A nena do carrusel

Capturemos o diálogo do tempo co corpo e a emoción subxace silenciosa, impactante. A Fundación Laxeiro de Vigo ofrece na mostra “Formas de ser” da fotógrafa Andrea Costas xeitos e pautas de reciprocidade corporal e mental.

Ó longo de toda a historia da arte o artista, o mesmo que o médico ou o dramaturgo, proxectou ou retivo as súas investigacións no corpo humano; o seu bisturí cambiaba o pulso segundo a investigación fose científica, humanista, realista, mitolóxica, agora vangardista. O corpo sempre foi e será un motivo iconográfico de proxección pictórica da vida, da panorámica particular da existencia, mesmo da propia vaidade. Quedémonos con Mantegna, Guido Reni, Blake, Louise Bourgeois ou Joel-Peter Witkin, e entenderemos as paisaxes da fugacidade, porque no campo da fotografía sempre reside o instantáneo, o corpo no linde, na navalla da vida. O contido ou literatura repousa nun retrato, nunha mirada, na luz esvarando polo corpo, polas costas e na man que retira os cabelos dourados do tempo; o lene paso do tempo, do pulido mármore de xuventude, da engurra topográfica da vellez, do masculino e do feminino, do corazón latexando e do vidro de formol, pero, sobre todo, dese tobogán de sentimentos, ideas e lucesombras que é a cara luminosa da vida, que implica tamén unha porta, un biombo, da morte.



Imaxes incorporadas

Andrea Costas recolle, sen centrifugar, unha tradición de retratos e autorretratos e, sobre todo, recolecta as pautas de combinación de tempo e corpo, da fugacidade e do terreal, en fin, da imaxe da vánitas desde a representación corpórea. Por iso, esta mostra na Fundación Laxeiro, leva o título de “Formas de ser”, porque diso se trata, de desvelar os condicionantes da existencia, do ser.



O seu diccionario será a anatomía, a súa anatomía. Andrea Costas traballa en varias frontes: compón escenarios íntimos de diálogos entre o corpo e o espacio, debates entre diferentes corpos para chegar ó que ela etiqueta como formas “incorporadas”, que actúan tamén como formas ou “composturas” do posible. Serán combinacións de anatomías, confrontacións simétricas do seu propio corpo fusionado con outro, con outro ser. Unha variedade de comportamentos, de posturas e exemplos (diso se trata) que se almacenan nas tres series que dispersa polas salas da Fundación. Serán, deste xeito, canles de desvelamento, de exteriorizar e facer pública a simbiose do concepto de xeración, proceso, do paso do tempo.



Vanitas de identidades

A serie “Incorporados” fai realidade estas reflexións de evolución, os fragmentos fotografados doutros seres queridos da artista (nai, pai e mozo) adhírense ó seu corpo, propiciando unha dobre lectura: “Eles son o que eu son, fórmanme, complétanme”. Entra en xogo un apropiacionismo de sentimentos, de experimentación e vivencias, de sufrimentos e caídas, nunha Andrea Costas bondadosa, case terapéutica, cunha misión protectora. A serie “Tempo ao tempo” conxuga este elemento de diálogo nunhas composicións hieráticas e impecablemente simétricas, máis fragmentadas, onde combina o seu corpo co da súa avoa: mans, pés, ollos e peles, que configuran unha vanitas de identidades, cando Narciso se reflicte na auga, na auga enlamada. A autora, sinxela, ofrécenos o mellor dos seus relatos visuais: “Como te vexo vinme, como me ves veraste”. Semella a mensaxe, a sentencia, dun retablo barroco de Valdés Leal, destilando un intimismo intranscendente, case divino.



Mentres, “Composturas”, a última das series presentada, segue investigando no fragmento corpóreo pero agora incorporado nun espacio, nun escenario cotián: ollos ó xeito de gardapáxinas, brazos nun andel e facianas enfrascadas, listas para seren usadas. O corpo feito producto, feito función. Quedámonos co silencio, a presencia e Frida Kalho mirando desde o miradoiro do sufrimento.



O debate entre presentación e representación confire, na obra de Andrea Costas, un respaldo de proposta clásica, perenne. O tempo conxélase nun instante, esvara pola pel da xuventude, pousa na persoa querida, por iso a reconstrucción queda como a única saída deste carrusel, ver o comezo e final do conto, da vida. Porque estamos a falar de fotografía que, senón, saltaría enriba dese cabaliño de feira.