As armas secretas dunha cidade

Tempo de agasallos nas vitrinas de Preciados. Madrid ensina as armas secretas, limpa a faciana castiza, xuntándose con aquelas forzas e axentes clásicos, os mesmos que a converteron unha cidade referencial na arte actual. Dous días e un bono de metrobus nun itinerario polas mostras de galerías e museos, illas de ilusión.

Todos debemos viaxar a Madrid, polo menos unha vez no ano. En febreiro con motivo da feira Arco, reencontrándose con amigos e apalpando novas ideas, no verán asistindo a unha cidade baleira, libre, ou nestas datas —por exemplo— non para mercar agasallos, senón para recoller propostas anovadoras das numerosas exposicións que se ofertan en múltiples espacios. Guía del Ocio, Gran Vía, Chueca e Castellana, teatros de musicais que todos bailamos. Un aviso ó paseante, facer unha preselección de número e calidade, sobre todo para non morrer estasiado ou relembrar propostas moi próximas.



Gula Gula

A idea, alimentarse antes de volver. Consulto o folleto que edita “Arte Madrid” onde se recolle unha relación de galerías cun utilísimo plano. Metro Colón; na rúa Orfila visito pesimista a Malborough con obras neoiorquinas de Manolo Valdés e emociónome coas novas pinturas de Hernández Pijuan na galería Soledad Lorenzo; poucas cousas son tan delicadas e minimalistas, mesmo agarimosas ante os ollos. Facendo camiño paro en Fúcares, Marta Cervera, Antonio Machón —coa brutalidade dun último Barjola—, Galería 57 e nas naturais e fráxiles recreacións de Adolf Schlosser en Elvira González. O tempo corre máis ca min, Juana de Aizpuru, Javier López ou María Martín apertan os meus pés cansos. Plataformas do mellor que podemos atopar no panorama nacional.


Sempre queda tempo para un café no Círculo de Belas Artes e reencontrarme co Palacios máis soberano. No primeiro andar atopo a aposta pola arte nova de "Dieciocho", coas obras de rapaces novos, moitas previsibles, ilustrativas de que estamos a vivir no mesmo mundo e vendo as mesmas cousas. Lecer. Paseando polo Retiro visito a mostra de Carmen Calvo no Palacio de Velázquez, unha fada que recita versos de dor sobre vidros de cores. Mentres, en fronte, o Exilio abre os ollos da memoria, baixo os teitos lenes do Palacio de Cristal. As parellas bailan na tempada de outono do Thyssen: Sonia e Robert Delaunay amosan unha natureza dixerida polo cubismo, de cores dispersivos, órficos, mentres a parella de feito Rubéns-Tiziano reflíctense nos espellos da vaidade. Sempre ambiguo, o Reina Sofía reafírmase ensinando tres xeitos diferentes de rabuñar o actual: Jean Nouvel, a Black Mountain College e Ignasi Aballí. Nos lindeiros do museo, Daniel Canogar depura as súas instalacións lumínicas na galería Helga de Alvear mentres Javier Pérez alonga e confunde imaxinativo en Salvador Díez, sen dúbida, unha das máis recomendables.


Auga para o camiño

Atocha, o Rafael Moneo camuflado. Na Ronda de Valencia un novo centro, La Casa Encendida, que depende de Caja Madrid. Unha aposta polo provisional, a exposición "Entre líneas" e a faceta didáctica de íntimo contacto co artista novo, en talleres e aulas de traballo abertos a disciplinas alternativas. Subo á súa terraza, leo o folleto e sorpréndome dunha proposta solidaria: o traballo de artistas sobre unha nena imaxinaria: Anita Lacirema. De novo Julio Cortazar abrindo ventás, a fantasía ó poder.



Ideas e propostas que -a nivel individual, rabuñando e filtrando- podemos atopar en galerías galegas como SCQ, Trinta, Ad Hoc, Bacelos ou Marisa Marimón, o ciclo Miradas Virxes, a Barrié ou o CGAC, e pouco máis. Pero ningún proxecto conxunto, global. Madrid segue funcionando como pastillas de Prozac que inxectan doses de ilusións. Mentres, do lado experimental, a pintura está a repoñer forzas, a fotografía segue firme como a abandeirada deste comezo de milenio, resisten as referencias naturais, volve o compoñente humano, mentres o elemento dixital agora actúa de pel agora de soporte expandido no espacio virtual.


Nos petos, as armas secretas dunha cidade que, de xeito irremediable, sempre resulta atraente, mentres nós, recollemos auga para a viaxe de volta.


Mediodía do domingo, tambores negros na Porta do Sol