Problemas de conexión, de formación e de equipamento acompañan a práctica docente día a día

Baixar á realidade

Centros que non desembalan os ordenadores, docentes que non saben empregar os equipos, outros que solicitan un ordenador ata o día da xubilación, conexións que fallan cando hai que poñer as notas.... estes son algúns dos problemas que teñen os centros hoxe en día. En Galicia hai 1.770 centros educativos de diferentes niveis e esa magnitude agranda o problema. Estes son só uns poucos.

Cando Benjamín Lois Salgado, subdirector Xeral de Sistemas de Información da Educación nos debuxaba o panorama no que encadrar aos catro únicos centros que desenvolven un programa de implantación das novas tecnoloxías, explicaba que “cada un dos 1.700 centros teñen realidades ben diferentes que non permite ofrecer unha solución única para todos, senón que hai que baixar ao detalle e ver un por un a realidade de cada centro”. Isto atrasa todos os prazos posibles, ao non haber unha solución xenérica hai que ir estudando cada caso en particular e iso leva o seu tempo.

Benjamín explicaba tamén que “non hai variñas máxicas, nin solución mestras” sobre todo porque hai múltiples frontes abertos: infraestruturas e comunicación nos centros e equipamentos, contidos multimedia, formación docente e, por suposto actuacións na comunidade educativa, é dicir, no contorno escolar (pais, nais, titores…) porque a educación é un problema de todos.

O máis básico: a infraestrutura
A Consellaría destina este ano dous millóns de euros para infraestruturas, dous millóns trescentos dez mil euros en comunicacións e catorce millóns en equipamento multimedia. Uns fondos cos que se comprarán ordenadores, mellorarán conexións e servirán para custear os arranxos dos posibles erros de infraestrutura. Ese investimento ten un obxectivo claro que Benjamín Lois resume en “dotar de acceso a internet a todas as aulas”. Ata aquí todo correcto, pero cando falamos de 1.700 centros as problemáticas multiplícanse. ¿Imaxinan a 45.000 mestres poñendo as notas na mesma semana? Desde que o proceso de cualificación se informatizara e os mestres e profesores teñen que poñer as notas telematicamente, as avaliacións supoñen un prolema engadido para o persoal da Xunta e para os propios docentes. As dificultades aumentan para os centros situados no rural, tanto os que non dispoñen de telefonía fixa como os que non teñen un TRAC (teléfono rural de acceso celular que tampouco permite a conexión a internet), nos que a súa situación se complica para os trámites administrativos.

Como son tantos centros, hai casos de todos os tipos e de todas as cores. Hainos de docentes que cansados de esperar por un computador que non chega, decidiron levar o seu para incorporalo ao seu proxecto pedagóxico persoal. Como tamén o hai de centros escolares que, sen ter moi claro a rendibilidade que se lle pode dar, deixan os ordenadores dentro das súas caixas no almacén.

Na dotación dos centros a Xunta non está soa, colabora coa entidade pública empresarial Red.es, con convenio bilaterais de colaboración e cofinanciamento tanto para o equipamento básico como para a dotación específica de proxectos educativos puntuais. Entramos así de cheo noutro dos aspectos claves que é a aplicación da tecnoloxía na tarefa puramente educativa, de ensinar coñecementos.

Contidos multimedia e formación docente
Pilar Vidal leva anos estudando estes temas e que acaba de presentar a súa tese de doutoramento sobre este campo. Na súa experiencia analizando as clases explica que “en moitas os docentes non saben que facer cos ordenadores no seu uso”. Conscientes deste problema, a consellaría leva tempo tomando medidas en dúas direccións. En primeiro lugar, formación do profesorado no uso das TIC e en segundo lugar, creación de contidos multimedia aplicados a cada nivel. No primeiro dos caso créase un plan anual de actividades que, segundo explica Benjamín, “pretendemos que non pase moito tempo entre o tempo que se imparte o curso e chegan os ordenadores ao centro”. Ademais, refórzase a súa formación con actividades específicas que cobren aspectos máis concretos e técnicos. No seu traballo non están sós, xa que contan con asesores Siega distribuídos por toda Galicia, asesores dos centros de formación e recursos e unidades de atención. Pero mestres e profesores coidan que o número de asesores é insuficiente para poder desenvolver o seu traballo, porque sempre teñen que agardar cando teñen un problema e cando chegan para resolvelo o docente xa desistiu do seu intento. Para os docentes existe un problema engadido. Na maioría dos casos, os alumnos (sobre todo en secundaria e bacharelato) están máis familiarizados cos ordenadores que os seus propios docentes. No momento no que un alumno sabe máis que o profesor este queda desautorizado, o que redunda en que os docentes non se animen a empregar computadores na súa práctica docente.

No nivel dos contidos, a Consellaría de Educación conta con varias ferramentas. Por unha banda, hai un portal de contidos clasificados por niveis para aplicar na aula e da outra, está o “Proxecto Lanzadeira”, un espazo para o profesorado, co obxecto de facilitar instrumentos para a elaboración de contidos educativos e desenvolvemento e posta en práctica de metodoloxías de traballo na Rede. Ademais, tamén colaboran co Centro Nacional de Información e Comunicación Educativa (CNICE) do Ministerio de Educación.

A comunidade educativa
Todo o mundo asume que na tarefa educativa están implicados pais, políticos, docentes e alumnos e que cada un deles ten que arrimar o ombreiro. Na aplicación das tecnoloxías máis aínda. Desde a Consellaría concédense axudas de 300 euros para que as familias, en función da súa renda, merquen computadores.