Abrindo a persiana

A paisaxe, nas lecturas de Antonio Murado, compréndese romántica, compréndese lírica. Neste escenario etiquétase a mostra das últimas obras deste pintor que ata o 2 de abril se amosan na galería Trinta, logo de exponer o pasado ano no CGAC.

Repousando o silencio, Antonio Murado retén un anaco de natureza. A súa obra, xa emblemática e moi recoñecida —lembramos as súas clásicas series de marañas e redes— localízase como unha das máis internacionais da pintura galega. Nas dúas plantas da galería ofrécense, ó xeito dun camaleón, ritmos e voces diferentes que relatan a súa última etapa de producción, que se centra no tema da paisaxe. Son, en definitiva, fórmulas para comprender a natureza, fórmulas de achegamento ó xénero, a unha tendencia pictórica.



¿Pode poñer máis cor vermella?

Son, insisto, ideas de natureza. Son os ollos dun artista que ten o seu estudio en Manhatan, que ofrece prototipos, modelos de natureza, que, nesta pequena sala da galería, invadida pola escaleira de baixada, ofrécense ó xeito de fragmentos ou iconas de realidade. Dúas voces: unha reflectida no espello, rexistrando obras do pasado e outra anticipando a nova dirección da súa producción, exemplificada por un gran lenzo negro, acoutando o branco como marxes minimalistas, ó xeito dun Malevich. O mosaicos de obras, pequenos poemas de realidade, crean a posibilidade dunha etiqueta retrospectiva, resumo da traxectoria do pintor; son retrincos de panorámicas e cuestións. Nubes, ceos, néboas, terras, follas, pétalos ou talos, e todo rexistrado coas cores, as mesmas cores locais dos impresionistas mediante contrastes e tensións: amarelos, verdes, azuis e vermellos, ferintes vermellos, acoutados en ritmos de curta distancia. A súa superficie descobre tamén un artistas impecable, dunha perfección técnica case obsesiva, que lle atribúe esa calidade conxelada ou artificial das obras realizadas en porcelana e onde tamén contribúe o soporte en aluminio (o mesmo que podemos ver nestes días nas obras de Pedro Calapez na galería SCQ ou nos últimos traballos do amigo Álvaro Negro). Antes de baixar, un gran lenzo de dictadura negra, cae o pano dunha festividade de cores e flora. Rematou a música, rematou a foliada.



Os ollos pechados, a noite

Baixamos as escaleiras de madeira, travesas de ferrocarril, e o ritmo vólvese lonxitudinal. O espacio transparente, de teitos industriais, potenciado por un banco corrido, descobre un Antonio Murado aínda máis romántico, máis reflexivo, pero tamén moito máis atmosférico. O protagonismo agora recae na paisaxe total, non nos fragmentos ou abstraccións (ideas), nin na ollada microscópica, aquí fálase en voz alta, recítase ou, mellor, pregóase a súa paixón, a súa enorme valoración estilística: a paisaxe de expresión. O estilo decorre próximo á unha tradición pictórica moi recoñecible, aquela que desvelaba ou retrataba a paisaxe con maiúsculas, os grandes paisaxistas ingleses ou alemáns do XIX. Fronte ó gran lenzo da primeira planta, de pálpebras cegadas, agora ábrese unha vía de realidade, un horizonte na persiana, un claro de lúa ou tona; un escenario abrupto, mínimal, onde pasear o monxe de Friedrich. A súa forza está na paisaxe de mínimos, que tamén se aproxima á pantalla do ordenador ou ó pano baleiro, o mesmo que inquietaba a Sugimoto ou propiciaba un actor de Beckett. Paisaxes en branco e negro, liñas pulcras, fíos de leite e néboas conxeladas, néboas rabuñadas no negro da noite.



Cando baixamos as pálpebras, o negro domina, pérdese a referencia, só oímos os cantos de follas, os murmurios da paisaxe. Cando sobe a persiana, a luz cega e volvemos a unha paisaxe da infancia, dos paseos, unha natureza lírica, evocadora, ás veces demasiado literaria. ¿Ata cando subirá a persiana?