Cando falamos de fútbol as cousas son doadas. É sinxelo implicar aos nenos, mobilizar aos pais, conseguir federar equipos, buscar patrocinadores... Todo o contrario do que lle acontece aos deportes minoritarios onde a súa loita pasa pola supervivencia. De entre todos eles destaca o balonmán, unha práctica que ten moita tradición en Galicia. Preto de corenta clubs, dous deles militan en Asobal (SD Teucro e o FrigorÃficos do Morrazo de Cangas) pero que desenvolven unha polÃtica de canteiras que pretenden enganchar aos nenos e formar equipos con xente da terra e a base de esforzo.
O balonmán galego foi, desde sempre, un deporte que se nutriu de xogadores galegos, formados aquà por adestradores de aquÃ. E esa fórmula patria deu sempre bos resultados. Galicia chegou a ter catro equipos en división de honor (Teucro, Octavio, Cangas e Chapela). Pero non sempre foi asÃ, na década dos oitenta o balonmán experimentou un crecemento de xogadores estranxeiros que se notou na cancha (descendeu o número de xogadores das categorÃas inferiores) e na grada (a xente deixou de asistir a ver os partidos). Pero esa situación análoga á que desenvolven as prácticas deportivas maioritarias, lonxe de obter bos resultados pasou unha focha que se solucionou dándolle a volta á situación e retomar a canteira. Un traballo duro con altas doses de voluntarismo.
Por amor ao deporte
O orzamento dos clubs é moi axustado ás súas necesidades. Tanto é asà que, pais, nenos, adestradores e directivos teñen que achegar o seu gran de area para que isto funcione. Consultamos con tres clubs, S.D Teucro, C.B LalÃn e A.D. Xiria para ver como o balonmán, ademais da súa faceta deportiva, cumpre unha función social.
Entre estes tres equipos superan os 500 rapaces que, a prezos moi modestos (no Teucro pagan 30 euros ao ano, en Xiria 15 euros ao mes e en LalÃn de xeito completamente gratuÃto) coñecen un deporte e forman parte de competicións deportivas. En base a esa circunstancia montaron unha escola de balonmán na que non fan distingos. Para Ana Couselo, da SD Teucro “ao principio preséntaselles como un xogo, non importa gañar, non importa perder, non distinguimos entre altos nin baixos, o que importa é que os rapaces coñezan a técnica, desenvolvan a súa psicomotricidade e lles guste o deporte”. Estas escolas están pensadas de tal xeito que haxa rapaces federados e non federados, é dicir, os que forman parte dos equipos con competición deportiva e os que non.
Se hai algo no que coinciden os tres clubs é en dous puntos: por unha parte que a reposta dos rapaces é excelente. Para Nicolás Varela, presidente do Club Balonmán LalÃn, “os rapaces están implicados ao cento por cento, porque ven saÃdas dentro do deporte, un xuvenil sabe que se o fai ben poderá subir para o primeiro equipo”; e por outra parte, que é precisa a implicación dos pais. Con orzamentos reducidos, formar parte de competicións deportivas implica mobilizarse por toda a xeografÃa e iso custa cartos. Acudir a un partido cada fin de semana ten un custe mÃnimo de 120 euros (entre autobús, arbitraxe e bocadillos para os rapaces) e, se os nenos son pequenos iso significa que os pais se teñan que implicar acompañando aos pÃcaros nos seus desprazamentos. E iso supón erguerse cedo un sábado, facer unha media de 100 quilómetros e acompañar aos rapaces. Fernando Vázquez conta unha anécdota moi representativa do que pensa unha parte dos paÃs: “Un dÃa un pai chega e me comenta que esto é estupendo, que é como unha garderÃa que chegas, deixas aos rapaces, que quedan todos contentos e logo ves buscalos. Que de non estar aà estarÃan na casa non facendo nada”. Pola súa banda, Nicolás Varela destaca que hai de todo, pero que deberÃan preocuparse moito máis.
Hai unha terceira parte implicada que son os adestradores. ¿Que leva a unha persoa a adestrar tres dÃas á semana a rapaces de entre 6 e 17 anos, a hipotecar todas as súas fins de semana para asistir aos partidos por toda Galicia e por soldos que non chegan aos 300 euros ao mes? “Non se trata de cartos, trátase dun deporte, de toda unha maneira de ver as cousas” asà fala Fernando Vázquez, adestrador do Xiria de Balonmán, que ademais do seu traballo semanal coas canteiras do equipo de Carballo, dá clases extraescolares nos colexios da zona para ir facendo afección. Un traballo titánico practicamente invisible e moi pouco recoñecido, porque moita xente non ve máis alá do resultado dos marcadores cada fin de semana.
AÃnda que cada club ten as súas diferenzas no método, todos desenvolven practicamente as mesmas prácticas: adestramentos diarios, torneos e “campus de balonmán”, é dicir, pequenas estadÃas onde os rapaces xogan con outros equipos, e onde convive a disciplina co carácter social dos encontros.
Unha base de futuro
Ana Couselo da S.D. Teucro asegura que “o traballo que desenvolves diariamente ten que ir en catro direccións: buscar afección, crear unha canteira de futuro, ter unha base sólida e todo iso porque convives cun equipo arriba para a que montas toda esa solidez”. E ao Teucro non lle vai nada mal iso sÃ, dentro das súas circunstancias. Ana explica que “nós pelexamos nunha cidade na que os rapaces teñen dous equipos onde escoller, nunha provincia na que en vintecinco quilómetros cadrados chegou a ter catro equipos en Asobal, coas súas correspondentes categorÃas inferiores, unha disgregación que non nos favorece”.
Unha situación que é completamente oposta á do Xiria de Carballo. Unha zona con pouca tradición que queda lonxe de todas as localidades de competición (concentradas maioritariamente na provincia de Pontevedra), o traballo que desenvolven ten un dobre mérito: por unha banda dar a coñecer o deporte, e en segundo lugar, crear unha canteira de equipo. Fernando Vázquez, xogador e adestrador do Xiria e un dos eixes sobre os que se asenta toda a estructura do club, destaca que o “principal problema que temos é que ao non ser un deporte maioritario hai que publicitalo moitÃsimo, hai que ir enganchando aos rapaces ensinándolle o deporte como un xogo”. Nun punto intermedio a esta situación está o Club Balonmán LalÃn, que conta cun bo apoio popular a unha práctica que se desenvolve desde hai máis de 50 anos.
As escolas de balonmán non son só centros de formación de xogadores para as categorÃas superiores. As doses de voluntarismo e a afección que espertan a seu redor amosan que vai máis alá, que xera unha forma de implicar á sociedade co pretexto deportivo.
O balonmán galego foi, desde sempre, un deporte que se nutriu de xogadores galegos, formados aquà por adestradores de aquÃ. E esa fórmula patria deu sempre bos resultados. Galicia chegou a ter catro equipos en división de honor (Teucro, Octavio, Cangas e Chapela). Pero non sempre foi asÃ, na década dos oitenta o balonmán experimentou un crecemento de xogadores estranxeiros que se notou na cancha (descendeu o número de xogadores das categorÃas inferiores) e na grada (a xente deixou de asistir a ver os partidos). Pero esa situación análoga á que desenvolven as prácticas deportivas maioritarias, lonxe de obter bos resultados pasou unha focha que se solucionou dándolle a volta á situación e retomar a canteira. Un traballo duro con altas doses de voluntarismo.
Por amor ao deporte
O orzamento dos clubs é moi axustado ás súas necesidades. Tanto é asà que, pais, nenos, adestradores e directivos teñen que achegar o seu gran de area para que isto funcione. Consultamos con tres clubs, S.D Teucro, C.B LalÃn e A.D. Xiria para ver como o balonmán, ademais da súa faceta deportiva, cumpre unha función social.
Entre estes tres equipos superan os 500 rapaces que, a prezos moi modestos (no Teucro pagan 30 euros ao ano, en Xiria 15 euros ao mes e en LalÃn de xeito completamente gratuÃto) coñecen un deporte e forman parte de competicións deportivas. En base a esa circunstancia montaron unha escola de balonmán na que non fan distingos. Para Ana Couselo, da SD Teucro “ao principio preséntaselles como un xogo, non importa gañar, non importa perder, non distinguimos entre altos nin baixos, o que importa é que os rapaces coñezan a técnica, desenvolvan a súa psicomotricidade e lles guste o deporte”. Estas escolas están pensadas de tal xeito que haxa rapaces federados e non federados, é dicir, os que forman parte dos equipos con competición deportiva e os que non.
Se hai algo no que coinciden os tres clubs é en dous puntos: por unha parte que a reposta dos rapaces é excelente. Para Nicolás Varela, presidente do Club Balonmán LalÃn, “os rapaces están implicados ao cento por cento, porque ven saÃdas dentro do deporte, un xuvenil sabe que se o fai ben poderá subir para o primeiro equipo”; e por outra parte, que é precisa a implicación dos pais. Con orzamentos reducidos, formar parte de competicións deportivas implica mobilizarse por toda a xeografÃa e iso custa cartos. Acudir a un partido cada fin de semana ten un custe mÃnimo de 120 euros (entre autobús, arbitraxe e bocadillos para os rapaces) e, se os nenos son pequenos iso significa que os pais se teñan que implicar acompañando aos pÃcaros nos seus desprazamentos. E iso supón erguerse cedo un sábado, facer unha media de 100 quilómetros e acompañar aos rapaces. Fernando Vázquez conta unha anécdota moi representativa do que pensa unha parte dos paÃs: “Un dÃa un pai chega e me comenta que esto é estupendo, que é como unha garderÃa que chegas, deixas aos rapaces, que quedan todos contentos e logo ves buscalos. Que de non estar aà estarÃan na casa non facendo nada”. Pola súa banda, Nicolás Varela destaca que hai de todo, pero que deberÃan preocuparse moito máis.
Hai unha terceira parte implicada que son os adestradores. ¿Que leva a unha persoa a adestrar tres dÃas á semana a rapaces de entre 6 e 17 anos, a hipotecar todas as súas fins de semana para asistir aos partidos por toda Galicia e por soldos que non chegan aos 300 euros ao mes? “Non se trata de cartos, trátase dun deporte, de toda unha maneira de ver as cousas” asà fala Fernando Vázquez, adestrador do Xiria de Balonmán, que ademais do seu traballo semanal coas canteiras do equipo de Carballo, dá clases extraescolares nos colexios da zona para ir facendo afección. Un traballo titánico practicamente invisible e moi pouco recoñecido, porque moita xente non ve máis alá do resultado dos marcadores cada fin de semana.
AÃnda que cada club ten as súas diferenzas no método, todos desenvolven practicamente as mesmas prácticas: adestramentos diarios, torneos e “campus de balonmán”, é dicir, pequenas estadÃas onde os rapaces xogan con outros equipos, e onde convive a disciplina co carácter social dos encontros.
Unha base de futuro
Ana Couselo da S.D. Teucro asegura que “o traballo que desenvolves diariamente ten que ir en catro direccións: buscar afección, crear unha canteira de futuro, ter unha base sólida e todo iso porque convives cun equipo arriba para a que montas toda esa solidez”. E ao Teucro non lle vai nada mal iso sÃ, dentro das súas circunstancias. Ana explica que “nós pelexamos nunha cidade na que os rapaces teñen dous equipos onde escoller, nunha provincia na que en vintecinco quilómetros cadrados chegou a ter catro equipos en Asobal, coas súas correspondentes categorÃas inferiores, unha disgregación que non nos favorece”.
Unha situación que é completamente oposta á do Xiria de Carballo. Unha zona con pouca tradición que queda lonxe de todas as localidades de competición (concentradas maioritariamente na provincia de Pontevedra), o traballo que desenvolven ten un dobre mérito: por unha banda dar a coñecer o deporte, e en segundo lugar, crear unha canteira de equipo. Fernando Vázquez, xogador e adestrador do Xiria e un dos eixes sobre os que se asenta toda a estructura do club, destaca que o “principal problema que temos é que ao non ser un deporte maioritario hai que publicitalo moitÃsimo, hai que ir enganchando aos rapaces ensinándolle o deporte como un xogo”. Nun punto intermedio a esta situación está o Club Balonmán LalÃn, que conta cun bo apoio popular a unha práctica que se desenvolve desde hai máis de 50 anos.
As escolas de balonmán non son só centros de formación de xogadores para as categorÃas superiores. As doses de voluntarismo e a afección que espertan a seu redor amosan que vai máis alá, que xera unha forma de implicar á sociedade co pretexto deportivo.