Entrevista a Gilbert Shelton

Gilbert Shelton parodiaba os superheroes xa en 1959, despois chegaron os irmáns Freak e Fat FreddyŽs Cat. A súa satírica obra ofrece olladas contestatarias e intelixentes sobre a sociedade americana.

Entrevista orixinalmente publicada en La Opinión o 21 de outubro de 2006 por J.C. Gea

A adaptación castelá do inglés freak converteuse nun cualificativo case coloquial en España. Pero o termo era completamente descoñecido a mediados dos setenta, cando os Freak Brothers, nacidos en San Francisco en pleno 1968, desembarcaron en España coa primeira onda de cómic underground americano. Estes tres ultragandules fumadores de marihuana, a súa 1úcido gato e outros monstros satíricos como Superserdo fixeron de Gilbert Shelton (Houston, Texas, 1940) un dos popes da contracultura tebeística americana.

-Que era un freak no 68? Un tío raro, como agora?
-Usábase como sinónimo de hippy pero non é o mesmo. Os freaks eran aínda menos convencionais que os hippies, xente que encarnaba máis ben o tipo do estudante contestatario, máis cultivado e intelixente. O que pasa é que as traducións de freak ás veces dan ideas equivocadas.

-En 1968 había dous centros do mundo: París e California. Vostede estaba en San Francisco. Deixou aquilo tanto pouso como o 68 francés?
-Se acaso, nostalxia. En Francia, polo menos, o 68 conseguiu que De Gaulle deixase o poder. Os hippies non conseguiron nada tan concreto, puxeron en marcha máis ben unha pequena revolución permanente. Aínda que en Francia mírano aínda con máis nostalxia: son xente moi conservadora ata cando teñen Goberno socialista.

-E vinte anos despois, en París.
-Acabei alí por unha mestura de cousas. Tivo que ver en parte o feito de que a revista de Barcelona El Víbora tivese un editor en París ao mesmo tempo.

-Hai quen cre que ao final deixan vostedes unha visión de América tan costumista como a dun Norman Rockwell.
-Gustaríame que así fose. Pero o certo é que para nós foi unha gran liberación de enerxía. Había unha especie de filosofía debaixo de toda aquela rebelión contra o conservadorismo dos anos cincuenta, e xenios individuais como o de Robert Crumb que contribuíron a darlle máis alcance. Tamén axudou moito a crise do Vietnam. Todo iso provocou unha conmoción. É algo do que me sinto moi orgulloso, e tamén poida que estimulase a creatividade dos europeos.

-Mirando cara a Bush: con Nixon viviamos mellor?
-Sempre hai xente disposta a dicir cousas así. Hai rusos que din que vivían mellor baixo o comunismo. En Estados Unidos o conservadorismo subverteuse. Ata eu, que son conservador socialmente falando, non o entendo: Bush non quere conservar nada, quere o poder total. Pero iso non significa que as cousas fosen mellores co presidente Richard Nixon. Nin con Truman. Non é máis que falsa nostalxia. Foron tempos perigosos. Os mellores tempos con Richard Nixon e Franco foron os dos seus enterros.

-Hai sitio para o underground no mercado mediático actual?
-En realidade, nunca fomos underground en sentido literal, algo secreto, subterráneo ou oculto como o que puideron ser as Brigadas Vermellas ou a Baader Meinhoff. Eramos simplemente un movemento estudantil que fixo ruído, pero sempre á luz. A prensa alternativa tiña sentido cando había unha serie de contidos -sexo, droga e rock- que non aparecían nos medios de masas. Pero cando a prensa normal empezou a falar destas cousas, o outro circuíto xa non tiña sentido. Naquel momento foi un sinal de saúde, pero a prensa converteuse na propaganda do Estado e as corporacións en case todos os casos, se non do poder fascista, do poder dos republicanos.