Dous: número plural

Hai máis dun mes que falabamos, con motivo dunha mostra no MUSAC de León, da importancia do debuxo nos soportes e nas linguaxes da arte actual. Hoxe visitamos unha exposición na galería Espazo 48, que reúne as obras dun dos nomes que xa citabamos naquela ocasión, Santi Jiménez, que neste momento dialoga ou se emparella coas esculturas de Iván Prieto. Catro paredes e unha entrada nas que se atopan perfectamente instaladas todas as obras; primeiro un manto de pequenas pezas sobre as paredes, logo unha serie de pezas diante dun papel pintado. Este relato dual chámase “Esta historia sóame”; poñámoslle voz.

Supón un mecanismo polo menos curioso, pero acertado, o empregado por algunha galería de arte ó emparellar a moitos dos autores cos que normalmente colabora; unha iniciativa que sempre recordo da galería Marisa Marimón coa “Película de pel” e que vemos en mostras da galería Ad hoc como a xa citada de Jorge Perianes e Nano4814 ou a de hai tempo de Suso Fandiño e Patricia Iglesias. Parellas de feito ocasional, que se reúnen nunha terra concreta con motivo dunha determinada intención, case sempre allea, e que fai pensar nun cento de preguntas que, no caso individual, nunca existirían; ou sexa, concentrar o que sempre observamos nas colectivas, un ou varios pretextos que logo se multiplican incluso lonxe das iniciais expectativas dos organizadores ou dos mesmos artistas. O tempo presente fai moito. Neste caso, a mostra que xunta a Santi Jiménez e Iván Prieto, baixo o nome “Esta historia sóame”, permite achegarnos ós traballos, non por todos coñecidos, destes dous novos autores. Nos dous exemplos levamos tempo seguíndolles os pasos: de Jiménez xa falamos noutras ocasións, sobre todo citando unha evolución perfecta desde a fotografía, e que tivemos a sorte de ver en citas como o certame do Auditorio de Galicia, en “Libro de artista” ou en mostras colectivas nesta mesma galería; o caso de Prieto resulta igual, con citas como a mostra no espazo de El Correo Gallego, na recente “Adosados” ou no Premio da Deputación de Ourense, entre outros.

Liñas de cor humanas
Pero, fóra da traxectoria persoal, o importante é un presente no que os traballos dos dous artistas exhiben dúas liñas en debate; e con puntos de chegada diverxentes que logo se van adecuando co paso dos minutos na galería. Por un lado, o caso de Jiménez cun salto ó baleiro presentando novos traballos realizados en debuxos e, por outro, o exemplo de Prieto que prolonga novas póeticas dentro da súa traxectoria xa coñecida, facendo unha aposta máis dentro dunha produción asentada e identificada de esculturas e escenografías. Por iso mesmo, o ton dos traballos resulta tan diferente como enriquecedor; incluso resulta deliberada a montaxe de minifundios e latifundios. Os debuxos, presentados sobre un soporte dixital, resultan do mellor que este autor presentou neste anos, incluso a mellor das saídas do ámbito da fotografía, un campo que, por outro lado, sempre resulta máis aceptado nisto da arte actual. O salto (antes falabamos de baleiro) ó precipicio chega acertadamente cun paracaídas efectivo, xa que a “filosofía” do debuxo é unha das poéticas máis de moda na paisaxe presente. Pero o autor, que persiste nesa mesma onda novidosa, aposta por unha dobre combinación de factura técnica e provisional, case arquitectónica, na que se fusionan varios rexistros e se distancian dunha posible etiqueta fría ou distante. Nada de afastado teñen unha serie de protagonistas que se recortan en diversas escenas, case ó xeito da estrutura da banda deseñada, e van contando diversas historias; historias que a todos nos soan. Unha parella bicándose e outra compartindo espazo, outra alimentando praceres; logo unha muller polo chan. Existe unha certa entrega, non tanto nos temas —evidente e que agradecemos— senón nesa contaminación inesperada na incorporación de xestos e máis trazos que se superpoñen ós impresos nunha pel dixital. Posiblemente, dos mellores cambios nunha traxectoria que podemos atopar hoxe entre os novos autores.

Teatro de historias
Nunca desentoa nin defrauda o traballo de Iván Prieto; facendo case máis un exercicio de afirmación desde o xa coñecido acompañando ós saltos de Jiménez. O caso de Prieto persiste nun ámbito de investigación que fusiona o diálogo entre o teatral e a percepción; sempre na terra (terra de lecturas). Primeiro está o personaxe e logo o escenario, ou viceversa; pero diante sempre estamos os espectadores, para os únicos que está instalado este teatro de historias. O día da inauguración iamos pousando, na súa compaña, os centos de temas que saían das súas pezas, temas que nos acompañan e que, como reza o título da mostra, a todos nos soan. Medo, esperpento, patetismo. Os outros lados da realidade. O seu lugar está no outro lado, por iso mesmo son personaxes entre os que podemos camiñar, pero que non falan, existen nese ámbito da literatura e que continuamente nos envían olladas e referencias de afinidade. É o que chamamos texto feito escultura, estrofas feitas plástica. Os panos de fondo, neste caso abandonando os resultados máis decorativos doutras instalacións, afirman nunha repetición de bocas e dentes, ameazantes, inquedos, que quedan como unha última sentencia de atrapar ó espectador diante dun acontecemento, sempre paralelo pero perfectamente recoñecible, onde Prieto desprega todos os seus encantos/esperpentos emotivos. O valor da escultura que nunca se mira nun espello inmediato.

Os diálogos sempre son posibles, ademais de necesarios. Por algo será que creo e demando máis debates, por algo será que pensei en dous nomes baixo o lema Latitudes. Pero por algo será tamén que existen parellas de profesionais ou mesmo parellas de viúvas viaxando xuntas. Creo na parella, aínda que sexa ocasional: Epi e Blas ou Calvin e Hobbes.