Fefa Noia deixa a dirección do CDG

"É unha decisión moi meditada que ten que ver con razóns persoais e profesionais, porque eu teño que pensar o meu horizonte profesional e estes postos tampouco son vitalicios nin deben selo”, declarou a este medio Fefa Noia tras presentar a súa renuncia ante o Consello Reitor do Centro Dramático Galego . Aínda que non quixo precisar cales son os seus plans de futuro profesional Noia si ten claro que non será en Galicia onde se leven adiante. “A curto prazo non vexo que o meu futuro profesional pase por Galicia", afirmou Noia, "dado o meu perfil e a miña traxectoria profesional non ten moito sentido". A aínda Directora en funcións do CDG desexa que quen veña detrás dela "poida realizar o seu propio proxecto" e asegura estar moi contenta do acadado no seu paso polo Centro ao que chegou no 2015 tras pasar un proceso de selección. "Deixo un CDG máis forte que como o encontrei, máis san e máis ordenado na súa actividade. Deixo unhas producións propias que falaron de renovación da escena galega, tanto na dirección como na dramaturxia e na interpretación se deu esa renovación", asegura Fefa. "Estou moi contenta do conseguido aínda que sempre quedan moitas cousas por facer", asume.

(Contido Actualizado 29/05/2019)



Na súa reunión de onte, o Consello Reitor da entidade, presidido polo conselleiro de Cultura e Turismo, Román Rodríguez, agradeceulle a Noia todo o traballo realizado nos últimos catro anos e desexoulle o maior éxito nos seus proxectos futuros e acordou tamén a inmediata posta en marcha dun procedemento público de selección cara á provisión da praza de coordinador ou coordinadora do Departamento de Produción Teatral da Agadic, que conleva, entre outras funcións, a dirección da compañía teatral pública e a planificación da actividade da súa sede escénica, o Salón Teatro de Santiago de Compostela. O posto quedará vacante a partir do 1 de outubro, data na que será efectiva a saída da actual directora.

O 18 de maio de 2016 a cesante directora presentaba ante aos medios a que sería a súa primeira temporada teatral á fronte do CDG substituíndo a Manuel Guede e volvendo a traer actividade ao Centro tras varios meses de parada. A posta en escena do Tartufo de Molière, era a aposta de produción propia e de grande formato prevista para ese ano e que se estrearía o 23 de setembro. Nese momento Noia mantiña a liña de intercambio coa escena lusófona portuguesa en continuísmo co que comezara o seu sucesor, pero xa presentaba algunhas das súas propias intencións que ían marcar a súa etapa como eran a busca de novos públicos e a aposta polos autores de teatro contemporáneos co programa Dramaturxente, en colaboración coa Asociación Galega de Dramaturxia DramaturGa, que celebraría as súas primeiras xornadas a finais dese mesmo ano Nese momento a directora do CDG apuntou a importancia que no seu mandato pretendía dar á colaboración co sector. Para a directora do CDG, Fefa Noia, o establecemento dun diálogo cos dramaturgos contemporáneos e o apoio á dramaturxia galega formaba parte principal do seu programa de acción para o Centro. Neste sentido Noia puxo a base do seu interese na necesidade de "reflexionar sobre que é a identidade nacional, que é ser galego e que é Galicia desde o escenario, a cal é unha das funcións principais do CDG".

Unha das dificultades coas que tivo que traballar Noia nesta etapa foi a limitación orzamentaria do CDG, aínda marcada desde os recortes do incio da cirse en económica en 2008. Nesa limitación xustificaba, na presentación da temporada 2017, que a triloxía martes de Carnaval, grazas a cal podería levarse a Valle-Inclán ás táboas do CDG en galego, quedase reducida a só dúas das tres pezas: As galas do defunto, baixo a dirección prevista de Tito Asorey, e A filla do capiotán con dirección de Marta Pazos. Coa estraña muda dunha triloxía a dúas parte comezaba nese momento xa un episodio que baixo o sino valle-inclanésco só se podía denominar como "esperpéntico". Durante o proceso de selección de elenco das obras, marcado polo procedemento imposto pola legalidade á que se somete a AGADIC e polo tanto o CDG que dela fai parte, chegou a renuncia de varios dos integrantes do tribunal encargado de cualificar o proceso selectivo do elenco, entre eles Tito Asorey, que así deixaba tamén a dirección da obra. Marta Pazos asumiu nese momento a dirección das dúas obras. Xunto a el presentaron renuncia Vanesa Sotelo, actriz, dramaturga e directora da revista Galega de Teatro e Manuela Domínguez, secretaria do tribunal, mentres desde a desde a AAAG denunciábanse supostas "irregularidades" no proceso e a controvertida selección de elencos, que condicionaba as decisións creativas sinalábase como un dos grandes males do CDG desde o cambio do antigo Instituto Galego de Artes Escénicas e Musicais (IGAEM) en Axencia Galega de Industrias Culturais (AGADIC), que tivo lugar durante a etapa do goberno bipartito e co BNG levando a carteira de Cultura.

Daquela temporada hai que destacar dentro da aposta polas co-producións a feita coa compañía A Panadaría para sacar adiante Elisa e Marcela, unha obra con texto de Gena Baamonde e Esther F. Carrodeguas, na que se dramatiza sobre o episodio real acontecido na Coruña en 1901 no que dúas mulleres homosexuais conseguiron formalizar matrimonio ante a igrexa(a mesma historia que serve de base para unha película en cartel actualmente, dirixida por Isabel Coixet). A obra de A Panadaría levou, na seguinte gala dos Premios Galegos do Teatro María Casares catro dos premios máis importantes concedidos pola profesión escénica, entre eles o de Mellor espectáculo.

Afondando sobre a identidade e seguindo o esperpento
A idea da busca da "identidade nacional" da que Noia xa se vía no deber de incitar á reflexión desde o CDG na súa primeira temporada mantíñase moi viva e así se deixaba ver na presentaciónn da temporada seguinte, na que o lema Xa non hai que dicir que chove e un paraugas servían de imaxe da temporada. "¿Como deberiamos falar desde os esencarios de hoxe de todo aquilo do que xa se leva falado desde o principio dos tempos?", preguntábase Noia na súa presentación da temporada. Un xeito foi o de seguir con Valle-Inclán e neste caso, revisar unha das súas obras esenciais sobre o espírito galego, Divinas palabras. Noia invitou a dirixir no CDG a Xesús Rón, membro da compañía Chévere que nunca participara de ninguna das producións anteriores do teatro público. A aposta rompedora de Ron para o drama foi, cando mennos aplaudida a nivel creativo traendo o texto de Don Ramón ao contexto dos espectáculos televisivos con Divinas Palabras Revolution.

A polémica administrativa seguiu perseguindo a nova temporada. A contratación de parte do elenco a través dun convenio coa compañía Chévere e outra co criticado procedemento volvía desencadear as críticas do sector que vían nisto unha externalización de servizos que conlevaba que a obra non puidese ser considerada "produción propia" do CDG, o que deixaría unhan temporada na que todo sería coproducións. Esa escaseza de produción propia, ante a que fefa Noia sempre coincida en sinalar que era unha das carencias que era preciso mellorar, foi outra das queixas que desde a AAAG motivaban comunicados e levaban a solicitar unha "refundación" do CDG na que hoxe mesmo abundan nesta nota co gallo do fin da que denominan "convulsa etapa" de Fefa Noia na que lembran que nestas últimas temporadas "o Centro continuou cunha liña mínima na súa actividade, programando unicamente unha produción ao ano cun máximo de dez intérpretes en escena. A escasa produción propia e a baixa contratación afastan a realidade actual do CDG do seu pasado e do que debe ser un auténtico centro dramático".

Lembrando o ocorrido na pausa entre Manuel Guede e o nomeamento Noia, a Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG), ven de facer público un comunicado no cal esíxelle á Consellería de Cultura e Turismo que a marcha da Fefa Noia da dirección do CDG "en ningún caso sirva de escusa para abandonar unha vez máis a institución pública de teatro na parálise". Desde a AAAG lembran que pasaron 18 meses de baleiro entre a estrea de Xardín Suspenso, a última montaxe da dirección de Manuel Guede en marzo de 2015, e a estrea de Tartufo, xa con Fefa Noia en setembro de 2016. A asociación de intérpretes deséxalle a Fefa Noia "o maior dos éxitos na nova etapa profesional e persoal que abrirá o vindeiro 1 de outubro", non sen antes considerar que, segundo eles, tanto Noia coma a dirección de Agadic, "careceron da vontade precisa para atender as demandas do sector e procurar así solucións de longo percorrido para a institución".

A temporada máis contemporánea pon fin
A directora asegura sentirse "especialmente orgullosa" da actividade de coproducións levada a cabo durante a súa coordinación, "creo que temos apoiado proxectos de iniciativa privada dunha calidade indiscutible e ademais moi variados, diso tamén estou moi orgullosa, foi unha paisaxe contrastada, -asegura marcando unha liña que cre que debe seguir o CDG- non quedamos só cunha corda porque isto é o teatro público e non pode pasar só polas apetencias ou gustos da persoa que o dirixe, senón que ten que poder debuxarse un panorama escénico de Galicia e creo que así foi". A pesares dos momentos difíciles vividos sobre todo polos enfrontamentos co sector teatral debido aos procesos de contratación de elencos e outras situacións burocráticas Noia ve niso unha dificultade intrínseca dunha entidade pública. "Existe a dificultade diaria da fricción entre a actividade artística e os procedementos administrativos, que nas entidades públicas que se dedican á actividade artística é unha dificultade diaria que hai que ser consciente dela e traballar con ela", di a directora.

Coa produción deste ano, Neorretranca e Posmorriña aínda en cartel de xira, a directora en funcións apunta a esta obra como un exemplo e primeiro froito do apoio á dramaturxia galega contemporánea dentro do seu mandato, un apoio do que está certa "que se verá moito máis no futuro". Noia enumera outras das súas liñas de actuación que conformaron o seu proxecto nestes anos como o reinicio da actividade formativa, da publicación editorial de textos dramáticos, as actividades pedagóxicas cos centros educativos e todas de creción de novos públicos e conciliacións familiar. A actual temporada iniciábase baixo o lema Fagámola boa! e xa no seu texto de presentación escribía Fefa Noia unhas palabras que leidas hoxe adquiren novas interpretacións, case de despedida alegre:"De nós depende escoller entre soñar ou ser vítimas de pesadelos, que non son máis que os soños doutros".