RSS
CRÍTICA
Ano da Memoria. Episodio I
» Escritor/a:
Suso de Toro
» Ed. Edicións Xerais de Galicia,
» Ano: 2006
» Xénero: Narrativa
» Coleccion: Narrativa
» Pax: 400
» ISBN: 84-9782-447-4
Un relato de ficción onde pairan como escena de fondo os acontecementos da represión en Galicia durante os días do alzamento e os anos da posguerra. Unha reflexión perturbadora sobre a memoria que deita a mirada dun dos verdugos, un ser tan atroz como coherente.
Ana Salgado. Santiago
Desde “Círculo” (1998) sen sabermos de Nano era moito tempo. Polo medio xornalismo, ensaio, acción cívica, adaptación cinematográfica. Volve logo Suso de Toro neste 2006, Ano da Memoria, e a historia non é descoñecida: de “Agosto do 36” a “Botas de elástico” (Arraianos), de “O fillo do acordeonista” a “Bretaña, Esmeraldina”, de “Soldados de Salamina” (este Home tamén vai para supervendas) ao poema “Pontevedra” (Estirpe) e a “O lapis do carpinteiro”. Tamén “No ventre do silencio”.
Porque Nano é das personaxes que máis pegada nos deixaron, quizais porque acolle un arco extenso entre a irrisión, a lucidez e a tenrura, pero sobre todo porque é radicalmente divertido malia que tamén debaixo do seu humorismo, coma do seu ser enteiro, haxa unha grande dor. Porque no país posíbel a esmorga e a reflexión existencial deberan levar retrousos de Nano, positivamente. Porque debera ser de certo cultura popular.
O incómodo engancha. Lemos con paciencia
Pero que a historia sexa coñecida non implica que non nos guste que nola volvan contar, sobre todo se xa coñecemos os riscos, nisto maniqueísmo e revisionismo como polos antagónicos. “Home sen nome” fala de gran parte do século pasado e do que levamos deste. E a toma de posición é a de quen sabe que a historia non é un xénero literario pero si unha fonte primeira. Aquí é onde adoita aparecer a metaficción, neste caso nun nivel superficial, ao colocar a figura dunha guionista nese papel de interrogadora que comparte con Nano, así como no final da novela coa aparición dese autor asinando como tal unha certificación do estatuto de ficcionalidade do que se acaba de ler. E aquí o salientábel é que se entenda como necesario, a evidencia de que recoñecemos os referentes históricos, os máis significativos nomes e lugares.
O home que non ten nome, ou ten o do irmán morto, e que é nas primeiras páxinas da novela un ser marcado por un certo determinismo (ou será que levamos moitas lecturas sobre como se cría un fascista?), tamén falto de alento, irase perfilando logo como un ser tan atroz como coherente. Non hai nel apenas fenda para o arrepentimento, sen que iso nos facilite a condena superficial, e cando o hai está tinguido de desmemoria, debilidade senil ou febrilidade. Non se lea neste caso revisionismo ningún, só unha maneira de encamiñar as palabras do autor cando dixo que ía ser esta unha novela incómoda tanto para as vítimas coma para os verdugos. Engadiriamos que é tamén por anacos incómoda, en diversas acepcións, para calquera que se achegue a ela, como só o poden ser dúbida e ideoloxía.
E entendemos que unha certa concepción da historia determina que nas estremas entre presente e pasado os marcos no sexan brancos e haxa un contínuum con diferenzas tipográficas.
Se acaso unha das tachas posíbeis sería por veces a sensación de que se nos coloca na escena do horror pero cuns dedos que empecen a visión nos planos de maior atrocidade. Tamén o feito de que nalgúns treitos Nano pareza esvaecido, e que a súa presenza estea supeditada en exceso a unha anagnórise que non acaba de ser tal por previsíbel, naqueles anacos máis de tese e asemade menos logrados.
Descoñecemos os nomes
Suso de Toro falou da perspectiva cinematográfica desta novela. Interroga, como dixemos, unha guionista admiradora de Blade Runner, sabedora de que o que está escoitando se ha de perder “coma bágoas na chuvia”.
A necesidade e mais o acerto deste “Home sen nome” mídese na contención do posíbel discurso grandilocuente sobre o pasado, na súa potencialidade para evidenciar máis unha vez o perigo da desmemoria e para facernos conscientes da febleza e da urxencia de precisarmos ritos e palabras.
12 / 6 / 2006
Ana Salgado. Santiago
Desde “Círculo” (1998) sen sabermos de Nano era moito tempo. Polo medio xornalismo, ensaio, acción cívica, adaptación cinematográfica. Volve logo Suso de Toro neste 2006, Ano da Memoria, e a historia non é descoñecida: de “Agosto do 36” a “Botas de elástico” (Arraianos), de “O fillo do acordeonista” a “Bretaña, Esmeraldina”, de “Soldados de Salamina” (este Home tamén vai para supervendas) ao poema “Pontevedra” (Estirpe) e a “O lapis do carpinteiro”. Tamén “No ventre do silencio”.
Porque Nano é das personaxes que máis pegada nos deixaron, quizais porque acolle un arco extenso entre a irrisión, a lucidez e a tenrura, pero sobre todo porque é radicalmente divertido malia que tamén debaixo do seu humorismo, coma do seu ser enteiro, haxa unha grande dor. Porque no país posíbel a esmorga e a reflexión existencial deberan levar retrousos de Nano, positivamente. Porque debera ser de certo cultura popular.
O incómodo engancha. Lemos con paciencia
Pero que a historia sexa coñecida non implica que non nos guste que nola volvan contar, sobre todo se xa coñecemos os riscos, nisto maniqueísmo e revisionismo como polos antagónicos. “Home sen nome” fala de gran parte do século pasado e do que levamos deste. E a toma de posición é a de quen sabe que a historia non é un xénero literario pero si unha fonte primeira. Aquí é onde adoita aparecer a metaficción, neste caso nun nivel superficial, ao colocar a figura dunha guionista nese papel de interrogadora que comparte con Nano, así como no final da novela coa aparición dese autor asinando como tal unha certificación do estatuto de ficcionalidade do que se acaba de ler. E aquí o salientábel é que se entenda como necesario, a evidencia de que recoñecemos os referentes históricos, os máis significativos nomes e lugares.
O home que non ten nome, ou ten o do irmán morto, e que é nas primeiras páxinas da novela un ser marcado por un certo determinismo (ou será que levamos moitas lecturas sobre como se cría un fascista?), tamén falto de alento, irase perfilando logo como un ser tan atroz como coherente. Non hai nel apenas fenda para o arrepentimento, sen que iso nos facilite a condena superficial, e cando o hai está tinguido de desmemoria, debilidade senil ou febrilidade. Non se lea neste caso revisionismo ningún, só unha maneira de encamiñar as palabras do autor cando dixo que ía ser esta unha novela incómoda tanto para as vítimas coma para os verdugos. Engadiriamos que é tamén por anacos incómoda, en diversas acepcións, para calquera que se achegue a ela, como só o poden ser dúbida e ideoloxía.
E entendemos que unha certa concepción da historia determina que nas estremas entre presente e pasado os marcos no sexan brancos e haxa un contínuum con diferenzas tipográficas.
Se acaso unha das tachas posíbeis sería por veces a sensación de que se nos coloca na escena do horror pero cuns dedos que empecen a visión nos planos de maior atrocidade. Tamén o feito de que nalgúns treitos Nano pareza esvaecido, e que a súa presenza estea supeditada en exceso a unha anagnórise que non acaba de ser tal por previsíbel, naqueles anacos máis de tese e asemade menos logrados.
Descoñecemos os nomes
Suso de Toro falou da perspectiva cinematográfica desta novela. Interroga, como dixemos, unha guionista admiradora de Blade Runner, sabedora de que o que está escoitando se ha de perder “coma bágoas na chuvia”.
A necesidade e mais o acerto deste “Home sen nome” mídese na contención do posíbel discurso grandilocuente sobre o pasado, na súa potencialidade para evidenciar máis unha vez o perigo da desmemoria e para facernos conscientes da febleza e da urxencia de precisarmos ritos e palabras.
CRÍTICAS POR XÉNERO
culturagalega.org | RSS | Aviso legal | Contacto | O equipo do portal | Licenza de uso | Contactar coa redacción: redaccion@culturagalega.org I T: +34 981 957202 | F: +34 981957205 |
Consello da Cultura Galega. | http://www.consellodacultura.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal
Pazo de Raxoi, 2 andar. 15704 Santiago de Compostela (Galicia)
Tfno: 981957202 | Fax : 981957205 | e-mail: redaccion@culturagalega.gal