Puntuación: 2.3/5 (44 votos)
"Soño cun dragón verde de lingua negra que me quere papar. As casas tamén son verdes, como a herba do noso xardín con bambán, onde antes xogabamos ao balón papá e eu. Bótoo moito de menos. Mamá dime que pronto nos irnos reunir".
Tanto como os campos de concentración -co que implican de fame, frío, enfermidade, violencia e morse-, interesa aquí un deses mundos persoais e familiares que o nazismo destruíu, e que é do pouco que ten cor fronte ao gris ferinte e o silencio.
Separación, soidade e saudade están omnipresentes; a lembranza exuda a fuxir do illamento e o desarraigo, e dá paso -no inhóspito do campo (lager)- ao amor, a amizade e a solidariedade: á humanidade, a fin de cantas.
Se toda violencia está inxustificada, a que remata coa inocencia aínda máis; contra dela, no proceso de maduración do protagonista, asistimos a un compromiso ata a fusión con Vadío (único personaxe con nome e etnia), que representa o recoñecemento no outro na catarse final.
O protagonista anónimo de Fume descobre a realidade, pero críbaa coa memoria dun pasado mellor. O espertar magóao e leva() a unha aprendizaxe rápida: a dureza e dificultade da situación, e o instinto de supervivencia obrígano a ser un neno responsábel.
A inocencia, máis que a impotencia, marca o desenlace. Os inocentes non sobreviven, dicía Primo Levi; é o prezo por ver a luz: a man de Vadío borrando para sempre o ruedo e escribindo con fume unha palabra máxica sobre o ceo de Polonia.
Unha conmovedora historia de Antón Fortes cunhas intensas imaxes da polaca Joanna Concejo, de gran sensibilidade e fermosura, pese a reflectir a realidade do protagonista, que se tal máis dura ao enfrontala recorrentemente con lembranzas da vida de ande foi e foron todos arrincados.
Presentación editorial]