Un legado de beleza entre as rúas

Ovidio Aldegunde retrata o legado arquitectónico de Rodolfo Ucha en Ferrol nunha exposición

Ovidio Aldegunde retrata o legado arquitectónico de Rodolfo Ucha en Ferrol nunha exposición
Foto: Ovidio Aldegunde
De pequeno o fotógrafo Ovidio Aldegunde e a súa irmá xogaban nas bufardas do Hotel Suízo de Ferrol (1910), obra do arquitecto Rodolfo Ucha. De aquela non sabía que, de maior, acabaría inaugurando a exposición Rodolfo Ucha Piñeiro: O arquitecto da beleza, que se pode visitar no Ateneo Ferrolán ata o 30 de setembro. "Calquera ferrolán está vencellado a Ucha dun xeito ou doutro. Estas son as fotografías dunha paisaxe emocional e dos recordos, e por iso as fotos están en branco e negro", explica Aldegunde. A súa visión persoal e intimista da arquitectura de Ucha percorre edificios emblemáticos e recantos da dilatada obra que Rodolfo Ucha deixou en Ferrol.


Foto: Ovidio Aldegunde

E foi moita. Rodolfo Ucha (Vigo, 1882 - Ferrol, 1981) foi arquitecto municipal de Ferrol entre 1909 e 1936, cubrindo unhas décadas nas que a cidade departamental viviu un especial renacemento económico, comercial e cultural e no que dunha economía baseada no Arsenal e na construción militar foise pasando a unha industria e negocios moi diversificados. Aquela nova clase social burguesa atopou no estilo ecléctico de Ucha ¬,un modernista que aínda mantiña a solidez do eclecticismo do XIX e os aires centroeuropeos do estilo Secession, a acompañante estética xeitada para as súas ambicións. "Ucha é para min o transformador de Ferrol. A cidade tiña unha arquitectura monótona, militar, moi ordenada, de carácter institucional, e de súpeto aparece este home, algo desfasado para o seu tempo pero cun toque de modernidade". Aldegunde seleccionou para nós cinco fotografías da exposición que nos comenta.


Foto: Ovidio Aldegunde

As fotografías reflicten a relación de Aldegunde coa súa cidade e con estas arquitecturas que marcan o espazo estético, pero tamén o cambio social. "Eu non son socio do casino de Ferrol. A esa sala chámanlle a peceira, porque era a sala de fumadores na súa época e non podían entrar as mulleres. Estaba chea de homes con volutas de fume, movendo a boca como se foran peixes. Cando entrei eu por primeira vez para ver os frescos de Bello Piñeiro que ten no teito, xa podían entrar as mulleres. Esta foto reflicte isto: se te fixas o que se ve agora é unha tertulia de mulleres".


Foto: Ovidio Aldegunde

"Esta torre pertence ao chalé de Canido. Na súa época foi esplendoroso, aínda que pero pouco a pouco se foi deteriorando. Cando pasaba xunto a el sempre me acordaba de Alfred Hitchcock. Un día, mentres facía as fotos, vin o corvo pasando polo medio da torre".


Foto: Ovidio Aldegunde

"O chalé Antón é agora un colexio chamado Xesús Mestre, máis coñecido como As discípulas. É unha vivenda moi bonita e a familia orixinal aínda vive. Foi construído nunha parte da cidade que, de aquela, aínda estaba sen acabar de todo, entre Ferrol Vello e o final da rúa Magdalena".


Foto: Ovidio Aldegunde

"Sempre que se fala de Ucha, lémbrome do historiador e crítico de arte Bernardo Castedo. Esta exposición chámase O arquitecto da beleza porque así consideraba Castedo a Rodolfo Ucha. É capaz de imprimir ás fachadas monótonas unha beleza especial, e un exemplo disto é o teatro Jofre. A súa fachada era anodina e a el encárgalle construír outra. E imprímelle esta forza monumental, facendo conxunto na praza de Galicia coa Victoria de Asorey, ou a porta do Arsenal. Esta fachada do Jofre é marabillosa e explica moito como era el, capaz de engalanar a cidade e facer que os ferroláns nos sintamos orgullosos dela".