Moito se ten falado do feismo, da marbellización, e do papel que teñen administracións, constructores e sociedade en xeral por combater a situación urbanÃstica actual. Para iso, os arquitectos máis novos reflexionan sobre o seu papel e inciden na idea de definir cal é a xeografÃa do paÃs para conseguir camiñar cara ese horizonte.
Nas xornadas “A Arquitectura desde Galicia”, que forma parte do proxecto “Cultura, arquitectura e identidade” do Consello da Cultura Galega, os arquitectos máis novos tomaron a palabra para falar do seu traballo e do seu gran de area á hora de configurar a paisaxe galega. Vaia por diante, que unha da primeiras reflexións que tiveron lugar na mesa redonda, foi que o seu porcentaxe de obra non supón nin oi 1% das construcións que hai no paÃs, pero coñecen outras experiencias de territorios sustentables, outras prácticas na os territorios forman parte dunha única entidade na que non caben as aberracións urbanÃsticas. Por iso, a súa experiencia é moi destacada. Sobre todo, no caso dos arquitectos máis novos, que forman parte desa masa crÃtica que chega con aire fresco
Os problemas
Non fai falla más que dar unha volta polo contorno do paÃs para comprobar que hai algo que, evidentemente, non funciona. As imaxes que tiramos nos anos setenta conforman unha paisaxe ben diferente á da xeografÃa actual. Non só na costa do eixo atlántico, senón tamén nas proximidades dos principais núcleos urbanos de Galicia. Pablo Gallego, moderador da mesa redonda das xornadas celebradas no Consello da Cultura Galega, considera que o principal problema é que se “están a deseñar novas planificacións que supoñen un borrado de todo o preferente; as cidades están a construÃrse dun xeito desordenado e sen ter en conta todo o anterior”. Neste mesmo diagnóstico coincide o arquitecto Alfonso Salgado que considera que na organización territorial hai dúas cuestións que hai que ter en conta: “o pasado e a arquitectura, entendida como un curso narrativa que hai que manter e prolongar no tempo”. O resultado da práctica habitual é un urbanismo descontrolado, amparado por plans xerais de ordenación urbanÃstica “que non é que sexan independentes, apunta Salgado, senón que son incompatibles entre eles”.
As solucións
Para Alfonso Salgado as solucións pasan por tres liñas “hai que reclamar un plan director territorial, manter unha liña coherente e continuada no tempo e, sobre todo, incorporación da arquitectura nos procesos urbanÃsticos”. Neste último aspecto, Salgado incide que a redacción dos planes xerais debe ser un proceso multidisciplinar no que participen avogados, polÃticos, xestores, ecoloxistas pero debe estar dirixido por arquitectos que son os que deben trazar os plans. Nese sentido determina a necesidade dun Plan Director Territorial que ofreza “unha idea global do que se quere facer en Galicia”. Para Pablo Gallego, o principal é isto último, “ter clara unha idea de paÃs, e ir acorde co que fixeron os nosos antergos, sobre todo os da Xeración Nós”. Pero non se debe quedar aÃ, unha vez definido o camiño cara o que imos, debe haber menos lexislación (Gallego ten elaborado nun estudio no que asegura que boa parte da normativa xurÃdica actual é para legalizar o ilegal e que os territorios con menor lexislación son máis repectuosos co medio), unha mellor ética e un bo facer por parte da profesión e un maior control por parte das institucións. Unha definición na que a sociedade tamén ten a súa tarefa e a súa responsabilidade, aquela que marca “a potestade de denunciar ilegalidades, facer alegacións...”
Ademais, para os arquitectos máis novos, eses que se formaron fóra tanto no paÃs como fóra pero que coñecen de primeira man outras realidades e outras prácticas, os modelos nos que ollar están claros. Principalmente en Holanda na Unión Europea, e Asturias ou Navarra no caso do Estado español. Todos eles territorios nos que se ten moi claro o modelo ao que se aspiraba, con un respecto polo contorno e o pasado que segue unha continuidade no tempo.
AÃnda que pareza unha cuestión que afecta á economÃa, ao dereito, ou ao ámbito polÃtico exclusivamente, a urbanización actual está a configurar unha nova paisaxe e, con ela, unha nova forma de entender e comprender o territorio. Como o propio Pablo Gallego asegura, “o solo é o que marca o teu referente, ademais da riqueza dun pobo. Como acabemos por vendelo, acabaremos perdendo a nosa identidade”.
Nas xornadas “A Arquitectura desde Galicia”, que forma parte do proxecto “Cultura, arquitectura e identidade” do Consello da Cultura Galega, os arquitectos máis novos tomaron a palabra para falar do seu traballo e do seu gran de area á hora de configurar a paisaxe galega. Vaia por diante, que unha da primeiras reflexións que tiveron lugar na mesa redonda, foi que o seu porcentaxe de obra non supón nin oi 1% das construcións que hai no paÃs, pero coñecen outras experiencias de territorios sustentables, outras prácticas na os territorios forman parte dunha única entidade na que non caben as aberracións urbanÃsticas. Por iso, a súa experiencia é moi destacada. Sobre todo, no caso dos arquitectos máis novos, que forman parte desa masa crÃtica que chega con aire fresco
Os problemas
Non fai falla más que dar unha volta polo contorno do paÃs para comprobar que hai algo que, evidentemente, non funciona. As imaxes que tiramos nos anos setenta conforman unha paisaxe ben diferente á da xeografÃa actual. Non só na costa do eixo atlántico, senón tamén nas proximidades dos principais núcleos urbanos de Galicia. Pablo Gallego, moderador da mesa redonda das xornadas celebradas no Consello da Cultura Galega, considera que o principal problema é que se “están a deseñar novas planificacións que supoñen un borrado de todo o preferente; as cidades están a construÃrse dun xeito desordenado e sen ter en conta todo o anterior”. Neste mesmo diagnóstico coincide o arquitecto Alfonso Salgado que considera que na organización territorial hai dúas cuestións que hai que ter en conta: “o pasado e a arquitectura, entendida como un curso narrativa que hai que manter e prolongar no tempo”. O resultado da práctica habitual é un urbanismo descontrolado, amparado por plans xerais de ordenación urbanÃstica “que non é que sexan independentes, apunta Salgado, senón que son incompatibles entre eles”.
As solucións
Para Alfonso Salgado as solucións pasan por tres liñas “hai que reclamar un plan director territorial, manter unha liña coherente e continuada no tempo e, sobre todo, incorporación da arquitectura nos procesos urbanÃsticos”. Neste último aspecto, Salgado incide que a redacción dos planes xerais debe ser un proceso multidisciplinar no que participen avogados, polÃticos, xestores, ecoloxistas pero debe estar dirixido por arquitectos que son os que deben trazar os plans. Nese sentido determina a necesidade dun Plan Director Territorial que ofreza “unha idea global do que se quere facer en Galicia”. Para Pablo Gallego, o principal é isto último, “ter clara unha idea de paÃs, e ir acorde co que fixeron os nosos antergos, sobre todo os da Xeración Nós”. Pero non se debe quedar aÃ, unha vez definido o camiño cara o que imos, debe haber menos lexislación (Gallego ten elaborado nun estudio no que asegura que boa parte da normativa xurÃdica actual é para legalizar o ilegal e que os territorios con menor lexislación son máis repectuosos co medio), unha mellor ética e un bo facer por parte da profesión e un maior control por parte das institucións. Unha definición na que a sociedade tamén ten a súa tarefa e a súa responsabilidade, aquela que marca “a potestade de denunciar ilegalidades, facer alegacións...”
Ademais, para os arquitectos máis novos, eses que se formaron fóra tanto no paÃs como fóra pero que coñecen de primeira man outras realidades e outras prácticas, os modelos nos que ollar están claros. Principalmente en Holanda na Unión Europea, e Asturias ou Navarra no caso do Estado español. Todos eles territorios nos que se ten moi claro o modelo ao que se aspiraba, con un respecto polo contorno e o pasado que segue unha continuidade no tempo.
AÃnda que pareza unha cuestión que afecta á economÃa, ao dereito, ou ao ámbito polÃtico exclusivamente, a urbanización actual está a configurar unha nova paisaxe e, con ela, unha nova forma de entender e comprender o territorio. Como o propio Pablo Gallego asegura, “o solo é o que marca o teu referente, ademais da riqueza dun pobo. Como acabemos por vendelo, acabaremos perdendo a nosa identidade”.