considerablemente as fronteiras desa temática: o destino, o Ben e o Mal, a palabra como creadora de mundos paralelos, a fronteira difusa entre a realidade e a fantasía, e aínda as personaxes históricas que traban algún tipo de contacto coas personaxes que a novela crea...
Temos, polo tanto, unha novela na que a palabra ten forza creadora e na que podemos viaxar a través do tempo e do espazo ata límites insospeitados. Temos un relato inzado de imaxes orixinais e impactantes a sucedérense nun burbullar ininterrompido, como cando descubrimos que o mal viaxa nun Rolls Royce vermello. Temos un rapaz apegado á percepción científica da vida, obsesionado coas cadeas causais, que pensa que todo ten unha razón de ser; e temos unha rapariga que encarna a personalidade contraria, unha moza que tece un mundo paralelo á súa vida escura e desafortunada, un mundo no que a realidade e a fantasía se mesturan de tal xeito que o seu mozo non sempre sabe canto hai de verdade no que oe. O escepticismo de Simón chocará coa pureza da fantasía de Anabel con consecuencias algunhas veces dramáticas. É ese mesmo dramatismo que facía especial o Sinbad de Cunqueiro, o dramatismo de quen soña e se ve derrotado pola vida.
Por outra banda, a posibilidade de ver as cousas desde a perspectiva de ambos, que o lector agradece, fai que a intensidade que envolve a primeira parte da novela teña un baixón na segunda parte, para logo caer en varios picos nun final bastante máis convencional e artificial do que unha novela así merecería. Agora ben, a forza da novela é incuestionable e a cantidade de historias só bosquexadas nela é tal que o propio autor decidiu crear un blog para darlles continuidade, (http://batume.blogspot.com); un diario en rede no que el mesmo e os lectores seguen tecendo esas historias. Esa concesión á autoría múltiple non deixa de ser unha boa mostra de como as grandes historias son aquelas que a xente toma para si, para transformalas, continualas ou interpretalas de xeito que xoguen un papel nas súas vidas.
Se agora nos preguntásemos sobre o lugar desta obra na literatura galega diríamos que entronca coa liña temática da fantasía. Pensaríamos no relato de tradición oral que cobra unha nova vida neste relato in crescendo na rede que transita da autoría individual á colectiva, pero tamén en autores coma Cunqueiro, ao que evocabamos fai un momento pola forza das imaxes do seu Sinbad tan próximo a esta Anabel, tamén ela aparentemente posuidora de mil vidas ás súas costas cando é só unha rapariga, tamén ela soñadora ante unha realidade adversa, que di nun determinado momento: "Daquela, serei unha marquesa idiomadora nunha illa, mais só para navegantes filósofos aos que lles gusten a música, os contos e as flores" (438). Pode ser que un deses navegantes filósofos sexa aquel Sinbad que vía nunhas tonas de laranxa as illas Cotovías. Alén de Cunqueiro, e máis próximo a nós no tempo lembramos tamén a Ébora de Xosé Carlos Caneiro, unha novela que creaba todo un universo propio no que o fillo de Mefistófeles soñaba as vidas de todos os seres humanos. E, por suposto, e como a literatura é un mar sen fronteiras, lembrámonos de moitas obras da literatura universal, como As Mil e Unha Noites, que nos devolven novamente a ese poder da palabra para salvarnos, a eses veos da imaxinación que transforman o noso xeito de ver o mundo.
Ningunha relación esgota o amor nin ningunha novela consume o poder da palabra, pero ao pechar o libro queda a sensación de que non cabe na nosa imaxinación nada que non estivese escrito, soñado ou latente na forza desta historia de historias, coma se o libro que temos nas mans fose un microcosmos de imaxinarios, o relato dos soños de toda a humanidade desde As Mil e Unha Noites ata esa Sherezade moderna que ten cabida nas nosas bibliotecas.
29 / 12 / 2008
Lorena Domínguez Mallo. Val do Dubra
Granito, carbón, sílex, arxila, lousa, basalto, conglomerado, arenisca, mármore. Hai algo máis real que unha pedra? As pedras parecen tan reais, tan palpables, tan desafiantes a todo o que pretenda negalas... pero o título da novela de Manuel Lourenzo González consegue negar esa realidade a través dunha imaxe onírica e fascinante, un xardín no que as pedras flotan. A partir de aí o noso itinerario lector queda inerme a unha sucesión de realidades soñadas nas que nos mergullamos coma hipnotizados. E parece que non podemos deixar de ler, como se a historia fose unha semente a xermolarnos dentro.
"Un día de verán de forte sol, hai aproximadamente 94.000 anos...", así comeza unha historia cuxo abano temporal, que se prolonga ata o ano 2006, é tan amplo coma as súas ambicións. No século XXI no que moitos autores buscan nas técnicas máis anovadoras ou nos temas polémicos os reclamos para conseguir lectores, ás veces o que realmente se desexa é algo coma isto, unha novela que seduza pola forza da historia que conta.
Simón, o personaxe principal, está convencido de que todo acontece por unha razón, e talvez ese razoamento sexa o que dá pé ao autor a relatarnos todos os antecedentes dos protagonistas desde séculos antes dos seus nacementos ata que nós os coñecemos. Temos nas mans un tecido precioso, feito con milleiros de fíos diferentes, de moitas cores e mesmo materiais, e así é como o vemos ao comezar a ler. Vemos a tea resultante de milleiros de cruzamentos de fíos diferentes, á que logo o autor se achega, coma cunha lente de aumento, para escoller dous fíos en particular e deterse nos seus respectivos discorreres. Transitamos séculos coa noticia dunha rara maldición ligada a un libro antigo cuxos sucesivos propietarios morren en circunstancias estrañas, coñecemos historias de bispos que teñen fillos con monxas, de roubos, de violacións, de bailarinas e cantantes, de artesáns, de vendedores... toda unha rede de personaxes cuxas circunstancias particulares desembocan finalmente na árbore xenealóxica que chega aos dous protagonistas.
Dicir que o que o libro conta é unha historia de amor é moi reducionista. O amor entre Simón e Anabel é o eixo que une todo, pero o que o envolve ultrapasa considerablemente as fronteiras desa temática: o destino, o Ben e o Mal, a palabra como creadora de mundos paralelos, a fronteira difusa entre a realidade e a fantasía, e aínda as personaxes históricas que traban algún tipo de contacto coas personaxes que a novela crea...
Temos, polo tanto, unha novela na que a palabra ten forza creadora e na que podemos viaxar a través do tempo e do espazo ata límites insospeitados. Temos un relato inzado de imaxes orixinais e impactantes a sucedérense nun burbullar ininterrompido, como cando descubrimos que o mal viaxa nun Rolls Royce vermello. Temos un rapaz apegado á percepción científica da vida, obsesionado coas cadeas causais, que pensa que todo ten unha razón de ser; e temos unha rapariga que encarna a personalidade contraria, unha moza que tece un mundo paralelo á súa vida escura e desafortunada, un mundo no que a realidade e a fantasía se mesturan de tal xeito que o seu mozo non sempre sabe canto hai de verdade no que oe. O escepticismo de Simón chocará coa pureza da fantasía de Anabel con consecuencias algunhas veces dramáticas. É ese mesmo dramatismo que facía especial o Sinbad de Cunqueiro, o dramatismo de quen soña e se ve derrotado pola vida.
Por outra banda, a posibilidade de ver as cousas desde a perspectiva de ambos, que o lector agradece, fai que a intensidade que envolve a primeira parte da novela teña un baixón na segunda parte, para logo caer en varios picos nun final bastante máis convencional e artificial do que unha novela así merecería. Agora ben, a forza da novela é incuestionable e a cantidade de historias só bosquexadas nela é tal que o propio autor decidiu crear un blog para darlles continuidade, (http://batume.blogspot.com); un diario en rede no que el mesmo e os lectores seguen tecendo esas historias. Esa concesión á autoría múltiple non deixa de ser unha boa mostra de como as grandes historias son aquelas que a xente toma para si, para transformalas, continualas ou interpretalas de xeito que xoguen un papel nas súas vidas.
Se agora nos preguntásemos sobre o lugar desta obra na literatura galega diríamos que entronca coa liña temática da fantasía. Pensaríamos no relato de tradición oral que cobra unha nova vida neste relato in crescendo na rede que transita da autoría individual á colectiva, pero tamén en autores coma Cunqueiro, ao que evocabamos fai un momento pola forza das imaxes do seu Sinbad tan próximo a esta Anabel, tamén ela aparentemente posuidora de mil vidas ás súas costas cando é só unha rapariga, tamén ela soñadora ante unha realidade adversa, que di nun determinado momento: "Daquela, serei unha marquesa idiomadora nunha illa, mais só para navegantes filósofos aos que lles gusten a música, os contos e as flores" (438). Pode ser que un deses navegantes filósofos sexa aquel Sinbad que vía nunhas tonas de laranxa as illas Cotovías. Alén de Cunqueiro, e máis próximo a nós no tempo lembramos tamén a Ébora de Xosé Carlos Caneiro, unha novela que creaba todo un universo propio no que o fillo de Mefistófeles soñaba as vidas de todos os seres humanos. E, por suposto, e como a literatura é un mar sen fronteiras, lembrámonos de moitas obras da literatura universal, como As Mil e Unha Noites, que nos devolven novamente a ese poder da palabra para salvarnos, a eses veos da imaxinación que transforman o noso xeito de ver o mundo.
Ningunha relación esgota o amor nin ningunha novela consume o poder da palabra, pero ao pechar o libro queda a sensación de que non cabe na nosa imaxinación nada que non estivese escrito, soñado ou latente na forza desta historia de historias, coma se o libro que temos nas mans fose un microcosmos de imaxinarios, o relato dos soños de toda a humanidade desde As Mil e Unha Noites ata esa Sherezade moderna que ten cabida nas nosas bibliotecas.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal