Toallas e alfombras

Repasamos de novo dúas das mostras que citamos días atrás; a captura de pintura e luz na exposición de Din Matamoro no CGAC e o particular “Souvenir” de Fran Herbello no Espazo Anexo do MARCO. Dous pretextos para visitar e interrogar o presente de dúas institucións, sempre recoñecibles nos nosos paseos.

Dous comezos e dous finais; un relato dunha liña de saída verde, na que descalzarse, e outra de chegada, na que descalzar a ollada. Fran Herbello consegue que cada un dos nosos coñecementos sobre a súa obra queden relegados a unha sensación única, atemporal e interminable. Ese é o comezo. Din Matamoro fai o mesmo desde un manto branco, no que entramos e saimos deslumbrados pola súa fascinación de luz e cor. Dúas superficies, verde e branco, na que entramos descalzos, de ollos ou pes; dúas liñas de chan no Espazo Anexo do MARCO e no soto do CGAC, respectivamente.

Luz que ferve
Unha, dúas e tres, ata catro superficies pintadas de branco para recrear o interior dun cadro ou, simplemente, o interior dun lugar. Din Matamoro constrúe no soto do CGAC unha marabillosa recreación do sentimento pintura, ese que tanto tempo levamos perseguindo. Desde o comezo ata un final de aire branco, na mostra só existe unha única vontade: a pintura e máis eu, a superficie e o pintor. O gran autorretrato que se presenta na primeira sala serve de link do que identificamos cunha ollada limpa, instantánea, chea de dúbidas e incertezas. Un cadro de trazo húmido que percorre a terra do lenzo, seca, para conseguer unha sorte de movemento, intranquilo e poético, que nos acompaña toda a mostra. Consegue Matamoro, coa axuda do comisario José Jiménez, que identifiquemos o seu traballo nestes últimos anos sen centrarse no realizado onte. Un criterio panorámico que non descoida un continuo xesto de revisión e relectura; así, atopamos obras que se identifican cun camiño coñecido, como son as súas pantallas brancas invadidas de cores en dispersión, cores que son atmosferas intranquilas dentro dese lenzo que ferve de luz. Prosegue esa lectura autobiográfica no compromiso da serie, perfectamente ensamblada na relación de obras que agrupan a sala da columna, un mosaico de formas resultado de escumas e plásticos que son siluetas, sempre anatómicas, actuando ó xeito de prototipos de dúbida e que no cunxunto serven de paisaxe de bitácora. Un xogo emocionante e lúdico do vídeo, realizado coa axuda de Diego Santomé, pecha un itinerario expositivo para penetrar noutro atmosférico. Chegamos á ultima sala, ás peles brancas e flashes cegadores que acompaña ó visitante mentres intenta observar/identificar varios cadros de cores dispersivos. Mentres, o fondo e o primeiro plano se fusionan sen unha toalla para secar os ollos de luz. Metáfora dun soño de invasións, poéticas, vividas, autobiográficas.

Recordos do paseo
Fran Herbello consegue o que resulta complicado de atopar, trasladar o feito fotográfico, de percepción condensada, a un plano real; ou sexa volver a botar fóra todo o que antes se recolleu. Sempre identificamos a súa obra cun cambio de metamorfose, dixerida en anos de memoria e lectura dun corpo que non deixaba de sorprendernos. Así paseamos pola súa última serie na Fundación Torrente Ballester, polo seu particular “Mal de corpo”. Porque identificamos o seu percorrido sempre nunha continua fusta sobre o corpo, sobre o feito de identidade corporal, ben como sorte de laboratorio ben como poema que non deixa de evaporarse. Pero sobre todo identificamos o seu traballo coa busca dun emblema que singuralice unha ou outra serie; esa síntese, que resulta complicada de rabuñar na pel surrreal das súas fotografías, existe tamén no manto verde do que falabamos, e que corresponde coa superficie de céspede natural que instalou no citado Espazo Anexo e que podemos percorrer estes días de verán, sempre descalzos.

“Souvenir” resposta ó produto que sempre nos levamos dun lugar de visita, excepcional; non é o que recollemos nun paseo, senón aquel que resulta dunha ollada cuasi-romántica e emblemática. Herbello traslada ó espazo expositivo un espazo cuasi-natural, aí reside a lembranza, perdéndose a identidade polo camiño, nas maletas de volta da viaxe. Resulta similar ó xeito de explicación da paisaxe de Perejaume, pero o autor vigués consegue que non esquezamos a súa insistencia bisturí, non tanto na recreación dunha atmosfera de sons “rurais” de grilos que nos acompañan mentres pisamos a herba, senón no peche da mostra, nese curioso corredor, no que durme un pastor alemán, vixiante, para protexer a súa propiedade, ladrando á máis mínima intención de achegamento pola nosa parte. Queda, polo tanto, pechado o relato de coitelo que sempre identificamos coa obra de Herbello, un ladrido que rompe o paseo e actúa de link activo desa estadía, sempre recorrente, sempre medo inconsciente, ou a pel que toca a herba para recordar unha viaxe de folleto turístico, na que nos din que somos máis felices, diferentes, se descalzamos a nosa ollada. A ironía dos habitantes de pés de plástico que nunca interrogan o seu lugar, só conservan lembranzas de chaveiro.

Branco e verde para un mesmo significado de implicación. Cando entramos nun museo, desde sempre pretendemos que exista un pouso de emoción, polo menos nos pés ou nos ollos. Non queremos que se perda a pulsión na toalla que limpa a mirada chea de luz ou na alfombra que fai o mesmo cos nosos pés ó sair. Interroguemos ó museo, tamén forma parte da nosa paisaxe cotiá.