Estadas para a memoria

A contaminación pictórica, perfil difuso da arte contemporánea e etiqueta en aumento desde a década dos noventa, sería a primeira escala na obra de Miguel Mosquera. Artista silencioso de colaxes e paisaxes íntimas que acaba de inaugurar unha exquisita selección dos seus últimos traballos na galería Marisa Marimón de Ourense.

Sempre debemos aplaudir o traballo de artistas como Miguel Mosquera, e, por extensión o apoio que lle ofrecen as galeristas, neste caso Marisa Marimón e, desde hai anos, Asumpta, da galería Trinta. Porque este artista forxa a súa traxectoria en voz baixa, de vagar, coma se saltase por riba das nosas cabezas ou buscase esquinas ou covas onde falar, onde expresarse. Pensamos en silencio, pensamos en Miguel Mosquera.



Paralelas do real

Artista cauteloso pero incisivo, foi un deses autores que integran unha xeración paralela na década dos oitenta en Galicia, a mesma liña que trazou Jorge Barbi ou Xavier Toubes, por suposto só compartindo a canle, non a linguaxe. O noso artista xa entrara nesta década cun remolque cheo de experiencia e prácticas e proseguiu como unha balsa de aceite sen fusionarse ou, mellor dito, sen deixarse levar polas tendencias de moda. A expresión que tanto se demandaba, que tanto enarboraban, xa a tiña el entre os dentes, entre as mans; o seu xeito de traballar discorría entre a composición e a mensaxe directa, plástica e pictórica a partes iguais. Por iso, desde os seus primeiros traballos, a colaxe actuou de instrumento de planimetría ou medición do real, un medio que nunca esqueceu e seguiu a perfeccionar ata significarse como única gamela de salvamento. Trátase de poñer escadas ou estructuras para existir, para camiñar; ou quizais, trátase tamén de poñerlles vendas ás feridas, de darlle auga ó sedento ou encoros ás emocións, nunca se sabe.



Sempre me apaixonaron os artistas que expresan desde a inseguridade ou desde a acumulación, nese afán de coleccionista, de recolector de vivencias ou fragmentos que se desprenden da vida, da sociedade. Autores que gozan nunha case esquizofrénica obsesión por compoñer, sacar os cóbados, dun xeito sempre silencioso. Por iso persigo os traballos de Miguel Mosquera, igual cós de Washington Barcala, Santiago Mayo ou Teo Soriano, que, por certo, presenta as súas obras esta semana na galería Paloma Pintos de Santiago.



Contaminacións pictóricas

A súa opción, transparente, préndese das paredes da galería, que, para quen non a coñeza, articúlase ó xeito dun amplo corredor que forma un S, o que os portugueses chaman un “largo”. Paredes brancas que actúan de páxinas de álbum de fotografías de familia, fotografías do persoal e fragmentos, microespacios ou esponxas do real. Cada unha das obras expostas actúan de colaxe, acumulacións pictóricas ou escultóricas, paisaxes onde a topografía se traza coa introducción de letras (tipografías), cordas, cores e, quizais o máis enigmático, frases de mensaxes políticas, públicas, “El mal gobierno” ou de referencias íntimas, de complicidade, “Silencio” “Retrato en la Curota” ou “Dueto con Camilo”; porque diso se trata, de establecer diálogos, pontes, e pensamos en Camilo Franco, autor dun evocador texto no catálogo, enxeñeiro de dramas e xornais. Miguel Mosquera compón con anacos de memoria cunha intención sempre reivindicativa. Os ritmos, cadencias ou movementos repousan sobre táboas de cor vermella ou ocre, oscilando entre fráxiles fíos de funámbulo e os códigos perennes do arqueólogo: retrincos pintados, ferros e obxectos variables (ósos, dianas ou plumas); a poética do “obxecto atopado”, inseridos en escenarios con formas mínimas, paisaxes de cores severas que acadan estructuras de supervivencia. As fotografías, que actúan de elemento de cimentación, absorben memoria, compóñense mediante intervencións pictóricas, con líquidos brancos e sortes queimadas, raschadas, que lembran os traballos de Germand Ritcher ou Darío Villalba.



O lugar de Miguel Mosquera está no estudio, sentado, diante de milleiros de obxectos mortos. A estructura constrúese como un iglú ou habitáculo, berce de inseguridades, experimentos e colaxes de vida; obras que ceden unha sacudida de provisionalidade, de traballos que existen gracias á vontade e esixencia do artista. E seguimos pensando en silencio, en posibilidades.