Corpos na (nosa) natureza

Visitamos. Respiramos. Pateamos. Murmuramos. Escoitamos. Miramos. Son as mensaxes que traslada a mostra que Antón Lopo vén de presentar na Casa da Parra, nesa dimensión da poesía expandida, trasladada a un tempo concreto, pensada para gozala.

Existe un tipo de exposición que se esforza en non resultar/ser como as demais exposicións, que se esforza na obsesión de non desbotar as canles de comunicación para derivar na experimentación dos sentidos. Son exemplos de mostras que se alimentan unicamente no contacto co espectador e onde a sinatura do autor non importa para encamiñarse nos terreos da experiencia e da colectividade. E non falamos de espectáculo, só de corpos e natureza, sinxelos puntos de mínimo protagonismo. Quizais esa é a impresión que temos cando entramos na mostra que Antón Lopo presenta na Casa da Parra, cando entramos e saímos sen preguntarnos pola autoría, só curioseando nas súas preguntas e nas mensaxes que, a longo prazo, tocan no espectador, hoxe un lector con pernas e mans.

Poesía de herba
A experiencia está na consideración de facer dun lugar físico os tempos e as entrañas dunha poesía ampliada en imaxes, instalacións, fotografía, luces e sons. O sinxelo comezo cunha expresión do natural dentro de dúas furnas de cristal, anacos de obxectos atopados recompostos ou ciscados coa forza dun vento humano, ou na fachada de alpacas de herba seca, que ademais de provocar a inevitable sensación de ambiente, de paisaxe, traslada a un mundo de recuperación de valores sinxelos. A experiencia do paseo, da tarde sol pousamos na conversa.

O proxecto de Antón Lopo, que leva máis de catro anos desenvolvendo, insiste basicamente na posibilidade de lectura social, ampla e complexa, do noso contorno, centrada nunha determinada parcela de campo, por onde foron paseando moitos dos seus amigos, para saír en imaxes, para agasallar poemas ou encontros. Desde Manolo Martínez, Cristina Varela, Sesé Vila, Brais Fernández, Chus Pato ou Braulio Vilariño, entre dezaoito autores, no deseño, na poesía, nos amigos; nos sons que saen de pequenos altofalantes ou nas fotografía diante de caixas de luz.

Campo, herba, corpo. Retómase toda a tradición de artistas que fan da performance e da experiencia exterior, os materiais do natural, os piares do seu traballo, como correctamente vén demostrando este autor nos últimos anos. Alberto Carneiro, Eduardo Valiña, Adolfo Schlosser ou Carlos Rodríguez-Méndez, mesmo Walter de María ou Perejaume, tamén Pamen Pereira e Ana Mendieta, recolleron esa dimensión do natural para despois trasladala a un espazo aparentemente conquistado, a sala de mostras. A Casa da Parra recolle parte desa intención de traslado e únese á intención de posicionar o lado expositivo da poesía, ese que se provoca na instalación e na ampliación de soportes. Máis que ver unha mostra, entramos e paseamos, comemos e bebemos unha exposición; paseamos descalzos sobre un campo de luces e sons de paxaros, acariñamos coas mans a natureza vertical das alpacas. O feito de chamarse “Dentro” pensa na abstracción performativa da experiencia do corpo e do espazo, como ingredientes de comezo. Argumentos do mínimo que se transvasan ao espazo para protagonizar unha escenografía de sentidos, dun rural homenaxeado, un ámbito de vida que temos demasiado esquecido, case nun tempo arqueolóxico, etiquetado, hoxe trasladado a un escenario de urbanidade, beirarrúas e asfalto. Esta recuperación da súa vida, do seu presente, da súa filosofía, disponse no grao xusto de ollada política, reivindicativa.

A miña (nosa) vaca
A pasada fin de semana un amigo indicoume a zona onde Antón Lopo e os seus amigos dispuxeron ese anaco de exposición, para despois intentar descubrir os tempos do rural, do natural. Por iso, curiosamente, esta mostra recordábame, con moitas distancias, á que hai varios anos chegou a esta mesma Casa da Parra, na obra de Miguel Ángel García, rescatando do natural para achegalo ao corpo, ao aparente control do ser humano. Sempre recordo dese baleiro do corpo no manto natural, o ulido da herba, os sons distantes de paxaros nos bidueiros ou as arquitecturas-murallas de alpacas no horizonte. E, non se me esquece, a miña (nosa) mirada das vacas, eses ollos grandes, negros e profundos, eses motores da nosa vida en centos e centos de anos, en centos e centos de avoas e avós, de fillos e leite.