Distinction / Extintion

Eu quero ser Marta Pérez. Nesta achega a un feito creativo destila todo o inxenio urbano dunha excelente recolectora do cotián. Porque a arte, moitas veces, escríbese en primeira persoa. Mentres, a súa é unha vontade de saberse triunfante, soñadora, reconstruíndo pétalos do seu mundo, fixando flashes desde o autobús. Unha viguesa que, recollendo saúdos nunha tarde de domingo, recalou na ambigua mostra “Arte Internacional. Entre dous milenios” en Caixanova; cando o relato sae como unha prolongación dos brazos, acariciando o próximo, rabuñendo o evidente. O andamio ácedo dunha xornalista que escribe, paradoxalmente, como os críticos, ¡fuxide malditos!.

Por Marta Pérez


Para os profanos da arte quizais o mellor pracer é o do recoñecemento. A idea de atoparse na obra, de ser parte dun universo creado ou, tamén e de maneira non excluínte, ver as propias ideas no papel, no lenzo, no plástico. Sen que este recoñecemento se confunda coa soberbia do tan escoitado “iso facíao eu” (Non, iso pensábalo ti, pero ti non te atreves a facelo)



A emoción da arte ten que ver con isto no meu caso. Hai uns anos, visitando unha exposición no Porto quedei cun obxecto que recoñecín no meu imaxinario: era un mapa da cidade, de papel, bordado con indicacións de lugares significativos para o artista. Veume a cabeza o recordo de min mesma cosendo palabras nas mans nas clases de pretecnoloxía (6º EXB, luns de chumbo ás catro e media). Empregaba as mans como novo soporte, como exploración, como busca, pero non queda nada máis ca pel danada e novas liñas do destino nas palmas.


Xa sei que falo de min a propósito de Platón, como France. Permítanme estes dous minutos de gloria virtual. En realidade, teño que falar dunha visita, da miña relación coa arte como fast food, do artista coma adolescente ou coma cadelo. Pero resúltame difícil facer reseña cando se me ofrece a liberdade. Das mostras, das exposicións, adoito ficar cunha imaxe única. Normalmente, non é descritiva, non ven no folleto que regalan (as bondades do mecenado de entidades bancarias), non representa o espíritu do expositor.


Arte entre dous milenios

Visitei en Vigo, como parte da cerimonia habitual de reubicación no espacio, a sala Caixanova, un clásico dos domingos pola tarde e días de chuvia. Coma sempre, saio cunha das imaxes na cabeza. Esta mostra leva un título xenérico imposible, define un saco sen fondo: “Arte internacional entre dos milenios”. Non lle nego a vocación didáctica, a vontade universalista, pero non deixa de parecer un lema baleiro. Componse sobre todo de fotografías (¿quererán paliar así a ausencia da Fotobienal?), aínda que hai algunha instalación e algún lenzo (Miquel Barceló, que é o que máis me gusta, sobre todo cando fala pola tele, tan tímido, tan artista doutro tempo). Son espacios que se exploran e se invirten, instrumentos que se analizan a unha nova luz, paisaxes novas, imposibles, nas que a figura humana desapareceu, anulouse. O grande plaxio da humanidade, que é a imitación da natureza, xa non é motor das artes. Nas obras de “entre dous milenios” hai un divertimento nas imaxes, despois de que medie a distancia necesaria para que o artista poida reapropiarse do espacio: agora é el o que xoga, o que ironiza. Con todo, quedo cunha imaxe humana, unha das poucas. É unha fotografía (?) de Annette Lemieux que dá nome a este artigo. Inmediatamente que vexo esta silueta de palabras (shoe maker bed maker car maker: a división do traballo, a extinción do home) accedo de seguida ó meu catálogo mental de grafitos pompeianos, por entender unha pintada como resposta. Fronte á distinción, unión.


E, en lugar de pensar nos lemas da clase obreira da cidade (xa os empregou todas Fernando León), lembro a reflexión dos “malotes” do meu barrio: “Yo no soy nadie / tú no eres nadie / él no es nadie / pero todos juntos somos la hostia”.