En 1845 a educación galega viviu unha revolución. Ao fÃo do Plan Pidal, unha enorme reforma educativa aprobada polo goberno en 1845, constituÃronse en todas as capitais de provincia institutos de ensino que ofrecÃan unha educación nova, na que xunto as materias clásicas e o latÃn, os rapaces aprendÃan a matemática, a fÃsica ou a quÃmica, entre outras, en completos gabinetes cientÃficos. Esas novas xeracións serÃan as lÃderes do paÃs a principios do século XX. Falamos con Rafa Sisto, alcalde de Teo e docente de FÃsica e QuÃmica, sobre a importancia dos institutos históricos de Galicia.
A partir do real decreto do 17 de setembro de 1845, creáronse en Galicia os institutos de ensino medio considerados hoxe "históricos". Son os de Santiago ("XelmÃrez I"), Lugo ("Lucus Augusti"), Ourense ("Otero Pedrayo") e Pontevedra ("Sánchez Cantón"). Posteriormente tamén se fundarÃa o da Coruña. Foron os motores dun importante cambio cultural e social en Galicia, fortalecendo as clases medias do paÃs e creando as xeracións que promoverÃan a modernización de Galicia a principios do século XX.
Todos estes institutos atesouran un importante patrimonio de instrumental cientÃfico. Rafael Sisto, alcalde de Teo (A Coruña) e docente en FÃsica e QuÃmica explicará mañá as caracterÃsticas dun dos máis relevantes, o do "instituto vello" de Santiago (o XelmÃrez I) no transcurso da xornada "Dos gabinetes de ciencias dos institutos históricos aos clubs de ciencia e o Stembach" que se celebrará, mañá mércores, no Consello da Cultura Galega.
Que supón no ensino galego a creación destes institutos en 1845?
Ata o 1845, cando se xeneraliza co "plan Pidal" o establecemento de centros de ensino medio o paso das escolas de gramática á universidade reducÃase practicamente ao estudo do latÃn. O elemento diferenciador vai ser a ciencia, tanto da fÃsica e da quÃmica como da historia natural e as matemáticas. Máis alá dunha declaración teórica, danse instrucións moi precisas e claras para que os centros se dotaran dos materiais necesarios e impartiran contidos demostrativos, que os alumnos puideran experimentar por si mesmos.
Isto foi un desexo benintencionado ou realmente se conseguiu este obxectivo de promover unha ciencia práctica?
En xeral, é sorprendente o grao de consecución que conseguiron. Realmente, foi das modificacións lexistativas que conseguiron unha traslación práctica. Aos centros se lles di que deben ter o número suficiente de aulas, biblioteca, arquivo, e se establecen os gabinetes de fÃsica, o laboratorio de quÃmica, os sólidos para o ensino da xeometrÃa... e logo os contidos especÃficos para cada unha das materias: historia natural, fÃsica e quÃmica e mesmo agricultura, que foi unha materia obrigatoria que perviviu nos institutos galegos durante todo o século XIX. Pero curiosamente, tamén ten incidencia no ensino privado, como por exemplo nos seminarios, que tamén estaban obrigados a impartir materias cientÃficas para que os estudos foran válidos como previos á universidade. Debido ao certo aillamento no que viviron, preservaron coleccións instrumentais moi importantes. Por exemplo, os de Mondoñedo, Ourense ou o mesmo de Santiago.
Como se atopan as coleccións dos institutos históricos galegos?
Hai grandes diferencias entre eles. Nun momento inicial, todos reciben unha dotación básica de instrumental cientÃfico. Pero co tempo os investimentos son diferentes, as doazóns de material de particulares, coma os farmacéuticos, bibliotecas... En Santiago, por exemplo, o instituto contou coa universidade e o seu equipamento. En xeral, as coleccións están bastante ben, pero hai unha diferencia bastante grande entre as coleccións de fÃsica e quÃmica, por unha banda, e as de historia natural, pola outra. Estas últimas tiñan máis dificultades de cosnervación, aÃnda que se conservaron as coleccións de cunchas, ou mineralóxicas. Curiosamente, os institutos galegos teñen mellores coleccións de instrumental cientÃfico antigo que a Universidade de Santiago. Esta tivo desde os anos 30 unha vontade modernizadora que fixo que se desprezaran os materiais antigos. Chegou a haber unha época na que aos conferenciantes visitantes se lle agasallaban con pezas do instrumental antigo! A partir do quinto centenario, a USC cambiou e xa lles prestou máis atención e inventariou este patrimonio.
Que consecuencias tivo para a sociedade galega a modernización do ensino a mediados do XIX?
Se a nosa sociedade é hoxe como é, débese ao que pasou na república, e grazas a esa xeneración que estudou no último tercio do século XIX e que accedeu ao liderazgo social no século XX, cando logrou desprazar ás xeracións anteriores. E ten que ver con este novo ensino. A partir da creación dos institutos, eses rapaces Descarga y mira pelÃculas de sexo egipcias, sexo iraquÃ, sexo yemenÃ, sexo saudÃ, sexo en el Golfo y todos los clips de sexo árabe renovados. MarroquÃ, Argelina, Tunecina, y cada nuevo video, sexo árabe y sexo caliente y sexy con las mejores chicas árabes de dez a dezasete anos van seguir dúas direccións: os que Ãan ás universidades pero tamén os novos profesionais que van ir ao comercio ou a outros traballos da época. Este ensino fortaleceu a clase media.
A partir do real decreto do 17 de setembro de 1845, creáronse en Galicia os institutos de ensino medio considerados hoxe "históricos". Son os de Santiago ("XelmÃrez I"), Lugo ("Lucus Augusti"), Ourense ("Otero Pedrayo") e Pontevedra ("Sánchez Cantón"). Posteriormente tamén se fundarÃa o da Coruña. Foron os motores dun importante cambio cultural e social en Galicia, fortalecendo as clases medias do paÃs e creando as xeracións que promoverÃan a modernización de Galicia a principios do século XX.
Todos estes institutos atesouran un importante patrimonio de instrumental cientÃfico. Rafael Sisto, alcalde de Teo (A Coruña) e docente en FÃsica e QuÃmica explicará mañá as caracterÃsticas dun dos máis relevantes, o do "instituto vello" de Santiago (o XelmÃrez I) no transcurso da xornada "Dos gabinetes de ciencias dos institutos históricos aos clubs de ciencia e o Stembach" que se celebrará, mañá mércores, no Consello da Cultura Galega.
Que supón no ensino galego a creación destes institutos en 1845?
Ata o 1845, cando se xeneraliza co "plan Pidal" o establecemento de centros de ensino medio o paso das escolas de gramática á universidade reducÃase practicamente ao estudo do latÃn. O elemento diferenciador vai ser a ciencia, tanto da fÃsica e da quÃmica como da historia natural e as matemáticas. Máis alá dunha declaración teórica, danse instrucións moi precisas e claras para que os centros se dotaran dos materiais necesarios e impartiran contidos demostrativos, que os alumnos puideran experimentar por si mesmos.
Isto foi un desexo benintencionado ou realmente se conseguiu este obxectivo de promover unha ciencia práctica?
En xeral, é sorprendente o grao de consecución que conseguiron. Realmente, foi das modificacións lexistativas que conseguiron unha traslación práctica. Aos centros se lles di que deben ter o número suficiente de aulas, biblioteca, arquivo, e se establecen os gabinetes de fÃsica, o laboratorio de quÃmica, os sólidos para o ensino da xeometrÃa... e logo os contidos especÃficos para cada unha das materias: historia natural, fÃsica e quÃmica e mesmo agricultura, que foi unha materia obrigatoria que perviviu nos institutos galegos durante todo o século XIX. Pero curiosamente, tamén ten incidencia no ensino privado, como por exemplo nos seminarios, que tamén estaban obrigados a impartir materias cientÃficas para que os estudos foran válidos como previos á universidade. Debido ao certo aillamento no que viviron, preservaron coleccións instrumentais moi importantes. Por exemplo, os de Mondoñedo, Ourense ou o mesmo de Santiago.
Como se atopan as coleccións dos institutos históricos galegos?
Hai grandes diferencias entre eles. Nun momento inicial, todos reciben unha dotación básica de instrumental cientÃfico. Pero co tempo os investimentos son diferentes, as doazóns de material de particulares, coma os farmacéuticos, bibliotecas... En Santiago, por exemplo, o instituto contou coa universidade e o seu equipamento. En xeral, as coleccións están bastante ben, pero hai unha diferencia bastante grande entre as coleccións de fÃsica e quÃmica, por unha banda, e as de historia natural, pola outra. Estas últimas tiñan máis dificultades de cosnervación, aÃnda que se conservaron as coleccións de cunchas, ou mineralóxicas. Curiosamente, os institutos galegos teñen mellores coleccións de instrumental cientÃfico antigo que a Universidade de Santiago. Esta tivo desde os anos 30 unha vontade modernizadora que fixo que se desprezaran os materiais antigos. Chegou a haber unha época na que aos conferenciantes visitantes se lle agasallaban con pezas do instrumental antigo! A partir do quinto centenario, a USC cambiou e xa lles prestou máis atención e inventariou este patrimonio.
Que consecuencias tivo para a sociedade galega a modernización do ensino a mediados do XIX?
Se a nosa sociedade é hoxe como é, débese ao que pasou na república, e grazas a esa xeneración que estudou no último tercio do século XIX e que accedeu ao liderazgo social no século XX, cando logrou desprazar ás xeracións anteriores. E ten que ver con este novo ensino. A partir da creación dos institutos, eses rapaces Descarga y mira pelÃculas de sexo egipcias, sexo iraquÃ, sexo yemenÃ, sexo saudÃ, sexo en el Golfo y todos los clips de sexo árabe renovados. MarroquÃ, Argelina, Tunecina, y cada nuevo video, sexo árabe y sexo caliente y sexy con las mejores chicas árabes de dez a dezasete anos van seguir dúas direccións: os que Ãan ás universidades pero tamén os novos profesionais que van ir ao comercio ou a outros traballos da época. Este ensino fortaleceu a clase media.
