O fío e o pescador

Visitamos a mostra “Colección Caixa Galicia. Últimas incorporación” na nova sede da Fundación Caixa Galicia en Ferrol, para percorrer parte da creación do século XX en emblemas significativos, movementos e tendencias que alternan desde Picasso hasta Cidrás pasando por Susana Solano ou Vari Caramés.

Un palco da música sen instrumentos no medio da praza, mentres saímos do aparcamento e entramos na nova sede da Fundación de Ferrol. Deixamos a fachada de azul claro mentres fóra os únicos xestos musicais están nuns skaters que saltan sobre escaleiras de pedra; golpes tras golpes de madeira sobre catro rodas que segue a recordar un perfil urbano que nunca queremos esquecer. Recibe a visita unha peza con referencia marítima de Martín Chirino que se funde nun fondo marrón, antes de elevar a vista e deixar que a luz caia e os ollos se enchan de claridade segundo elevamos a mirada. Esta nova arquitectura rehabilitada, en mínimos de perfís definidos, posúe o valor da doble faz, a doble dirección e o itinerario alterno. Comeza xa na primeira planta, nun intento de seguir a claridade, a mostra que durante todo o verán repasa a traxectoria das últimas obras incorporadas á Colección Caixa Galicia e que recolle o relevo colectivo da excelente mostra "Terra" de Tàpies.

Fíos colectivos
Cada mostra colectiva dunha colección pretende significar o mellor, o emblema, dunha serie de tendencias ou movementos dentro do río da creación; significa un tempo concreto e unha escolla determinada. O pulso dun pescador que rescata do ámbito dunha determinada traxectoria artística un perfil significativo, un elemento que serve de síntese ou condensación de moitas liñas; todo nunha sóa obra. Así queremos ver e visitar cada unha das pezas que se presentan nas tres plantas da Fundación nun repaso histórico polo século XX ata a actualidade. Comeza nun dos seus lados máis atractivos e complicados, na simbiose da arte coa sociedade, e que se proxecta perfectamente na obra de Leiro, nas súas catro figuras recolectoras de chapapote; case ó xeito dun cidadáns de Calais ven pasar ós visitantes enviándolles centos de preguntas; Farreras ou Manolo Paz, nesa mesma sala, persisten nunha lectura desde a abstracción, sen esquecer a memoria, xesto do que se esquece Rui Chafes para evocar unha maquinaria dos sentimentos, táctiles, visuais, surreais. Comeza este percorrido case sen decatarse da orixe, das bases de moitas destas letras; por iso a seguinte sala fainos retrasar a lectura ás vangardas, ó comezo dunha ruptura: Picasso, Dalí, logo Lugrís, Hernando Viñes ou Vázquez Díaz; tamén Souto perseguindo a historia da beleza feminina detrás dunha pel sedutora.

Invita a primeira estancia da planta segunda a unha relaxación case ferinte; un dos mellores poemas instantáneos de Darío Villaba, na súa contundencia de conto incisivo, como sucede coa poética de Millares ou os trazos mínimos de cor e plenos de intensidade de Saura, para logo Canogar pechar esta sorte de capela de austeridade enérxica. O resto do deambulatorio permite que o itinerario reafirme toda a estela cambiante e híbrida dos anos oitenta e noventa da arte peninsular e con xestos moi intensos de presenzas internacionais. Se Alberto Carneiro destila a forza da natureza, de novo Leiro repensa o feito dramático, mentres Susana Solano concentra a memoria da fraxilidade e a poética da caixa inestable, cama e colector de aire. As cidades de Miquel Navarro pechan unha dirección que Angelo de Souza remarca e que subliña Campano, a composición, que finalmente a pintura de Pedro Cabrita Reis e o magnífico Sean Scully fixan na mellor das intencións para unha nova década.

Na terceira planta recibimos aquelas propostas que rexistran o momento actual, os momentos destes últimos anos. Serve de ponte Vari Caramés, na súa recuperación dunha cor atmosférica, logo Suso Fandiño insiste na dixestión da historia desde o apropiacionismo, Cidrás e Blanco desde a contaminación narrativa, Almudena Fernández rexistra a fusión literaria e ornamental e Manuel Vázquez impulsa a súa última abstracción de cores e son; Elisa Sighicelli remarca a ficción e Din Matamoro, que nestes días podemos ver unha mostra das súas obras no CGAC, define a fraxilidade da luz e da sombra desde a pintura. Últimos xestos deste itinerario por unha colección que segue a medrar, cambiante e atenta, como un pescador que ata os fíos para unha mellor recollida.