Trátase dun dos fondos máis preciados, e máis descoñecidos, do Arquivo Sonoro de Galicia do Consello da Cultura Galega. A colección de discos de lousa, que comprende un dilatado periodo entre 1904 e os anos 50, supera os 500 discos nos que está recollida unha importante parte do legado musical galego, moi descoñecido para o gran público. Quen pase polo web do Consello, poderá escoitar, por exemplo, a primeira gravación sonora conservada en Galicia, a "Foliada de romeros" e o "Canto de fiada" interpretados polo coro Aires da Terra de Pontevedra e gravada na Coruña en 1904 (e escóitase moi ben!).
Os discos de lousa foron, segundo o coordinador do Arquivo Sonoro de Galicia, Xosé Ramón Pousa, "o primeiro sistema de reprodución fonográfica da industria cultural". Tratábase de gravacións realizadas sobre estes soportes de pedra. O complexo proceso de gravación de cada disco dificultaban a edición masiva do disco, asà que non se adoitaban producir máis de duascentas copias. Son tan fráxiles que de moitos dos discos que o Consello da Cultura Galega foi adquirindo ou recibindo nos últimos anos, apenas se conserva en fondos públicos a copia custodiada na actualidade no Arquivo Sonoro de Galicia. De aà a relevancia da súa dixitalización.
Cristina Pujales, coordinadora técnica do Arquivo Sonoro de Galicia, explicou que a mostra inicial de vintecinco discos que xa se pode gozar no web do CCG responde á idea de transmitir a "diversidade de contidos destes fondos". Neles hai "desde música tradicional ata as grandes voces da lÃrica galega en Madrid e algúns discos falados, coma os do contacontos JoselÃn". Para Pujales, "moitos dos discos conservados revelan que se querÃan gravar pezas moi asociadas á identidade galega". Isto é relevante nun momento especialmente intenso da emigración galega en América. É o caso do disco do coro Aires da Terra de 1904, promovido polo fotógrafo coruñés Pedro Ferrer co obxectivo de vendelos nas comunidades da diáspora e crear un mercado para a música galega da outra beira do Atlántico.
Os discos de lousa fálannos de Galicia como un territorio global, como se pode comprobar nunha gravación de 1912 realizada en Camden (Nova Jersey) no que o coñecidÃsimo gaiteiro Manuel Dopazo grava a Muiñeira de Pro Bandeira. Ou o Orfeón Donostiarra, gravando en Madrid en 1929 dúas cancións galegas por unha cara do disco ou dúas vascas pola outra. Ou a gravación en Nova York, en 1918, da Alborada de Veiga por parte do barÃtono Vicente Ballester (1887-1927), complementada pola outra cara cunha Albada catalana.
Escoita o disco de Manuel Dopazo (1912)
Os discos de lousa son tamén testemuñas dos contactos, os vÃnculos e os intereses de toda unha épcoa. Como un intrigante disco cunha gravación do Himno Galego realizado pola banda municipal de Barcelona en 1919, e que Xosé Ramón Pousa pon en conexión cos intensos contactos entre o rexionalismo galego e os movementos polÃticos catalanistas liderados por Cambó naquela altura.
A primeira fase de posta a disposición do pública do proxecto suporá a publicación de máis de douscentos discos de lousa da colección existente.
Os discos de lousa foron, segundo o coordinador do Arquivo Sonoro de Galicia, Xosé Ramón Pousa, "o primeiro sistema de reprodución fonográfica da industria cultural". Tratábase de gravacións realizadas sobre estes soportes de pedra. O complexo proceso de gravación de cada disco dificultaban a edición masiva do disco, asà que non se adoitaban producir máis de duascentas copias. Son tan fráxiles que de moitos dos discos que o Consello da Cultura Galega foi adquirindo ou recibindo nos últimos anos, apenas se conserva en fondos públicos a copia custodiada na actualidade no Arquivo Sonoro de Galicia. De aà a relevancia da súa dixitalización.
Cristina Pujales, coordinadora técnica do Arquivo Sonoro de Galicia, explicou que a mostra inicial de vintecinco discos que xa se pode gozar no web do CCG responde á idea de transmitir a "diversidade de contidos destes fondos". Neles hai "desde música tradicional ata as grandes voces da lÃrica galega en Madrid e algúns discos falados, coma os do contacontos JoselÃn". Para Pujales, "moitos dos discos conservados revelan que se querÃan gravar pezas moi asociadas á identidade galega". Isto é relevante nun momento especialmente intenso da emigración galega en América. É o caso do disco do coro Aires da Terra de 1904, promovido polo fotógrafo coruñés Pedro Ferrer co obxectivo de vendelos nas comunidades da diáspora e crear un mercado para a música galega da outra beira do Atlántico.
Escoita o disco do coro Aires da Terra (1904)
Os discos de lousa fálannos de Galicia como un territorio global, como se pode comprobar nunha gravación de 1912 realizada en Camden (Nova Jersey) no que o coñecidÃsimo gaiteiro Manuel Dopazo grava a Muiñeira de Pro Bandeira. Ou o Orfeón Donostiarra, gravando en Madrid en 1929 dúas cancións galegas por unha cara do disco ou dúas vascas pola outra. Ou a gravación en Nova York, en 1918, da Alborada de Veiga por parte do barÃtono Vicente Ballester (1887-1927), complementada pola outra cara cunha Albada catalana.
Escoita o disco de Manuel Dopazo (1912)
Escoita o disco do Orfeón Donostiarra (1929)
Escoita o disco de Vicente Ballester (1918)
Os discos de lousa son tamén testemuñas dos contactos, os vÃnculos e os intereses de toda unha épcoa. Como un intrigante disco cunha gravación do Himno Galego realizado pola banda municipal de Barcelona en 1919, e que Xosé Ramón Pousa pon en conexión cos intensos contactos entre o rexionalismo galego e os movementos polÃticos catalanistas liderados por Cambó naquela altura.
A primeira fase de posta a disposición do pública do proxecto suporá a publicación de máis de douscentos discos de lousa da colección existente.
Serie
Arquivo Sonoro de Galicia
Consultar a base de datos do Fondo de Gravacións de Radio Nacional de España en Galicia depositado no Arquivo Sonoro de Galicia ofrécenos a posibilidade de facer unha viaxe pola historia audible da cultura do paÃs
O Consello da Cultura comeza a difundir a súa ampla colección de discos de lousa
