A Asociación Premios da CrÃtica de Galicia cumpriu este sábado coa súa tradición anual de entrega de recoñecementos da excelencia na que é xa a XLIIIª edición destes galardóns creados en 1978. Os xurados das oito categorÃas estiveron constituÃdos este ano por 56 persoas dos distintos eidos da vida cultural galega que participaron nesta toma de decisións sobre as propostas presentadas por editoras, produtoras e outras entidades culturais, para as que este ano se instauraron as video-reunións como formato axeitado ás circunstancias. Con todo, a sala de conferencias do centro social Afundación de Vigo servÃa para levar a cabo dun xeito presencial esta cerimonia de dar a coñecer os distintos destinatarios dos premios de Creación Literaria, Investigación, Música, Iniciativas Culturais e CientÃficas, Artes Plásticas, Artes Escénicas, Cine e Artes Audiovisuais e Cultura Gastronómica. Bieito Ledo e Manuel Bragado, presidente e secretario da asociación respectivamente, foron os encargados de ir dando a coñecer as decisións dos xurados para cada unha das modalidades. O acto de lectura das actas e comunicación de premiados fÃxose en directo en video en liña e está recollido na canle de YouTube deste premios.
O Premio de Creación Literaria, un dos catro máis lonxevos desta convocatoria foi, por unanimidade do xurado para o libro Feliz idade (Kalandraka), de Olga Novo. Resultando finalistas as obras, por orde alfabética, Atlas de Alba Cid (Galaxia), Memoria do silencio de Eva Mejuto (Xerais) e O último barco de Domingo Villar (Galaxia). O xurado salientou na obra gañadora "a forza lÃrica coa que converte as vivencias persoais nun feito poético universal, enraizado no máis fondo da nosa propia identidade cultural. É un canto á vida no que conflúen pasado, presente e futuro. Ao tempo que o eu lÃrico expresa a súa felicidade polo nacer da filla, compón unha elexÃa polo pai falecido". Destacan tamén a potencia da lingua poética e a escolla das referencias culturais. Na modalidade dirixida tamén a obras editadas de Investigacióno xurado, ademais de solicitar unc ambio nas bases no futuro que só permita a presentación de obras escritas en galego, acordou outorgar por maiorÃa o premio á obra Anarquistas galegos en América de Bieito Alonso, publicada pola editorial Galaxia.A acta da concesión recoñece desta obra "a investigación rigorosa, propia e sintética coa que se profundiza e anova, con lucidez historiográfica, a historia do anarquismo en América; a visión transnacional e inclusiva da loita pola xustiza social desde perspectivas ideolóxicas e organizativas do anarquismo; o entrelazado do tema da emigración a través de historias conectadas de homes e mulleres desde diversos puntos de América e Galicia e a súa presentación accesible para un amplo público lector".
Traxectorias divulgadoras galardoadas
Outro dos premios senlleiros destes galardóns da CrÃtica é o que se dá cada ano na modalidade de Iniciativas Culturais. Neste caso o xurado tivo que decidir priomeiro entre as propostas presentadas declarar finalistas á Fundación Vicente Risco, o portal GCiencia e Polo correo do vento, un colectivo especializado na realización de actividades dirixidas a un público novo. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maiorÃa o premio ao portal Gciencia. Ademais de sinalar os valores dos outros proxectos finalistas o xurado salientou a aposta do portal web GCiencia polo fomento e transmisión de contidos cientÃficos e tecnolóxicos en lingua galega e dirixidos a un público xeralista. "Recoñecemos a traxectoria dun proxecto codirixido desde 2013 polos xornalistas Eduardo Rolland e Pablo López e que acada un tráfico de máis de cinco millóns de páxinas vistas ao mes", din. Ademais, o xurado valora a relevante achega que supón este portal para normalizar o uso do noso idioma tanto na ciencia como na rede, alén de promover os valores humanistas da propia ciencia. O cuarto galardón "histórico" destes 43 anos dos Premios da CrÃtica de Galicia é o da Música. O xurado decantouse por unanimidade por premiar a Margarita Viso "pola súa longa e fecunda traxectoria como compositora, pianista acompañante, musicóloga e editora de música". Tal e como recorda o xurado, "Margarita Viso é a decana das compositoras galegas, unha pioneira que nos achegou cos seus estudos os mellores músicos da nosa contemporaneidade. Os seus traballos sobre Marcial de Adalid ou José Baldomir son rigorosos e exhaustivos, imprescindibles para poder coñecer a estes dous músicos. Ao tempo que investigaba, preocupouse por crear unha canle para divulgar os autores galegos, asà impulsou a editorial Viso. E mentres impartÃa docencia nos Conservatorios de Zaragoza, Ponferrada e A Coruña". Segundo o xurado, este Premio da Critica deberÃa servir non só como recoñecemento, senón como agradecemento polo seu labor a prol da música contemporánea. Os finalistas foron a Colección Chave mestra e Xaime Estévez.
Recoñecementos ás artesÂ
Tres dos galardóns desta convocatoria están especialmente enfocados ao mundo das artes en formatos de Artes Plásticas, artes Escénicas e Artes Audiosuais. Nestas últimas o xurado ratificou coa súa decisión unánime o triunfo que para esta modalidade creadora supuxo a longametraxe O que arde de Óliver Laxe, que leva asà o Premio da CrÃtica de Galicia de Artes cinematográficas e Audiovisuais "pola súa contribución global, baixo múltiples perspectivas, que van do artÃstico, lingüÃstico, cultural, etnográfico ou sociolóxico ao económico, é emblema dun momento histórico plural e frutÃfero para o ámbito audiovisual galego". O xurado salientou que son moitas e relevantes as razóns para premiar o traballo conxunto realizado na longametraxe e ven nela "fitos para a noso cinema que ollan a un cineasta singular, Óliver Laxe; a un equipo comprometido e talentoso; asà como a unha industria in crescendo que goza, facilita e difunde esforzos coma os seus".
Â
Tamén no caso das Artes escénicas os xurados foron coincidir co algúns outros recentes recoñecementos aos Monicreques de Kukas pola súa produción Arlequina, aos que outorgou por unanimidade o premio fronte aos finalistas Grupo Chévere (Curva España) e Teatro Ensalle. O carácter pioneiro da compañÃa creada en Santiago foi saliento polo xurado salientou que con este premio tamén quere recoñecer ao xénero teatral dos monicreques. Asà mesmo destacou a súa faceta artÃstica, "xeradora dun universo propio, e artesán, que implica a construción das marionetas e o seu mundo". Da obra Arlequina, escrita por Marcelino de Santiago explican que "sintetiza nun espectáculo, no que se hibridan diferentes manifestacións creativas e artistas, todo o seu eloxioso quefacer ao longo destes anos enriba dun escenario que convidou públicos de todas as idades".
O xurado desta XLIIIª edición dos Premios da CrÃtica de Galicia da modalidade de Artes Plásticas, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Menchu Lamas, Alfonso Penela e Alfonso Costa. E tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maiorÃa o premio a Alfonso Costa salientando "o seu extraordinario traballo creativo durante cincuenta anos a través da pintura e o gravado asà como o seu gran maxisterio no dominio das técnicas artÃsticas onde predominan un depurado debuxo e un rico colorido". O xurado tamén destacou a orixinalidade da súa obra e ademais o seu traballo como ilustrador deseñando numerosas capas de libros asà como carteis de eventos culturais.
Â
Recoñecemento dunha cultura gastronómica popular tradicional
Premian tamén estes galardóns un dos tipos de evento relacionado ca tradición popular, a Cultura Gastronómica. Asà o xurado tivo que decidir este 2020 entre varias propostas declarando finalistas á Asociación Cociña Ourense, Festa do Marisco do Grove e Xabier Castro Pérez. Tras as derradeiras deliberacións virtuais acordouse outorgar por maiorÃa o premio a Festa do Marisco de O Grove. Na súa acta o órgano decisorio quixo destacar a lonxevidade, implantación e alcance desta celebración gastronómica que se celebra dende 1963 como un evento de exaltación do marisco, no que sempre participaron as mariscadoras e os mariscadores, conxuntamente cos veciños do concello, e chegando na súa 57ª edición a ser un evento cultural internacional, que convoca a máis de 200.000 persoas, que edita os seus catálogos en Galego e 4 idiomas máis, e que potencia os alimentos naturais do mar, paralelamente con dúas semanas de actividade cultural.
O Premio de Creación Literaria, un dos catro máis lonxevos desta convocatoria foi, por unanimidade do xurado para o libro Feliz idade (Kalandraka), de Olga Novo. Resultando finalistas as obras, por orde alfabética, Atlas de Alba Cid (Galaxia), Memoria do silencio de Eva Mejuto (Xerais) e O último barco de Domingo Villar (Galaxia). O xurado salientou na obra gañadora "a forza lÃrica coa que converte as vivencias persoais nun feito poético universal, enraizado no máis fondo da nosa propia identidade cultural. É un canto á vida no que conflúen pasado, presente e futuro. Ao tempo que o eu lÃrico expresa a súa felicidade polo nacer da filla, compón unha elexÃa polo pai falecido". Destacan tamén a potencia da lingua poética e a escolla das referencias culturais. Na modalidade dirixida tamén a obras editadas de Investigacióno xurado, ademais de solicitar unc ambio nas bases no futuro que só permita a presentación de obras escritas en galego, acordou outorgar por maiorÃa o premio á obra Anarquistas galegos en América de Bieito Alonso, publicada pola editorial Galaxia.A acta da concesión recoñece desta obra "a investigación rigorosa, propia e sintética coa que se profundiza e anova, con lucidez historiográfica, a historia do anarquismo en América; a visión transnacional e inclusiva da loita pola xustiza social desde perspectivas ideolóxicas e organizativas do anarquismo; o entrelazado do tema da emigración a través de historias conectadas de homes e mulleres desde diversos puntos de América e Galicia e a súa presentación accesible para un amplo público lector".
Traxectorias divulgadoras galardoadas
Outro dos premios senlleiros destes galardóns da CrÃtica é o que se dá cada ano na modalidade de Iniciativas Culturais. Neste caso o xurado tivo que decidir priomeiro entre as propostas presentadas declarar finalistas á Fundación Vicente Risco, o portal GCiencia e Polo correo do vento, un colectivo especializado na realización de actividades dirixidas a un público novo. Tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maiorÃa o premio ao portal Gciencia. Ademais de sinalar os valores dos outros proxectos finalistas o xurado salientou a aposta do portal web GCiencia polo fomento e transmisión de contidos cientÃficos e tecnolóxicos en lingua galega e dirixidos a un público xeralista. "Recoñecemos a traxectoria dun proxecto codirixido desde 2013 polos xornalistas Eduardo Rolland e Pablo López e que acada un tráfico de máis de cinco millóns de páxinas vistas ao mes", din. Ademais, o xurado valora a relevante achega que supón este portal para normalizar o uso do noso idioma tanto na ciencia como na rede, alén de promover os valores humanistas da propia ciencia. O cuarto galardón "histórico" destes 43 anos dos Premios da CrÃtica de Galicia é o da Música. O xurado decantouse por unanimidade por premiar a Margarita Viso "pola súa longa e fecunda traxectoria como compositora, pianista acompañante, musicóloga e editora de música". Tal e como recorda o xurado, "Margarita Viso é a decana das compositoras galegas, unha pioneira que nos achegou cos seus estudos os mellores músicos da nosa contemporaneidade. Os seus traballos sobre Marcial de Adalid ou José Baldomir son rigorosos e exhaustivos, imprescindibles para poder coñecer a estes dous músicos. Ao tempo que investigaba, preocupouse por crear unha canle para divulgar os autores galegos, asà impulsou a editorial Viso. E mentres impartÃa docencia nos Conservatorios de Zaragoza, Ponferrada e A Coruña". Segundo o xurado, este Premio da Critica deberÃa servir non só como recoñecemento, senón como agradecemento polo seu labor a prol da música contemporánea. Os finalistas foron a Colección Chave mestra e Xaime Estévez.
Recoñecementos ás artesÂ
Tres dos galardóns desta convocatoria están especialmente enfocados ao mundo das artes en formatos de Artes Plásticas, artes Escénicas e Artes Audiosuais. Nestas últimas o xurado ratificou coa súa decisión unánime o triunfo que para esta modalidade creadora supuxo a longametraxe O que arde de Óliver Laxe, que leva asà o Premio da CrÃtica de Galicia de Artes cinematográficas e Audiovisuais "pola súa contribución global, baixo múltiples perspectivas, que van do artÃstico, lingüÃstico, cultural, etnográfico ou sociolóxico ao económico, é emblema dun momento histórico plural e frutÃfero para o ámbito audiovisual galego". O xurado salientou que son moitas e relevantes as razóns para premiar o traballo conxunto realizado na longametraxe e ven nela "fitos para a noso cinema que ollan a un cineasta singular, Óliver Laxe; a un equipo comprometido e talentoso; asà como a unha industria in crescendo que goza, facilita e difunde esforzos coma os seus".
Â
Tamén no caso das Artes escénicas os xurados foron coincidir co algúns outros recentes recoñecementos aos Monicreques de Kukas pola súa produción Arlequina, aos que outorgou por unanimidade o premio fronte aos finalistas Grupo Chévere (Curva España) e Teatro Ensalle. O carácter pioneiro da compañÃa creada en Santiago foi saliento polo xurado salientou que con este premio tamén quere recoñecer ao xénero teatral dos monicreques. Asà mesmo destacou a súa faceta artÃstica, "xeradora dun universo propio, e artesán, que implica a construción das marionetas e o seu mundo". Da obra Arlequina, escrita por Marcelino de Santiago explican que "sintetiza nun espectáculo, no que se hibridan diferentes manifestacións creativas e artistas, todo o seu eloxioso quefacer ao longo destes anos enriba dun escenario que convidou públicos de todas as idades".
O xurado desta XLIIIª edición dos Premios da CrÃtica de Galicia da modalidade de Artes Plásticas, acordou entre as propostas presentadas declarar finalistas a Menchu Lamas, Alfonso Penela e Alfonso Costa. E tras as derradeiras deliberacións virtuais, acordou outorgar por maiorÃa o premio a Alfonso Costa salientando "o seu extraordinario traballo creativo durante cincuenta anos a través da pintura e o gravado asà como o seu gran maxisterio no dominio das técnicas artÃsticas onde predominan un depurado debuxo e un rico colorido". O xurado tamén destacou a orixinalidade da súa obra e ademais o seu traballo como ilustrador deseñando numerosas capas de libros asà como carteis de eventos culturais.
Â
Recoñecemento dunha cultura gastronómica popular tradicional
Premian tamén estes galardóns un dos tipos de evento relacionado ca tradición popular, a Cultura Gastronómica. Asà o xurado tivo que decidir este 2020 entre varias propostas declarando finalistas á Asociación Cociña Ourense, Festa do Marisco do Grove e Xabier Castro Pérez. Tras as derradeiras deliberacións virtuais acordouse outorgar por maiorÃa o premio a Festa do Marisco de O Grove. Na súa acta o órgano decisorio quixo destacar a lonxevidade, implantación e alcance desta celebración gastronómica que se celebra dende 1963 como un evento de exaltación do marisco, no que sempre participaron as mariscadoras e os mariscadores, conxuntamente cos veciños do concello, e chegando na súa 57ª edición a ser un evento cultural internacional, que convoca a máis de 200.000 persoas, que edita os seus catálogos en Galego e 4 idiomas máis, e que potencia os alimentos naturais do mar, paralelamente con dúas semanas de actividade cultural.