Sigue a feira día a día en culturagalega.org
...277 galerías procedentes de Europa (en total 216), Norteamérica (24), Latinoamérica e o Caribe (26), Asia (6) e Oceanía (4), das que 50 chegan por primeira vez a ARCO; 250 expertos, directores e conservadores de museos; un custo de 5.5 millóns de euros que conseguirán reunir no recinto Juan Carlos I de Madrid, a máis de 200 primeiras figuras do mundo da arte desde hoxe e ata o vindeiro martes.
Un mercado
ARCO é unha feira e, como tal, os galeristas acoden cos seus artistas preferidos para vender. Pero non todo é tan doado cando existen un número de galerías tan elevado. As leis do mercado, as da oferta e da demanda non sempre valen.
O metro cadrado dun posto expositivo custa nada menos que 161 euros. E o espacio mínimo dispoñible é de 50 metros cadrados. Unha cifra moi avultada (non están incluídos os gastos de luz, aparcadoiro, traslado de obras...) que condiciona moito a presencia das galerías (que, ademais, deben estar convidadas). Por ese sentido os galeristas galegos, coma todos, teñen claro que a súa previsión é cubrir gastos. E aquí entra o principal paradoxo xa que as galerías non teñen garantido que a súa presencia en ARCO lles reporten beneficios, pero teñen que estar. E este imperativo dáse porque o negocio da arte non sempre resulta rendible a curto prazo. De feito, apunta Adolfo Sobrino, director da galería SCQ, "trátase de asumir un risco económico grande, pero participar representa un respaldo importante, xa que ás veces xera clientes que non resultan rendibles ata dentro de catro anos".
¡Exhibe para vender!
Por iso as galerías galegas que acoden a ARCO, ultiman os detalles e preparan a súa artillería pesada para que a súa presencia non pase desapercibida. A santiaguesa Trinta, dirixida pola galerista Asumpta Rodríguez, presenta na súa escolma a Jorge Barbi, Basallo, Berta Cáccamo, Vari Caramés, Xosé Freixanes.... Pola súa parte, na nómina de autores que presentan SCQ-VGO (unha proposta conxunta das dúas galerías, que pertencen aos mesmos donos) figuran Antón Patiño, Darío Álvarez Baso, Carlos Rial, Fernando Casás e Tono Carbajo entre outros.
A galería viguesa Ad Hoc elixiu a Xoán Anleo, Juan Bosco Caride, Suso Fandiño, Arturo Fuentes, Armando Mariño, Chelo Matesanz e Isaac Pérez. Seguindo en Vigo, a galería Bacelos presentará en ARCO a Chema Madoz, Juan Carlos Meana, Ana Teresa Ortega, Andrés Pinal, Domingo Sánchez e Manuel Vilariño.
Completa o panorama galerístico a ourensá Marisa Marimón que leva a obra de Alberto Barreiro, Vicente Blanco, Salvador Cidrás, Alberto Datas, Santiago Mayo, Álvaro Negro, Xavier Toubes e Manuel Vázquez.
Pero tamén hai artistas galegos que acoden a ARCO con outras galerías. É o caso de artistas como Paco Leiro ou Antonio Murado.
... ou para presentar
Fariña doutro saco é o que acontece cos museos, que non acoden a Madrid coa intención de vender, senón de promoverse ademais de ofrecer apoio institucional á feira. Por este motivo, o Centro Galego de Arte Contemporánea (que alberga os fondos da Fundación ARCO) este ano decidiu non acudir á feira cun posto. Presente na feira desde a súa creación, o CGAC facía da súa presencia en Madrid unha presentación pública, dando a coñecer xa non a existencia do museo senón a súa esencia no escaparate máis idóneo. Algo común a todas as fundacións e museos presentes en ARCO. Unha idea que desbotaron este ano. Si estarán pero para mercar, cumprindo así co compromiso que teñen con ARCO de adquiriren obras por importe de 90.000 euros (polo que logo serven de depósito dos fondos da fundación ARCO ata que teñan sede propia). Cousa diferente é o que acontece co MARCO, xa que o acabado de crear museo de arte contemporánea de Vigo forma parte dunha rede de museos (Artium de Álava e o Centro José Guerrero de Granada) que se presentará coa colección "Melodrama". O apoio institucional galego complétase co MACUF de Unión Fenosa que leva este ano as obras de Juán Cidrás, Cristina Iglesias, Jose Luis Vento e Carlos Rial.
Un ARCO moi innovador
Esta vixésimo segunda edición de ARCO abre as súas portas cos tres grandes obxectivos de calquera feira actual da arte que se organice: renderlle unha homenaxe a Suíza, dentro da categoría de país invitado; impulsar os novos valores, formatos e linguaxes (sobre todo a arte tecnolóxica) e considerar o valor da fotografía como un soporte máis que adquire importancia.
E para iso revísanse as antigas seccións que sofren un cambio conceptual, adecuado á súa nova natureza. Uns proxectos que están atentos aos cambios estéticos que se produce na arte. Son os barómetros e os medidores dos cambios. Preséntanse así "Futuribles" substituíndo a "Cutting Edge", que pretende botarlle unha ollada á arte que vén, un indicador do que se anuncia como a arte que chega. Ademais, con "ART NKNOWN" (antigo "Project Rooms") pretende incidir nese valor engadido da arte que o diferencia de ser un mero producto financeiro. Son os novos valores, a xente non coñecida que fai pensar en todas as manifestacións artísticas que non se coñecen. E sobre elas, precisamente, incidirán no Foro Internacional de Expertos, onde coleccionistas, directores, conservadores, xestores e comisarios dos principais museos e centros de arte do mundo debaterán sobre a distribución e exhibición do obxecto artístico, o novo coleccionismo e as novas linguaxes da arte actual.
En culturagalega.org preparamos entrevistas con artistas, galeristas, un perfil das institucións públicas ou privadas e a súa presencia en ARCO, así como unha galería de fotos para que, se non podes ir a ARCO, vexas o que artistas galegos exporán en Madrid. Un material que irás vendo día a día.
Fotogalería: As obras galegas expostas en ARCO
Por Chús Martínez
A obra de Carlos Rial é unha das máis importantes dentro da nova escultura galega. A proposta que presenta nesta edición de Arco co MACUF é unha das obras realizadas durante a Bolsa de creación artística no Unión Fenosa estranxeiro. Exemplifica perfectamente a súa traxectoria e, sobre todo, os seus últimos dous anos, onde crea unha serie de pezas que recrean espacios, formas ou lugares da memoria que nos remontan a un pasado vivido ou, pola contra, a un presente evocador. Neste caso, unhas barcas de feira son transformadas en pequenos cadaleitos de branco anacarado, que evocan, de xeito inmediato a unha experiencia propia. Toda a obra de Carlos Rial desprende unha tranquila presencia formal e un interior inestable e simbólico. Algo que potencia o seu deseño impecable, minimalista, e a sensación de inquedanza, de que algo se esconde detrás das súas obras, falándonos dunha historia que, neste caso, nos remonta á infancia, pero tamén a un xeito de entender a vida na inestabilidade e na non evolución, pautas que o acompañan en toda a súa producción.
Fernando Sinaga. De Fato, 1999
Por Chús Martínez
A obra que presenta Fernando Sinaga nas galerías SCQ-VGO representa un paradigma de obra minimalista, aínda que, subxace unha poética da suxestión e de contidos poéticos ou filosóficos. A peza de carácter bidimensional preséntase como unha composición hermética de oito planchas de metal que deseñan unha superficie rectangular que se adosan, na parede. A simpleza, levidade e ingravidade da súa superficie, que percorre toda a obra deste artista, producen unha composición clásica, unha peza perfectamente acabada. Sobresae o tratamento plástico da súa superficie, o que él chama pel da obra e que debemos entender como recubrimento pictórico, e tamén como compoñente material, dunha paisaxe que absorve luz e cores. Unha evocadora e relaxante tonalidade verdosa, que de xeito literario, evoca unha natureza conxelada detrás dun marco arquitectónico, pero, sobre todo, unha realidade dramática e atemporal.
Fernando Casás. Cosmos VIII
Por Beatriz Barroso
Fernando Casás é un consagrado artista vigués que está moi vinculado nas súas creacións coa natureza. A partires do seu paso por Brasil, Casás converte á madeira industrializada ou encontrada na propia natureza como material da súa obra, dotándoas dun protagonismo que as fai paradigmáticas. A escultura que realiza, amosa a súa preocupación pola devastación do planeta, na súa reacción activa entende que estas obras están en sintonía coa paisaxe galega, interrelacionándose con ela, mimetizándose coa natureza do país, coa paisaxe litoral, cos seus bosques có seu interior. A obra que Fernando Casás leva a Arco é unha creación, que evoca un menhir, pola textura da pedra e a tonalidade de negro que a relaciona cos monolitos que se poden encontrar ó longo da xeografía galega e que el plasma cunha concepción máis intimista e persoal.
Susana Solano. Oro II
Por Chús Martínez
Susana Solano é, con Cristina Iglesias ou Jaume Plensa, unha das mellores escultoras do panorama nacional. Por esta razón é unha das autoras da que se ofrece máis obra nesta feira. Representante dunha xeración de escultores que se desprenderon dun inicial Xeometrismo Minimalista e apostaron por formas abstractas que conlevan contidos de carácter simbólico e metafórico. A presente obra, ilustra á perfección a súa tendencia dos últimos anos, onde se orienta cara a unha complexidade compositiva, unha maior extensión material e, sobre todo, na disparidade de referentes plásticos, deixando atrás as evocacións da natureza. Obras máis intimistas que describen, como a obra exposta, formas que provocan unha evocación simbólica e, no maior dos casos, persoal. Un enmarañamento que lembra a obras pasadas como as xaulas ou as trenzas que está formado por elementos metálicos, un compoñente constructivo que condiciona o desenvolvemento orgánico ou biolóxico da obra. A escultura, que se ata á parede, ofrece unha íntima reflexión sobre o baleiro, o silencio e a tensión interior.
Tono Carbajo. Temores y lugar
Por Beatriz Barroso
Tono Carbajo é un artista vigués que experimenta grandes cambios conceptuais ó longo da súa obra. Nun primeiro momento levará a cabo un alixeiramento da pintura como material, protagonizado nos comezos por abusos de pigmentación. Nunha segunda etapa a tela comeza a xurdir como protagonista, buscando engadirlle cor, principalmente monocromo conseguindo unha grande expresividade. O cadro que presenta en Arco correspóndese cunha busca do tridimensional, a superposición de obxectos sobre o lenzo, interrelacionando arames, madeiras e outro tipo de axentes estraños ó cadro que proxectan sombras e que o complementan á perfección. Tamén introduce fotografías, sendo esto o máis importante da súa obra nos últimos anos. Estas novas tecnoloxías, chegan, significando, nas súas palabras: a dualidade, por un lado residen no disco duro como os recordos no cerebro e por outro materialízanse no mundo real ó plotealas e unilas ó espacio obxectual do cadro. Pretende que as imaxes sexan evocadoras de recordos persoais e de emocións.
Vicente Blanco
Por Beatriz Barroso
Vicente Blanco é un artista novo compostelán formado na Facultade de Belas Artes de Pontevedra que une na súa obra a inxenuidade da xuventude e a madurez da súa formación. As súas últimas creacións artísticas son froito da paixón que sente polo cine. Realiza películas de animación, que no caso da peza de Arco extrae dunha recente exposición en Barcelona, converténdoa nun formato bidimensional. Son debuxos extraídos do vídeo, unha paisaxe na neve, unha casa, un rapaz que primeiro se amosa dentro da casa, despois tómbase e se cubre pola neve. Trátase dunha obra que evoca á banda deseñada e ao pop art, dotándoa de sinxeleza e dun colorismo evocador.
Beatriz Barroso.